Χρίστος Κοτρώτσος: ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Β Υ Ζ Α Ν Τ Ι Ν Η

Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι Α Σ Τ Ι Κ Η   Μ Ο Υ Σ Ι Κ Η                             

 

 

                Ο Ι   Ο Κ Τ Ω   ( 8 )   Η Χ Ο Ι

 

 

Τ ά  ο κ τ ώ  ( 8 )   Α ν α σ τ ά σ ι μ α   Α π ο λ υ τ ί κ ι α

 

  Αρκετοί φίλοι, μού ζήτησαν νά γράψω ώς θέμα, τά οκτώ ( 8 )
Αναστασιμα
  Απολυτίκια, τών ( 8 ) Ήχων, τής Π α ρ α κ λ η τ ι κ ή ς
ή
  Ο κ τ ω ή χ ο υ.

 

Τά Αναστάσιμα Απολυτίκια , αναφέρονται στό  μ έ γ α  καί
μ ο ν α δ ι κ ό, π α γ κ ό σ μ ι ο
  Ι σ τ ο ρ ι κ ο  Γ ε γ ο ν ό ς, 
τής εκ νεκρών Αναστάσεως, του ΚΥΡΊΟΥ ημών ΙΗΣΟΎ ΧΡΙΣΤΌΥ

 ΥΙΟΥ τού ΘΕΟΎ, "ενανθρωπήσαντος, διά τήν ημετέραν σωτηρίαν."

 

  Η  Π α ρ α κ λ η τ ι κ ή  ή  Ο κ τ ώ η χ ός, είναι έργο -Βιβλίο,
ογκώδες,τού Μεγάλου Πατρός τής
  Ορθοδόξου Εκκλησίας,
καί συγγραφέως, Ιωάννου τού Δαμασκηνού.( + 748 μ. Χ..)
Ένα από τα πολλά,πού
  έγραψε ο Όσιος Πατήρ, 
τής τού Χριστού Εκκλησίας.


Βρίσκεται όλο το χρόνο καί στά δύο Αναλογία τών
  Ιερο-ψαλτών,
δεξιού καί αριστερού, όπως καί τό Λειτουγικόν Βιβλίον, πού
ονομάζεται Ωρολόγιον.


Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, είναι αυτός, πού επενόησε, με τήν
Χάριν τού Αγίου Πνεύματος, τού
  Π α ρ α κ λ ή το υ,
καί καθωρισε τους οκτώ (8 ) Ήχους,
Μελοποίησε τα οκτώ (8) Αναστάσιμα Απολυτίκια,
καί όλα τά τροπάρια της Παρακλητικής, ή Οκτωήχου.

 

-Τιμάται , υπό της Εκκλησίας, ώς Άγιος  τήν 4 ην Δεκεμβρίου,
μετά τής Αγίας Βαρβάρας, καί τού Πολιούχου της Ιεράς
Μητροπόλεως, Θεσσαλιώτιδος και Φαναριο- Φαρσάλων,
Ιερομάρτυρος
  Αγίου Σεραφείμ, τού οποίου η Τιμία "Κάρα"
φυλάσσεται, σέ αργυρή λάρνακα, στην Ιερά Μονή τής Κορώνας,
ο οποίος είναι ο Πολιούχος Άγιος, τού Νομού Καρδίτσας,
τών
  Αγράφων, καί όλου τού Θεσσαλικού Κάμπου.

 

 

  Επομένως, δίδεται η ευκαιρία, νά καταγράψω κατά σειράν ,
αυτά,πού συνέθεσε καί μελοποίησε τό περιεχόμενό τους, 
ο Όσιος Πατέρας τής Εκκλησίας, Ιωάννης ο Δαμασκηνός,γιά τόν
οποίο,καί σέ άλλα άρθρα ,έγινε λόγος.


  Οι Ήχοι,τρόποι τού ψάλλειν, οι οκτώ ( 8 ) διακρίνονται  σέ (4 +4 ).
Οι τέσσερις ονομάζονται  Πρώτος, Δεύτερος, Τρίτος, καί
Τέταρτος.

Οι επόμενοι, είναι οι λεγόμενοι Πλάγιοι.

Ο Πλάγιος τού Τρίτου  Ήχου, ονομάζεται  Β α ρ ύ ς.

Αρχίζω άπό  τό  Απολυτίκιο τού Πρώτου  Ήχου  Α', ο ποίος
καλείται καί  Δ ώ ρ ε ι ο ς.

 

 

                              Α π ο λ υ τ ί κ ι ο ν   Α',  Ήχου
1. "Τού λίθου σφραγισθέντος υπό τών Ιουδαίων, καί στρατιωτών
φυλασσόντων τό άχραντόν Σου, Σώμα,.
Ανέστης τριήμερος, Σωτήρ, δωρούμενος τώ κόσμω τήν ζωήν.
Διά τούτο, αι Δυνάμεις τών ουρανών, εβόων Σοι, Ζωοδότα.
Δόξα τή αγαθότητι τή Σή. Δόξα
  τή Βασιλεία Σου. Δόξα τή 
Οικονομία Σου, μόνε Φιλάνθρωπε."

 

                               Α π ο λ υ τ ί κ ι  ο ν   Β', Ήχου
2. "Ότε κατήλθες πρός τόν
  θάνατον, η  Ζωή, η  Αθάνατος,
τότε τόν Άδην ενέκρωσας, τή αστραπή τής Θεότητος.
   Ότε δέ, καί τούς τεθνεώτας, εκ τών καταχθονίων 
ανέστησας, πάσαι αι Δυνάμεις τών επουρανίων εκραύγαζον.
  Ζωοδότα, Χριστέ, ο Θεός ημών, δόξα Σοι."

 

                               Α π ο λ υ τ ί κ ι ο ν  Γ ', Ήχου
3. " Ευφραινέσθω τά ουράνια, αγαλλιάσθω τά επίγεια.
Ότι εποίησε Κράτος, εν βραχίονι Αυτού, ο Κύριος,
επάτησε τώ θανάτω, τόν θάνατον.
  Πρωτότοκος τών νεκρών εγένετο, εκ κοιλίας Άδου,
ερρύσατο ημάς, καί παρέσχε τώ κόσμω, τό μέγα έλεος"

 

                              Α π ο λ υ τ ί κ ι ο ν   Δ',  Ήχου
4.
  "Τό φαιδρόν τής Αναστάσεως κήρυγμα, εκ τού Αγγέλου
μαθούσαι , αι τού Κυρίου μαθήτριαι. Καί, τήν προγονικήν
απόφασιν απορρίψασαι, τοίς Αποστόλοις καυχώμεναι,
έλεγον : Εσκύλευται ο θάνατος, ηγέρθη Χριστός, ο Θεός,
παρεχων τώ κόσμω, τό μέγα έλεος."

 

 

                   Ο ι  τ έ σ σ α ρ ε ς   Π λ ά γ ι ο ι  Ή χ ο ι

 

                           Α π ο λ υ τ ί κ ι ο ν   Πλ. Α',  Ήχου

5. "Τόν Συνάναρχον Λόγον, Πατρί καί Πνεύματι, τόν εκ Παρθένου
τεχθέντα,
  είς σωτηρίαν ημών, ανυμνήσωμενν  πιστοί  καί
προσκυνήσωμεν. Ότι ηυδόκησε, σαρκί ανελθείν εν τώ
  Σταυρώ,
καί θάνατον
  υπομείναι.  Καί εγείραι τούς  τεθνεώτας,
εν τή ενδόξω Αναστάσει
  Αυτού."

 

                           Α π ο λ υ τ ί κ ι ο ν   Πλ.Β',  Ήχου

6. " Αγγελικαί Δυνάμεις  επί τό μνήμα  Σου. Καί, οι φυλάσσοντες
απενεκρώθησαν. Καί, ίστατο Μαρία, (η Μαγδαληνή),
εν τώ τάφώ, ζητούσα τό άχραντόν Σου,
  Σώμα.
Εσκύλευσας τόν Άδην, μή πειρασθείς υπ' αυτού.
Υπήντησας τή Παρθένω, δωρούμενος τήν ζωήν.
Ο Αναστάς εκ τών νεκρών, Κύριε, δόξα Σοι."
 

                       Α π ο λ υ τ ί κ ι ο ν  Βαρέως  Ήχου

7.  "Κατέλυσας τώ Σταυρώ Σου, τόν θάνατον. Ηνέωξας τώ ληστή,
τόν Παράδεισον. Τών Μυροφόρων τόν θρήνον μετέβαλλες,
καί τοίς Σοίς Αποστόλοις, κηρύττειν
  επέταξας.
Ότι Ανέστης, Χριστέ,ο Θεός,παρέχων τώ κόσμω,
τό μέγα έλεος."

 

                           Α π ο λ υ τ ί κ ι ο ν  Πλ.Δ', Ήχου

8. "Εξ ύψους κατήλθες, ο Εύσπλαχνος.Ταφήν κατεδέξω
τριήμερον, ίνα ημάς ελευθερώσης τών παθών,
η ζωή καί η ανάστασις ημών, Κύριε, δόξα.Σοι."

 

Πολλοί πιστοί, πού εκκλησιάζονται τακτικά, γνωρίζουν
τόν τρόπο τού
  ψάλλειν , τού κάθε τροπαρίου.

Κάθε  Κ υ ρ ι α κ ή, άρχίζει  από τήν Ακολουθία τού
Ε σ π ε ρ ι ν ο ύ, εκάστου Σ α β β ά τ ο υ.

Άρχεται, μέ τόν Μέγα λεγόμενο Εσπερινό, τού Σαββάτου.

Ο νέος Ήχος, μέ τό άμετρον πλήθος τών τροπαρίων, έκαστος.

Στιχηρά, Δοξαστικά, Θεοτοκία, Απόστιχα,
Απολυτικία, κ.τ λ, είναι στόν Ήχο, τής Εβδομάδος.

 

Στήν Ακολουθία τού Όρθρου, κάθε Κ υ ρ ι α κ ή ς,
περιέχονται, η πρώτη
  καί δεύτερη Στιχολογία τών Καθισμάτων, 
οι Αναβαθμοί τού
  Όρθρου,οι Κανόνες, οι  Ειρμοί,

οί Οίκοι, τά Εξαποστειλάρια, τά Στιχηρά τών Αίνων τού Όρθρου,

καί τά  Εωθινά -Δοξαστικά.


Επίσης καί όλων τών ημερώντής Εβδομάδος, πού έπεται.

Δηλαδη, ο κάθε Ήχος διαρκεί, επί επτά  (7 ) ημέρες.
Ολη τήν Εβδομάδα.Από Εσπερινό, έως τόν Εσπερινό
τού άλλου Σαββάτου.
Η διάρκεια τού κάθε Ήχου τελειώνει, μέ τήν αρχή
τής Ακολουθίας τού Εσπερινου τού Σαββάτου, τής επομένης
Εβδομάδας.
Μετά
  τίς οκτώ εβδομάδες, επαναλαμβάνονται
καί πάλιν οι Ήχοι, μέ κανονική σειρά, καί, γιά όλο τό έτος.

 

Αυτά τα ολίγα, αγαπητοί μου φίλοι και φίλες, σχετικά μέ τήν
ανάπτυξη τού
  σημερινού  θέματος.

 

                       Σάς ασπάζομαι εν Κυρίω, Χριστού Σωτήρος

 

Χρίστος Γ Κοτρώτσος.  
Θεολόγος -Φιλόλογος-Παιδαγωγός
Επίτ .Γεν. Επίθ/ τής
  Μ  Ε.
Νέα Φιλαδέλφεια,
ΑΝΑΚΟΎΣ 25 καί ΣΑΡΔΕΩΝ. Τ.Κ. 143 41

Τηλ.210 2511254

 

ΤΡΊΤΗ, 23 Ιουλίου 2019
+ Ιεζεκιήλ Προφ., Φωκά. & Απολλωνίου Ιερμ., Πελαγίας Τηνίας

 

Προσωρινή Διαμονή :
HOTEL  ΧΡΙΣΤΙΑΝΝΑ. Αμπελάς-Νάουσας, νήσου Πάρου,
Νομού Κυκλάδων
Τηλ 22840 51573