Χρίστος Κοτρώτσος: ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ (Από τό 1361) ΜΕΡΟΣ Α' |
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ (Από τό 1361)
ΜΕΡΟΣ Α’
Το τραγούδι είναι ένα μελοποιημένο ποίημα, μουσικό κομμάτι, μέ λόγια-στίχους, μιά μελωδία, πού εκτελείται, τραγουδιέται, από μία φωνή (μονωδία), μέ ή χωρίς ενόργανη συνοδεία. Τά μουσικά έργα, μέ περισσότερες φωνές, λέγονται ντουέτο, -- Τά λόγια-ποίημα, δηλαδή στίχοι, συνδέονται μεταξύ των, από τούς πανάρχαιους χρόνους, ενώ τά τραγουδιστικά ιδιώματα, διαφέρουν στούς πολιτισμούς προελεύσεως, ανάλογα με τούς λαούς και πολιτισμούς πού προέρχονται, καί αντικατοπτρίζουν τις μεταβλητές,κατά τίς κοινωνικές δομές, το μορφωτικό επίπεδο, τή γλώσσα ακόμη καί τους ηθικούς κανόνες, πού διέπουν τίς σχέσεις των δύο φύλων. -- Η μουσική αρμονία, συνάπτεται είς ενότητα, με τήν παγκόσμια αρμονία, κατά τον Πυθαγόρα, τόν Σάμιο φιλόσοφο (580-490 π.Χ.), ο οποίος επινόησε τήν κλίμακα τής οκταφωνίας, τήν "octava", τήν οποία παριστά ο αριθμός 8, όσοι οι φθόγγοι τής Μουσικής Κλίμακος, τουτέστιν τής αρμονίας τού κόσμου. Ήτοι, τη "διαπασών", τήν οποία ερεύνησε καί καλλιέργησε. Αρμονία έλεγε, είναι η σύνθεση τών αντιθέσεων. -- -- Από τόν επώνυμο ήρωα των Ελλήνων, τόν Έλληνα, γιο τού Δευκαλίωνα καί τής Πύρρας, κατά τήν επικρατέστερη παράδοση, ή τού Διός καί τής Δωρίππης, ή τού Προμηθέως καί τής Κλυμένης. Επομένως, αδελφός τού Δευκαλίωνος. Από τη νύμφη Ορσηίδα απέκτησε, τόν Άίολο,τό Δώρο και τόν Ξούθο. Αυτά, κατά τό μύθο, τών αρχαίων προγόνων. -- Ο Θουκυδίδης στήν Ιστορία (γεγονότα), αναφέρει ότι πρίν από τόν Έλληνα τού Δευκαλίωνος, δέν υπήρξαν Έλληνες. Αλλά αφότου ο Έλλην, καί οι απόγονοί του, κυριάρχησαν στή Φθία, επεκτείνεται βαθμιαία η ονομασία,Έλληνες. Καί, ως απόδειξη τού ισχυρισμού του, προβάλλει το γεγονός, ότι ο Όμηρος αποκαλεί, "τούς μετ'Αχιλλέως,εκ τής Φθιώτιδος", πού έφεραν τό όνομα Έλληνες. -- -- Αναγκαία, νομίζω, η παρέκβαση. -- Από τότε πού ένιωσα τόν εαυτό μου, έψαχνα καί αναζητούσα νά βρώ κάτι, χωρίς νά ξέρω τί θέλω. Κάποτε, τέλος πάντων, νομίζω ότι το βρήκα.Ήταν αυτό, πού λέμε, "εθνικότητα", καί τί σημαίνει αυτή η λέξη. Από τό μύθο, τού Δευκαλίωνα, στήν περιοχή τού Κόζιακα, καί τής Καράβας, τού Νομού Τρικάλων, η αρχή, κατά το μύθο. -- -- Τά λαϊκά τραγούδια, συνοδεύουν θρησκευτικές τελετουργίες, εργασία, χορό, ενώ άλλα αφηγούνται ιστορίες, καί άλλα δρώμενα, πού εκφράζουν όλα εν γένει τα συναισθήματα τής ψυχής, τού κάθε ανθρώπου. Καί τά δυό είδη περιέχουν απλές μελωδίες καί απαιτούν συχνές επαναλήψεις, για τήν πλήρη κατανόηση καί εκμάθησή τους. -- Πρόκειται, γιά αστικό, συνήθως, φαινόμενο καί έχει τις ρίζες του,στήν αρχαιότητα, χωρίς νά μπορεί να προσδιοριστεί, χρονολογικά. Εκφράζεται,η χαρά,ή λύπη,ο πόνος, αλλά καί ο πόθος, η πίστη, η ελπίδα,η αγάπη, ο έρωτας καί τά άλλα συναισθήματα τής ανθρώπινης ζωής καί δράσεως. Μέ δυό λόγια, όλες οι εκδηλώσεις τής βιοτής των ανθρώπων. Η νιότη,η ώριμη ηλικία,τα γηρατειά,η ζωή καί ο θάνατος. Τό σύνολο τών συναισθημάτων τής ψυχής. Ο χωρισμός, η ξενιτιά, η ορφανιά,η πίκρα, η αγάπη, πού, "Τά πήραν καί τά ζύγιασαν!, -Βαρύτερ' είν' τά ξένα." , "Ο ζωντανός ,ο χωρισμός κι'η ξενιτειά, ως θάνατος λογιούνται", λέει καί η λαϊκή παροιμία. Είναι αυτά,πού επέζησαν,στούς αιώνες,πού έχουν περάσει και τελειωμό δέν έχουν. Διαφέρουν, βέβαια, από λαό σέ λαό, στό είδος καί τόν τρόπο ζωής, καί τίς καθημερινές εκδηλώσεις τους. Δέν χρειάζεται να ψάξεις γιά νά τό βρείς. Γιατί είναι -- Στή φωνητική ιδιαίτερα μουσική,τό τραγούδι, αλλά καί στην περίπτωση, πού τό συνοδεύει όργανο. Οργανική μουσική - άρπα, αυλός, λύρα, φλογέρα, καί όσα άλλα. -- ΜΟΥΣΑΙΣ. ΧΑΡΙΣΙ. ΘΥΕ.
-- Ο κάθε λαός, φυλή, ή ομάδα ανθρώπων, έχουν τή δική τους, μουσική-συμφωνική αρμονία, πού εκφράζεται στο τραγούδι, ανάλογα μέ τή γλώσσα, τή μόρφωση καί τον πολιτισμό, πού ανέπτυξε στή διαδρομή τού χρόνου. Υπάρχουν τραγούδια πού είναι κοινά, ή συμφύρονται, συνήθως, ανάμεσα στούς γειτονικούς λαούς. Τά υπάρχοντα τραγούδια, είναι ένα άπειρο πλήθος, σέ αριθμό κομματιών,πού έφτασαν, ώς τίς μέρες μας καί πολλά είναι πανελλήνια, άλλα δε, παίρνουν τό όνομά τους, από τήν
ΕΚΛΟΓΑΙ ΑΠΌ ΤΑ ΤΡΑΓΟΎΔΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ Έκδοσις Τρίτη - 1932 Άνευ Αναγραφής των Πηγών
Στόν ΠΙΝΑΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ, κάνει τήν εξής διάκριση:
2. Κλέφτικα τραγούδια 3. Ακριτικά Τραγούδια 4. Παραλογαίς 5. Τραγούδια τής Αγάπης 7. Ναναρίσματα 8. Κάλανδα, Βαΐτικα 10. Μοιρολόγια 11. Μοιρολόγια τού Κάτω Κόσμου καί τού Χάρου 12. ΓνωμικάΤραγούδια, 14. Περιγελαστικά
ΕΠΙΜΕΤΡΟΝ
15. Α' Δημώδη Άσματα τών Μέσων Χρόνων, καί,
ΤΗΣ ΑΓΙΑ – ΣΟΦIΑΣ --------------------------------------------------------------------- -- -- Κατ' ανάγκην, περιορίζομαι νά αναφέρω ένα ατελές απάνθισμα, κατ' επιλογήν, από τούς πιό γνωστούς τίτλους, μέ απλή μνημόνευση, πού ίσως, θυμίσουν στούς ενδιαφερομένους, κάτι ελάχιστους στίχους,από τό σχετικό τραγούδι. Προσπαθώ, νά σάς πείσω γιά τίς επιλογές, καί τόν τρόπο παρουσίασης τών τραγουδιών, χωρίς νά καταγράφεται ο ποιητής καί ο συνθέτης, όπως γίνεται σήμερα. Απλά,θέλω να σάς θυμίσω, μάλλον γνωστά τραγούδια, όπως τα κατέγραψε ο Νικ. Δ. Πολίτης, στό βιβλίο του. Τα περισσότερα, μόνο μέ αναφορά στόν τίτλο τους. Eίναι τά λεγόμενα παραδοσιακά, τών παππούδων καί πατεράδων μας, πού είχαν εντός των, φρόνημα Θεού. -- Κατακλείω το πρώτο μέρος, μέ σύντομο επίλογο. Η ζωή έχει τίς απαιτήσεις της, πού τίς ονομάζει υποχρεώσεις, καθήκοντα, από τά οποία απορρέουν τά "δικαιώματα", για τά οποία συχνά, γίνεται λόγος από πολλούς. -- -- -- Μέ εκτίμηση καί τήν αγάπη μου
Θεολόγος-Φιλόλογος-Παιδαγωγός
Νέα Φιλαδέλφεια, Ανακούς 25 Τ.Κ.143 41 |