ΕΠΙΛΟΓΟΣ

στο βιβλίο του Χρήστου Απ. Λαδιά για τον Αριστείδη Λαδιά

"Η ΗΡΩΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΕΝΟΣ ΜΑΧΗΤΗ"

"Ο πατέρας σου είναι ταξίδι και θα αργήσει να γυρίσει. Η γιαγιά σου και εγώ είμαστε εδώ και σε αγαπάμε πολύ". Αυτή ήταν η απάντηση της μητέρας μου στις πρώτες ερωτήσεις μου- αρχές δεκαετίας του '50 για το "πού είναι ο δικός μου ο μπαμπάς". Ωστόσο ένα παιδί - ακόμα και πολύ μικρό- καταλαβαίνει και το "άρρητο". Είχα διαισθανθεί λοιπόν πως κάτι άλλο σοβαρό συμβαίνει και ότι ο πατέρας μου δεν θα επέστρεφε ποτέ.

Έβλεπα ταυτόχρονα τις συχνές επισκέψεις της αστυνομίας στο δωμάτιο που μας είχε παραχωρήσει ένας θείος της μητέρας μου, στο Παγκράτι, οι οποίες τάραζαν πολύ τη μητέρα μου και τη γιαγιά μου, που έβρισκαν διάφορες - ελάχιστα πειστικές- απαντήσεις στις ερωτήσεις μου "γιατί έρχεται ο αστυνομικός σπίτι μας". Πολύ αργότερα έμαθα ότι οι "επισκέψεις" αλλά και οι προσαγωγές της μητέρας μου στην Ασφάλεια είχαν -μεταξύ άλλων- και τον σκοπό να πεισθεί να αποκηρύξει τον πατέρα μου, πράγμα που βεβαίως δεν έγινε ποτέ.

Η μητέρα μου έλεγε γι' αυτόν ότι ήταν γενναίος, ευαίσθητος και έντιμος. Ακόμα μου έλεγε ότι του έμοιαζα πολύ φυσιογνωμικά.

Δεν μου μιλούσε συχνά γι αυτόν και εγώ απέφευγα να τη ρωτάω, γιατί καταλάβαινα ότι ήταν ένα θέμα που την πλήγωνε βαθειά. Φόρεσε χρωματιστά ρούχα μόνο όταν ξαναπαντρεύτηκε, 18 χρόνια μετά τον θάνατό του.

Σκέφτομαι, όλο και συχνότερα όσο μεγαλώνω, ιδίως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αν "άξιζε" η θυσία του ίδιου, των συναγωνιστών του αλλά και το κόστος που πλήρωσε η χώρα. Ωστόσο τοποθετώντας τα στο κοινωνικό πλαίσιο της εποχής, καταλήγω στο ότι η Αριστερά στη χώρα μας, πολύ δύσκολα θα μπορούσε να επιλέξει άλλο δρόμο. Στη συνέχεια πλήρωσε και η ίδια πολύ ακριβά το τίμημα της ήττας. Όμως οι αγώνες της, στη χώρα μας αλλά και σε όλη την Ευρώπη, συνέβαλαν αποφασιστικά στο χτίσιμο του κοινωνικού κράτους και στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.

Σκέφτομαι επίσης, όλο και συχνότερα καθώς πλησιάζει η ώρα "απολογισμού" της δικής μου ζωής, πώς θα ήταν αυτή αν ο πατέρας μου δεν είχε σκοτωθεί το 1949 αλλά επιβίωνε και ζούσαμε όλοι μαζί. Καταλήγω πως η ζωή μου θα ήταν πιο πλήρης, πιο ολοκληρωμένη και, σίγουρα, πιο φωτεινή !

Όταν ο αγαπημένος μου εξάδελφος Χρήστος Αποστόλου Λαδιάς μου είπε πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια, ότι θέλει να συλλέξει υλικό για τη ζωή του πατέρα μου, με στόχο να εκδώσει ένα βιβλίο, χάρηκα πολύ και τον ενεθάρρυνα, γιατί πίστευα, όπως και έγινε, ότι θα αναδειχθούν πτυχές της ζωής του άγνωστες σε μένα και ότι η ενέργεια αυτή θα ήταν ένας μικρός φόρος τιμής στη μνήμη του.

Ευχαριστώ τον Χρήστο από καρδιάς που, παράλληλα με την ακαδημαϊκή και ερευνητική του καριέρα, δεν τσιγκουνεύτηκε χρόνο και κόπο προκειμένου να ανατρέξει σε όλες τις διαθέσιμες πηγές και αρχεία, καθώς και να ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα για να συλλέξει και να καταγράψει μαρτυρίες επιζώντων του πολέμου, της αντίστασης και του εμφυλίου που τον γνώρισαν και τέλος να αποδελτιώσει και να συνθέσει αυτό το υλικό στην παρούσα έκδοση.

"Αιωνία η μνήμη του

και θα τον έχω πάντα

στην καρδιά μου".

Αθήνα 2018.

Αγγελική Λαδιά-Αραμπατζή.