Γ Ν Ω Μ Ι Κ Α   Α Ν Α Λ Ε Κ Τ Α

                        " Θάρσει.Λέγων τ' αληθές, ού σφαλή ποτέ".
                                                         ΦΩΚΥΛΙΔΗΣ      
(Έχε θάρρος.Λέγοντας την αλήθεια,δέ θα κάνεις λάθος ποτέ).
                                               
Αγαπητοί μου φίλοι-ες Μεσενικολίτες καί λοιποί αναγνώστες,
Καλημέρα σας.Με υγεία και ειρήνη πάντοτε,Χάριτι Θεού Πατρός.

Το θέμα που θα μάς απασχολήσει σήμερα, αναφέρεται στά
Γνωμικά -ανάλεκτα.(Διαπιστώσεις,έννοιες,τίτλοι,ονόματα...)

Ανάλεκτα είναι τα ξαναλεγόμενα, από το ρήμα αναλέγω-ομαι.
Επαναλαμβάνονται και χρησιμοποιούνται, από το πλήθος των
ανθρώπων, όταν εκφράζονται στη μεταξύ τους επικοινωνία,
με τήν ομιλία ή τη γραφή, ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου.

Γίνεται χρήση για επικύρωση- επιβεβαίωση τόσο στον
προφορικο λόγο,όσο κυρίως στο γραπτό,πεζό ή έμμετρο.
Το"Γνωμικό",εκ του γνώμη, δηλώνει γενικά το απόφθεγμα,
το λεχθέν,τη ρήση,το ρητό.
Αυτό που ειπώθηκε,γράφτηκε και ισχύει.
Το "Απάνθισμα," το εκλεκτόν.
Είναι το ηθικό αξίωμα για το οποίο,ο αρχαίος Σταγειρίτης,
φιλόσοφος Αριστοτέλης, στο έργο του " Ρ η τ ο ρ ι κ ή ",
έγραψε ότι είναι σύντομη φράση που μάς συμβουλεύει,
σε κάθε περίσταση, τί πρέπει να κάνουμε ή τί πρέπει
νά αποφεύγουμε.
Παράδειγμα: " Ό σύ μισείς,ετέρω μή ποιήσεις."Π.Διαθήκη(Τωβίτ).
"Αγαπάτε αλλήλους"," Αγάπα τον πλησίον σου ,ώς εαυτόν."
Καινή Διαθήκη, ΙΗΣΟΎΣ ΧΡΙΣΤΌΣ.
Γνωστή από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα,ανά το Πανελλήνιον,
η φράση: "Το λακωνίζειν εστί,φιλοσοφείν."
Η πρόταση αποτυπώνει μιά πραγματικότητα, τών αρχαίων
Σπαρτιατών.Μάς συνιστά να εκφραζόμαστε σύντομα,δι' ολίγων, 
με την προϋπόθεση να είμαστε σαφείς- κατανοητοί.
Να μας καταλαβαίνουν οι άλλοι πρός τούς οποίους απευθυνόμαστε.
Με λίγα λόγια κάθε φορά,να λέμε αυτά που θέλουμε.

Όλοι νομίζω ότι δεχόμαστε την αρχαία ρήση: "Ούκ εν τώ πολλώ
το εύ, αλλ'εν τώ εύ το πολύ.Δηλ. "Δέν είναι στο πολύ το καλό,
αλλά στο καλό υπάρχει το πολύ."

Τα γνωμικά είναι ηθικά παραγγέλματα κατά κανόνα,με γενική,
ευρύτατη αποδοχή και κύρος, πού πηγάζει από τη νόηση και
τή γνώση Τα επιβεβαιώνει δε,η μακρόχρονη ανθρώπινη πείρα.

Πρόκειται γιά τις λιγόλογες προτάσεις, που αποτυπώνουν τον
τρόπο ζωής και συμπεριφοράς.
Αφορούν τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ των,στην επικοινωνία, αφού κατά το σοφό Αντωνίνο, "Οι άνθρωποι
γεγόνασιν ένεκεν αλλήλων." Ο ένας γιά τόν άλλο.
Καθορίζουν επομένως,τόν τρόπο διαβίωσης, για τη διατήρηση
πάντοτε,καλών και φιλικών σχέσεων, μεταξύ των.

Δέν πρέπει να ισχύει το: "homo homini lupus",= "Ο άνθρωπος γιά
τόν άνθρωπο λύκος."
Είναι αποτυπωμένα συνήθως,σε μορφή προστακτική ή οριστική.

Προστάζουν, ορίζουν-καθορίζουν, όπως οι σύγχρονες παροιμίες,
το θέλειν και το πράττειν.
Μιλάμε για τα πεζά ή έμμετρα παραγγέλματα γενικότερα,που
μάς καθοδηγούνται και προτρέπουν την κρίσιμη στιγμή.
Πολλές φορές. μάλιστα, με τρόπο έμμεσο ή αλληγορικό.
Μάςκεντρίζουν να σκεφτούμε και να πράξουμε,με βάση
τή λογική και το συναίσθημα: "Εκ του περισσεύματος
τής καρδίας η γλώσσα λαλεί." (Ματθ.ιβ',34).
Ανταποκρίνονται πάντοτε στο αληθινό,το ηθικό , τό δίκαιο.

Καλλιεργούν τις καλές σχέσεις, προάγουν την κοινωνική
ζωή και θα έχουν ώς αποτέλεσμα,την επιδοκιμασία και
τον έπαινο.
Αυτό πού πραγματικά επιθυμεί, κάθε ανθρώπινη ύπαρξη.
Για την πραγματοποίηση αυτών, απαιτείται ψυχικό σθένος,
ισχυρή θέληση, γενναιότητα και τόλμη Καλός χαρακτήρας.
Μάς παροτρύνουν στό καλό και την αγαθοεργία.
Την αποφυγή της αδιαφορίας,της κακής ενέργειας,
της αδικίας.
" Αγαθόν,ού το μή αδικείν, αλλά μηδέ το εθέλειν",είπαν
οι αρχαίοι σοφοί.Και, οι νεότεροι: "Ό,τι μικρομάθει,
ο άνθρωπος,δέν μεγαλοαφήνει."
Καί," μ'όποιο δάσκαλο καθήσεις,τέτοια γράμματα θα μάθεις."
Αλλά," καί πές μου, ποιός είναι ο φίλος σου,να σου ειπώ,
ποιός είσαι."(κ.ο.κ.)
Παραγγέλνουν αυτό, πού πρέπει να θέλουμε.Αυτό που επιτάσσει
η εσωτερική φωνή,με το : "Πρέπει δέν πρέπει".
Μπορεί το καθήκον να μήν το προβλέπει ο νόμος της Πολιτείας
καί νά μή μάς υποχρεώνει,το ορίζει όμως το θέλημα του Θεού.

"Ώς θέλετε ίναποιώσιν υμίν οι άνθρωποι,ούτω ποιείτε και
υμείς αυτοίς."(Ματθ.ζ',12 & Λουκ.ς',31).
Είναι ο λεγόμενος χρυσούς κανών της Χριστιανικής Ηθικής.
Τό υπαγορεύει η συνείδηση.Είναι ηθική απαίτηση.

Οι αρχαίοι Έλληνες διατύπωσαν τη ρήση:"Βροτοίς άπασιν,
η συνείδησις Θεός."Δηλ.το Θείο θέλημα, πού είναι γραμμένο-
εντυπωμένο,στις καρδιές όλων των ανθρώπων, Χριστιανών
καί μή, διαχρονικά,και διαμορφώνεται από τή μικρή ηλικία των.

Είναι ο δείκτης πορείας,στη ζωή του κάθε ώριμου και λογικού ανθρώπου,άνδρα ή γυναίκας.
Ο σοφότατος απάντων ανδρών, Σωκράτης, ονόμαζε την εσωτερική φωνή "δαιμόνιον". Αυτός είπε τό: "Γνώθι σ'αυτόν".
Εμφανιζόταν η φωνή και την άκουγε,όταν επρόκειτο να προβεί 
σε κάποια ενέργεια,και τον προέτρεπε να δράσει.

Λέγεται ότι ο ίδιος ένοιωθε το "δαιμόνιο", να τον προτρέπει, κάθε φορά, στο σωστό.Πολλοί μελετητές,όμως, ισχυρίζονται ότι ήταν
συγχρόνως καί αποτρεπτικό.
Η συνείδηση ωθεί,στά καλά και ωφέλιμα,που εγκρίνονται
  από την κοινωνία ,.τα οποία δεχόμαστε και όταν ακόμη δέν
είναι πρός το συμφέρον μας.
Έχουν όπως τονϊσθηκε ήδη, αιώνιο κύρος και ισχύ.

Καί, χωρίς να τα έχουμε διδαχθεί,τα κατέχουμε,τα ξέρουμε.
Αντλούμε δύναμη από τον εαυτό μας.Στην ουσία, από τη φωνή
τού Θεού,που είναι μέσα μας.
Δίνεται η εντολή από εμάς σε μάς.Και την ακούμε εκτελώντας,
διότι εδώ ισχύει τό: "Νούς ορά, καί νούς ακούει".(Επίχαρμος).
Προβάλλει το χρέος και απαιτεί,τη συμμόρφωσή μας, πρός
το δέον=το πρέπον, το σωστό.
Καί, στην περίπτωση επιλογής, μεταξύ δύο δυνατοτήτων
τρόπου δράσεως, επιτάσσουν: "Δυοίν κακοίν προκειμένοιν,
βέλτιστον ,το μή χείρον". (Δυϊκός αριθμός).

Είναι, όπως ελέχθη ήδη,αξιώματα,εντολές, προσταγές,
αδήριτη ανάγκη.Καί, "Ανάγκα ,καί θεοί πείθονται".Έλεγαν.
Αλλά και στην Καινή Διαθήκη,ο Απόστολος Παύλος γράφει:
"Εξ ανάγκης,καί νόμου μετάθεσις γίνεται".(. Έβρ..ζ',12).

Αποτελούν υποχρέωση και δέσμευση, πού όποιος την αθετεί,
αισθάνεται πανθομολογούμενη ντροπή-αισχύνη,ίσως,καί
ενοχή, γιατί δέν έκανε το χρέος του, αυτό πού έπρεπε.
Το έχει βάρος στή συνείδησή του,γιά πολλά χρόνια, ακόμα
καί σε όλη του τη ζωή.
Όλοι βέβαια θέλουμε την επιδοκιμασία και τον έπαινο του
πλήθους, Περισσότερο μάς ικανοποιεί η ηρεμία της ψυχής.
Η ψυχική γαλήνη.Γι'αυτό και γίνονται αποδεκτά, χωρίς
αντίρρηση, δισταγμούς,ή εξηγήσεις.
Περιέχουν στη λιτότητά τους,σοφία και σύνεση.
Λέγονται και επαναλαμβάνονται συχνά,με δυό ή τρείς λέξεις.
Εννοείται ότι υπάρχουν και άπειρα άλλα- προτάσεις πού
δεν είναι δυνατόν να αναφερθούμε,στο θέμα μας,σήμερα.

Είναι τα "Δ ί λ ε κ τ α", καί  "Τ ρ ί λ ε κ τ α."Άλλοι πάλι,
συναινούμε με ένα σκέτο "ν α ί" ή  "ό χ ι", μονολεκτικά.
Με ένα "Α μ ή ν","τ έλ ο ς", "έ γ ι ν ε", κ.λ.π.
.Άν λέγονταν,με κάποια μακρολογία- περιττολογία,θα
έπαιρναν τη μορφή διδαχής-μαθήματος,με μειωμένο
ενδιαφέρον και απώλεια χρόνου.

Για τη βραχυλογία των Γνωμικών,ο Χαιρωνιεύς Πλούταρχος,
στο έργο του "Η θ ι κ ά",λέγει: "Είναι σφυρήλατος νούς,
εν σμικρώ όγκω".
Μέσα τους, βρίσκεται αποτυπωμένο το μυστικό της
γιγαντιαίας δύναμής τους.
Στη μικρή Συλλογή,που θα ακολουθήσει ,στό τέλος,
περιέχονται πολλά γνωμικά,δίλεκτα και τρίλεκτα,
εκ τών οποίων τα πιό πολλά, προέρχονται από αρχαίους
Έλληνες σοφούς.Δύσκολο να αποδοθούν στόν καθένα.

Είναι βέβαια γνωστοί,αλλά περιορίζομαι επί του παρόντος, αναφέρω μόνον,με χρονολογική σειρά τα ονόματά τους.

Πρώτος,ο Μιλήσιος Θαλής.Σύγχρονοί του, σχεδόν,ο Αθηναίος
Σόλων,καί ο Πιττακός ,ο Μυτιληναίος.
Ο Βίας, από την Πριήνη της Μ.Ασίας,ο Κλεόβουλος, από την
Κνίδο της Ρόδου,ο Λακεδαιμόνιος Χ(ε)ίλων, Καί ,
ο Κορίνθιος Περίανδρος.

Πολλά από τα γνωμικά ή ρητά, βρίσκονται στούς Ποιητές:

Τούς: Όμηρο καί Ησίοδο, τον Θέογνι,τόν Φωκυλίδη και Πίνδαρο.
Τόν Αισχύλο,τόν Σοφοκλή, τόν Ευριπίδη,τον Μένανδρο,κ.α.

Στους αρχαίους ιστορικούς και ρήτορες,Τόν Ηρόδοτο,
το Θουκυδίδη,τόν Ξενοφώντα και τον Αρριανό.
Τόν Ισοκράτη,το Λυσία,τόν Δημοσθένη,κ.α.

Ακόμη,στους φιλοσόφους, Πυθαγόρα, Ηράκλειτο και Δημόκριτο.
Τόν σοφότατον "απάντων ανδρών", Σωκράτη, τόν Πλάτωνα,
και τον Αριστοτέλη.
Στον Αίσωπο,τους Στωικούς και Κυνικούς φιλοσόφους.

Αρκετά προέρχονται από την Αγία Γραφή,δηλ.την Παλαιά και
την Καινή Διαθήκη.
Όσα καταγράφονται στον πίνακα που έπεται,διακόσια και πλέον,
"Δίλεκτα",ή "Τρίλεκτα", σπανιότερα με περισσότερες λέξεις,
είναι ένα μικρό Ανθολόγιο.Άρθρα και σύνδεσμοι δέν μετρούν.

Θέλω να πιστεύω, ότι η αναφορά μού αυτή στο θέμα,
θα αποτελέσει μιά ενδιαφέρουσα και ευχάριστη απασχόληση.
Ένα πνευματικό εντρύφημα,  και για τούς φίλους αναγνώστες,
τού ΔΕΥΚΑΛΊΩΝΑ του Θεσσαλού,του φίλου εκ Σοφάδων,
κ.Θάνου Αθανασιάδη.

Σημειώνω, ότι είναι διατυπωμένα στην αρχαία γλώσσα,αλλά
στο μονοτονικό σύστημα.
Δυστυχώς,με την επιβολή διά νόμου του μονοτονικού
συστήματος, αποβαίνει λίαν δυσχερής η απόδοση αυτών των
κειμένων,διότι χάνουν οι λέξεις το ύφος, τη φρεσκάδα ,την
αίγλη καί τό μεγαλείο τους.
Κατακλείων, τονίζω και πάλι, ότι αποτελούν, στοχασμούς , φράσεις και ρητά, προϊόντα της ανθρώπινης Ελληνικής
σοφίας, σκέψης και εμπειρίας της τρισχιλιετούς ιστορίας μας.

Τρία από τα σπουδαία , Δίλεκτα ρητά ήσαν χαραγμένα,επάνω
στό "Χρυσό Τρίποδα", του Μαντείου των Δελφών,τα εξής:

"ΜΗΔΕΝ  ΑΓΑΝ", "ΓΝΩΘΙ  ΣΑΥΤΟΝ", "ΜΕΤΡΟΝ. ΑΡΙΣΤΟΝ".

Όταν επρόκειτο να δοθεί χρησμός,η Ιέρεια Πυθία, φορώντας
την επίσημη αμφίεση, έβγαινε την κατάλληλη στιγμή,
απότο Ιερό του Μαντείου,εν πομπή ,τη συνοδεία των Ιερέων.
Προχωρουσαν αργά, και σε κάποια μικρή απόσταση,ήσαν εκεί.

Έφταναν στο βράχο, που κατέπεσε από το βουνό,
εκεί όπου ήταν η πηγή,στην τοποθεσία" Φαιδριάδες Πέτρες,"
των οποίων το νερό, είχε μαντικές ιδιότητες.
Έπινε με ένα ασημένιο κανάτι η Πυθία,καί κατευθυνόταν η πομπή,
στό σημείο,που ήταν στημένος ο Χρυσός Τρίποδας.

Εκεί καθήμενη στο θρόνο της,μασούσε φύλλα δάφνης
καί περιέπιπτε σε έκσταση.
Γύρω της ήσαν οι Ιερείς και η Σίβυλλα ( η μέλλουσα Πυθία),
πού κατανοούσε τα άναρθρα λόγια της.
Παρών ή παρόντες και οι πιστοί,τα άτομα που ζητούσαν
τό χρησμό,καί περίμεναν ανυπόμονα,νά ακούσουν.

Η Σίβυλλα, (βοηθός Ιέρεια), επανελάμβανε καθαρά,καί αργά,
τα άναρθρα και ακαταλαβίστικα,ενώ οι Ιερείς τα κατέγραφαν,
γιά να τα διατυπώσουν, επανερχόμενοι στο Ιερό, κατά τρόπο
διφορούμενο, ασαφή,επιδεχόμενο διττή ερμηνεία.

Ήταν το " σημαινόμενο",το μέλλον νά συμβεί.Το γραφέν τέλος,
παρέδιδαν ακολούθως, τό χρησμό,στους προσελθόντες.

Ένα μόνο παράδειγμα θα αναφέρω,για το χρησμό,που δόθηκε,
στούς ανθρώπους του Κροίσου, βασιλιά των Λυδών, της 
Μ.Ασιας,με έδρα την πόλη των Σάρδεων. "ΠΡΟΣ  ΚΡΟΊΣΟΝ":

  "ΚΡΟΊΣΟΣ. ΔΙΑΒΑΣ  ΑΛΥΝ.  ΜΕΓΑΛΗΝ  ΑΡΧΗΝ. ΚΑΤΑΛΎΣΕΙ".

Γεγονός πρόδηλο,το μέλλον νά συμβεί.Ποιό όμως;Ποιά Αρχή?
Πράγματι ο Κροίσος κατέλυσε τή δική του Αρχή =Εξουσία,
όταν διέβη=πέρασε τον Άλυ ποταμό.
Διότι ηττήθηκε από τον Μεγάλο Κύρο,το βασιλιά των Περσών.
Τα βαθυστόχαστα αυτά γράμματα του χρησμού, ήσαν γραμμένα
με μεγάλα- κεφαλαία γράμματα.

Σ υ μ π έ ρ α σ μ α :Την αξία και σημασία  των χρησμών, αλλά
κυρίως τών Γνωμικων, κατανοεί ο αναγνώστης,όταν
εμβαθύνει στην ουσία των πραγμάτων,αλλά. αποφασίζει
νά τά μελετήσει διεξοδικά και να τα εφαρμόζει στην πράξη,
στον καθημερινό ρυθμό της ζωής του,καί το περιβάλλον.

Αναφέρθηκα στο θέμα και τη σημασία των ρητών,με σκοπό,
την κοινή προσπάθεια, απαρέγκλιτης εφαρμογής και όχι
μόνο περιστασιακής εφαρμογής, και όταν μάς συμφέρει.
Δηλ. " Κατά το δοκούν".
Με τη σταθερή συμμόρφωση στο καθήκον, νοιώθει ο άνθρωπος
ηθική ικανοποίηση, πραγματική αγαλλίαση,στην ψυχή του.
Αλλά και ηρεμία ψυχής, χωρίς άγχος και φόβο ενοχής.
Χαίρεται μιά κατάσταση πού κατέγραψε ο υπεραιωνόβιος
αρχαίος ποιητής Μένανδρος,σε ένα απόσπασμα έξι λέξεων:

"Ώς χαρίεν έστ' άνθρωπος,όταν άνθρωπος ή!" Ήτοι:
   Πόσο χαριτωμένο πλάσμα, (όν), είναι ο άνθρωπος,όταν
είναι άνθρωπος!"

Καταλήγομε λοιπόν αβίαστα στην παραδοχή των Γνωμικών
Τα λέμε και τα ξαναλέμε, αιώνες τώρα,καί επιμένομε στην
ασφαλή και βέβαια κρίση.Ενίοτε δέ και την καταγγελτική
απαξίωση και μομφή,όπως, του σοφού Σοφοκλή στη γνωστή
Τραγωδία του:

"Πολλά τα δεινά,κ'ουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει."Ήτοι:
"Πολλά είναι τα φοβερά, τίποτα όμως, πιό φοβερό από
τόν άνθρωπο."

Γιατί,η ηρωίδα της Τραγωδίας Αντιγόνη, απαντά θαρραλέα,
έτοιμη να ταφεί,μετά τού αδελφού ζωντανή.
"Ούτι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν". Δηλαδή:
"Δέν γεννήθηκα γιά να μισώ,αλλά για νά  α γ α π ώ!"

"Υπάκουσα στο νόμο του χρέους,που είναι βαθιά χαραγμένος,
μέσα μου,και όχι στο δικό σου άδικο νόμο, αχρείε θείε, καί
σφετεριστή του θρόνου των Θηβών, του πατέρα μου,
άθλιε Κρέοντα.
Καί είμαι έτοιμη,νά ταφώ ζωντανή,με τον αδικοσκοτωμένο
αδελφό μου, Πολυνείκη.
Ναί,ε γ ώ τον έθαψα.Παραβιάζοντας,τον άδικο νόμο σου."
-"Εμπρός λοιπόν! Πραγματοποίησε τήν απειλή.Εφάρμοσε
.τό νόμο σου!".Έτοιμη είμαι, να μήν υπακούσω!

Τέλος, άς μήν ξεχνάμε την αγωνιώδη αναζήτηση του "σωστού
ανθρώπου", που έψαχνε να βρεί,ο Κυνικός Διογένης.
Με το φαναράκι του αναμμένο,νά φωτίζει πρόσωπα,
για να βρεί," αληθινά σωστό άνθρωπο,"μέρα μεσημέρι,στήν αντηλιά, στη γεμάτη από πλήθος αγορά,τής αρχαίας Αθήνας.

Με την ιστορική εκείνη φράση του : "Ά ν θ ρ ω π ο ν.  ζ η τ ώ !"

Μπορούμε βέβαια και συνήθως κρίνουμε τους άλλους,
με γνώμονα τη συνείδησή .μας .".Ευκοπώτερον γάρ το κρίνειν,
τού πράττειν".(Το πρώτο είναι λόγια, το δεύτερο είναι έργα.)

Τούς αξιολογούμε και τους βαθμολογούμε, από τον τρόπο ζωής.
Συχνά,τους απορρίπτουμε, με κριτήριο τις λιτές ή πρόχειρες
ρήσεις,καί όχι με βάση τα γνωμικά. Ξεχνώντας την αυτοκριτικη.
τού εαυτού μας.Μόνο τα σφάλματα των άλλων βλέπουμε και
μάλιστα εξονυχιστικά, καί εύκολα.

Βλέπομε μόνο, κατά τον Αίσωπο,την "πήρα"=το ταγάρι,(Τροβά),
στην πλάτη των άλλων, και όχι τη δική μαςκαμπούρα, κάνοντας πωςδέν την ξέρουμε, γιατί δεν τη βλέπουμε.
Έξετάζουμε όμως διερευνητικά, τις "πήρες",=τα ταγάρια τών άλλων, και συνήθως επικριτικά ,κατά το γνωστό μύθο.

Δυστυχώς, τέτοιοι είμαστε όλοι, κατά κανόνα.Υπάρχουν βέβαια
καί οι εξαιρέσεις, μάλλον όμως, είναι ελάχιστες.

Τέλος υπάρχουν τα Γνωμικά,με τη σοφία,την πείρα των αιώνων,καί τη μορφωτική και παιδευτική αξία τους,που μπορούν
νά συντελέσουν στον εξανθρωπισμό και την καταξίωσή,ως λογικών όντων και υπευθύνων ανθρώπων.

             ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΆ.  ΓΝΩΜΙΚΆ.    ( ΜΈΡΟΣ. Β')

      Α Ν Θ Ο Λ Ο Γ Ι Ο  ( Κ α τ ά    α λ φ α β η τ ι κ ή.  σ ε ι ρ ά )

                                                Δ Ι Λ Ε Κ ΤΑ.                                   
                                             ...........................
   
Αγαθούς τίμα-Αγαπάτε  αλληλους-Αέρα δέρεις-Αιγαίον πέλαγος
Αιδώς Αργείοι-Αιέν αριστεύειν-Αιθίοπα νίπτεις-Ακούσας νόει
Άκρον άωτον-Αλιείς ανθρώπων-Αλλοτρίων απέχου-Αλφα-ωμέγα
Άνδρες-πόλις-Ανέχου πάσχων-Ανήρ-γυνή-Ανθρωπον ζητώ !
Ανιαρόν αργία-Άπει ρωτάν-Αρετη αναφαίρετον-Άρχειν ήδιστον
Άρχεσθαι σεαυτού-Αρχή λόγος-Αρχή μονάς-Άχθος αρούρης
Αχίλλειος πτέρνα-Βαρύ απαιδευσία- Βλαβερόν ακρασία
Γλώττης κράτει-Γνούς πράττε-Γνώθι σαυτόν-Γνώμη επαιόντων
Γνώσις=δύναμις-Γονέας τίμα ή(αιδού)-Δέκα εντολαί
Διαβολήν μίσει-Δίκαια κρίνε-Δοκίμαζε φίλους-Δούρειος ίππος Δρυός πεσούσης-Ειρηνη πάσι-Ειρήνη υμίν-Είς Θεός-Είς,ουδείς
Επαίνει αρετήν-Έπεα πτερόεντα-Επισφαλές προπέτεια
Έργον αποδεικνύει-Εριν μισει-Ευγνώμων γίνου-Εύξεινος πόντος
Ζεύς πατήρ-Ζωή=κίνησις-Ηδονής κράτει-Ημέρα μία
Θάλαττα!θάλαττα!-Θάλαττα-ναύς-θαρσείν χρή-Θεός- άπειρον
Θεούς σέβου-θνητά φρόνει-θυμού κράτει-καιρόν γνώθι
Κακίας απέχου-Κακόν αργία-Καλός ποιμήν-Κασσάνδρα - Κίρκη
Κομίζει γλαύκα-Κιβωτός Νώε- Κυάμων απέχεσθαι- Λάθε βιώσας
Λίθος Σισύφου-Μελέτα αεί -Μελχισεδέκ αγενεαλόγητος
Μετάστασις πολιτείας-Μέτρον άριστον-Μέτρων χρώ- 
Μηδέν άγαν-Μηδενός καταφρόνει-Μολών λαβέ- Νή Δί '(α)
Νίκη-ήττα-Νόμοις πείθου-Ξένους ξένιζε-Ξηρά- θάλασσα
Ομηρικά έπη-Όμοιος ομοϊω...-Ομόνοιαν δίωκε-Όμφακές εισίν
Ο Ουδείς=Οδυσέας-Ουδέν μένει -Ούκ επιορκήσεις-Ού κλέψεις
Ού μοιχεύσεις- Ού φονεύσεις-Πάντα ρεί-Παροικών Ιερουσαλήμ
Πίθος Δαναίδων-Πράος ίσθι-Πράττε δίκαια-Πρεσβύτερον σέβου
Πυθία-Σίβυλλα-Πυργος Βαβέλ-Σοφία ορθοί -Σπεύδε βραδέως
Συμπληγάδες πέτρες-Συστήματα υδάτων-Τάχιστον νούς
Τέκνα παίδευε-Τετρακτύς=δέκα-Τύχην στέργε-Υγεία άριστον
Υπομονή νικά-Φαλάκρας εγκώμιον-Φαλακρόν τίλλειν
Φιλίαν φύλαττε- Φίλους βοήθει-Φώς καλον-Χρόνος-Κρόνος
Χρόνου φείδου-Ψέγε ουδένα. (Υπάρχουν βέβαια και άλλα πολλά.)

                                        Τ Ρ Ι Λ Ε Κ Τ Α
                                    ...................................

Αγάπα τον πλησίον σου/Αδύνατα μή επιθύμει
Αιδώς θεμέλιον  αρετής/Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε
Αμάθεια γεννά θράσος/Αμ' έπος,Αμ' έργον
Ανάγκα καί θεοί πείθονται/Ανάγκη στέγης και τροφής
Ανάγκη το κινούν/Αναρχίας μείζον ούκ έστι κακόν
Άνευ αιτίου ουδέν/ Άνθρακες ο θησαυρός
Απλούς ο  τής αληθείας μύθος/Από τρίποδος λέγειν
Αρετή βαίνει διά μόχθων/Αρετή διδακτή εστί
Αρετή ούκ απόλλυται/Αριθμός το πάν
Άρρητα μή λέγε/Αρχή, ήμισυ παντός
Αρχή σοφίας φόβος Κυρίου/Ατυχούντι μή επιγέλα
Βία μηδέν πράττειν/Γάμος αναγκαίον κακόν
Γένοιτο οίος θέλεις,μαθών/Γηράσκω αεί διδασκόμενος
Δεί δή χρημάτων/Δεινόν το γήρας/Δεύτεραι σκέψεις κρείττονες
Διοικείν, εστί προβλέπειν/Δόξα τω Θεώ/Δύο υπέρ τόν ένα
Δυσχερές το άρχειν/Εκάς οι βέβηλοι/Έκκλινον από κακού
Ελεύθερον,το εύψυχον/Έλληνες αεί παίδες/Έν,αρχή πάντων
Έν οίδα, ότι ουδέν οίδα/Εν τή ενώσει η ισχύς
Έξις δευτέρα φύσις/Έξ οικείων τά βέλη/Εξ όνυχος τον λέοντα
Ειιεκαλείτο δέ Σίσυφος/Επί ξηρού ακμής/Επί σοφία μή επαίρου
Έργα και Ημέραι/Έργον ουδέν όνειδος/Ευδία επάγει νέφος
Ίτε παίδες Ελλήνων/Καιρός παντί πράγματι/Καρδίαν μή εσθίειν
Κατά μόνας ζήν/Κατ'αρετήν ζήν/Κατά το δοκούν/Κατά φύσιν ζήν
Κράτος εν κράτει/ Κυβερνάν εστί προβλέπειν/Λόγος, έργου σκιά
Λύπη,λύπην γεννά/Μακάριον ψυχής φώς/Μή απειλείν ουδένα
Μή άπτου φαύλου/Μή ειδώς,σίγα/Μή έριζε γονεύσιν
Μή κακοίς ομίλει/Μή προτρεχέτω γλώττα του ναού
Μή σπεύδε λαλείν/Μεταξύ χειλέων και κύλικος,πολλά πέλει Μητρός ουδέν φίλτερον/Μούσαις Χάρισι θύε
Νόει και πράττε/Νόσος εν αποδρομή/Νούς ορά,καί νούς ακούει
Ο έχων ώτα ακούειν.../Ο Θεόςαγάπη εστί/Οι καιροί ού μενετοί
Οίκοθεν ο μάρτυς/Οίνος καθρέπτης νού/
Ομόνοιαν χρωμένοις σωτήριον/Ο νοών νοείτω
Ορθόν, αλήθεια αεί /Ουαί τώ ενί/Ουδείς αγεωμέτρητος εισίτω
Ουδέν γλυκύτερον Πατρίδος/Ουδέν κακόν αμμιγές καλού
Ουδ' Ηρακλής πρός δύο/Ού μετανοείν, αλλά προνοείν χρή
Πάσαλος ,πασάλω εκκρούεται/Πας μή Έλλην...
Πάταξον μέν, άκουσον δέ/Περί απορρήτων μηδενί λέγε
Περί όνου σκιάς/Πύρ, γυνή, θάλασσα/Σημείον, ού μέρος ουδέν
Σοφία κτήμα αθάνατον/Σοφία πάντων κάλλιστον/Σοφόν το σαφές
Τά εν οίκω,μή εν δήμω/Τέκνα δεί παιδεύειν/Τίμα τούς ήρωας
Το δις εξαμαρτείν.../Τόλμα πράξεως αρχή/
Τόν τετελευτηκότα μακάριζε/Το πάθος,μάθος/Πύρ ού σκαλεύειν
Το σιγάν κρείττον εστί του λαλείν/Τροχός τ'ανθρώπινα
Ύβρις ,ύβριν γεννά/ Φοβού τον Θεόν/Φοβού τούς Δαναούς...
Φρόντισον περί ονόματος/ Χαίρε,τοίς ελέγχουσι μάλλον
Χαλεπά τα καλά/Χρόνος αληθείας πατήρ/
Χρόνος σοφότερος σύμβουλος/Χρυσούς αιών Περικλέους
Ψυχής νοσούσης, ιατροί λόγοι/Ώδινεν όρος, έτεκε μύν
Ως χαρίεν, άνθρωπος.../Ωφελέειν μή βλάπτειν.

Αγαπητοί μου φίλοι-ες,ίσως,ξανά, Σάς ταλαιπώρησα με την
πολυλογία μου,γύρω από πολλά και διάφορα.Συγγνώμην.
Εύχομαι να είστε  πάντοτε υγιείς,με ειρήνη, αγάπη και χαρά.
                                                Σάς ευχαριστώ όλους

Χρίστος Γ Κοτρώτσος, Θεολόγος -Φιλόλογος -Παιδαγωγός
Επίτ. Γεν. Επίθ/τής Μ.Ε. Νέα Φιλαδέλφεια ,ΑΝΑΚΟΎΣ 25
Τ.Κ.143 41. Τηλ οικ.210 2511254
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η, 10. Φεβρουαρίου 2019
+Αγ.Χαραλάμπους , Ιερομάρτυρος