Χρίστος Κοτρώτσος: Η ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ.
    Α' ΩΔΗ,  Καταβασία  Α'.  (Ήχος πλ.δ')
"Σταυρόν χαράξας Μωσής,επ' ευθείας,ράβδω τήν Ερυθράν,
διέτεμε.Τώ Ισραήλ πεζεύσαντι.Τήν δέ,επιστρεπτικώς,
Φαραώ σύν άρμασι,κροτήσας ήνωσεν.Επ' εύρους διαγράψας,
το αήττητον όπλον.Διό,Χριστώ άσωμεν, τώ θεώ ημών,
ότι δεδόξασται".
--
                Αγαπητοί μου φίλοι-ες,Καλημέρα, καί Χρόνια πολλά.
           
Τήν Ύψωση τού Τιμίου Σταυρού,η Εκκλησία μας τιμά καί εορτάζει,
κάθε χρόνο,στίς 14 Σεπτεμβρίου.
Γιά  πρώτη φορά, ύψωσε τόν Τίμιο Σταυρό του Κυρίου μας,
τήν 14ην Σεπτεμβρίου του 335 μ.Χ.,ο Πατριάρχης τής Εκκλησίας τών Ιεροσολύμων,Μακάριος.
Τότε, πού η Αγία Ελένη, μετά από ανασκαφές,  βρήκε τόν Σταυρό,
τον ανέσυρε,από τά σπλάχνα της γής,τού λόφου Γολγοθά,στήν
περιοχή, τών Ιεροσολύμων.
Τον ύψωσε,ο τότε Πατριάρχης, Μακάριος, μέσα στόν
περίλαμπρο Ιερό Ναό τής Αναστάσεως,τόν οποίο ανήγειρε,
προηγουμένως, μαζί με πολλούς άλλους,Ιερούς Ναούς,
στούς Αγίους Τόπους.
Η ευσεβής χριστιανή, Αγία Ελένη, μητέρα του Αυτοκράτορα,
Μεγάλου Κωνσταντίνου, Αγίου καί Ισαποστόλων,αμφοτέρων.
--
Οι Πιστοί, μέ ρίγη συγκινήσεως,καί σεβασμό ,σκύβουν καί
προσκυνούν,τόν Σταυρό μέ ιερή κατάνυξη καί δέος, καί ο ύμνος, τούς συγκλονίζει,ως τά τρίσβαθα τού είναι τους,
καί ομόθυμη,πανίερη ιαχή, βγαίνει απ' τίς καρδιές,
καί τά στόματα όλων,μέ τήν εκφώνηση:"Κύριε , ελέησον!".
--
Το ιστορικό γεγονός, μάς υπενθυμίζει τη συνομιλία του Ιησού,
μέ το Φαρισαίο , Νικόδημο,επίσημο πρόσωπο,ένα από τά (72)
μέλη,(Βουλευτάς), τού Μεγάλου Συνεδρίου,τών Ιουδαίων,
μέ έδρα τά Ιεροσόλυμα.
Ήταν ένας πιστός μαθητής τού Χριστού,(εν κρυπτώ),ο οποίος
ήλθε πρός τον Ιησούν,"εν καιρώ νυκτός", καί είχε μακρά
συνομιλία μαζί Του.
Το γεγονός αναφέρει, μόνο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης,
στο 4ο, στή σειρά,Ευαγγέλιό του.(.Κεφ.γ',1-21).
--
Στή συνάντηση, αποκαλεί τον Ιησού, -"Ραββί",=Διδάσκαλο,
καί ζητεί να μάθει,πώς μπορεί νά σωθεί ο άνθρωπος, από
τή δουλεία τής αμαρτίας,καί να γίνει μέτοχος τής
αιώνιας ζωής.Λέγει λοιπόν,ερωτών πρός τον Ιησούν:
--
-"Οίδαμεν=γνωρίζουμε, ότι από Θεού,ελήλυθας διδάσκαλος.
Ουδείς γάρ,ταύτα τα σημεία δύναται ποιείν,ά Σύ ποιείς,
εάν μή εί,ο Θεός μετ'Αυτού."Ιωάν.(Κεφ. γ',2-3).
--
Ο δέ Κύριος,απαντά: -"Εί, τά επίγεια,είπον υμίν, καί ού πιστεύετε,
πώς,εάν είπω τα επουράνια πιστεύσετε;. Καί, ουδείς αναβέβηκεν
είς τόν Ουρανόν,εί μή,ο εκ τού Ουρανού καταβάς,ο υιός τού
ανθρώπου,ο ών, εν τώ Ουρανώ.
Καί, καθώς Μωυσής,ύψωσε τόν όφιν εν τή ερήμω,ούτω δεί,
υψωθήναι τόν υιόν τού ανθρώπου,ίνα πάς ο πιστεύων είς Αυτόν,
μή απόληται, αλλ' έχει ζωήν αιώνιον.
Ούτω γάρ,ηγάπησεν ο Θεός τόν κόσμον,ώστε τόν Υιόν Αυτού,
τόν Μονογενή έδωκεν,ίνα πάς ο πιστεύων είς Αυτόν,
μή απόληται, αλλ'έχει ζωήν αιώνιον."Ιωάν.(Κεφ.,γ',12-14).
--
Ο Σταυρός, είναι το κυριότερο  Σύμβολο της Χριστιανικής
πίστεώς, το οποίο μάς υπενθυμίζει τή Σταύρωση του Ιησού
Χριστού, γιά τη σωτηρία του ανθρώπου, μέ το εκούσιο
Πάθος Του, τόν θάνατον ως Θεανθρώπου,την τριήμερο
Ταφή καί τήν Ανάστασίν Του,εκ των νεκρών.
Συμβολίζει,τόσο τον ίδιο τον Χριστό,όσο καί τήν πίστιν
τών Χριστιανών.
Κατά την εποχή τών διωγμών,οι Χριστιανοί έκαναν χρήση
συμβολικών λέξεων, φράσεων και σχημάτων, γιά τήν
αναγνώριση μεταξύ των,όπως:Η λέξη ΙΧΘΥΣ,συμβόλιζε τόν
Σωτήρα Χριστό.Τα πέντε γράμματα είναι τα αρχικά της
ακροστιχίδας, (Ιησούς, Χριστός, Θεού, Υιός, Σωτήρ).
--
Ομοίως το σχήμα του Σταυρού, συμβόλιζε τόν Θεάνθρωπο Χριστό,νικητή τού θανάτου:   
                                         ΙΣ  ΧΣ
                                         ΝΙ ΚΑ
--
Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, είναι μία
από τίς μεγαλύτερες Δεσποτικές εορτές, πού τιμά
η Εκκλησία μας,τήν 14ην Σεπτεμβρίου,κάθε χρόνο,
(Σταθερή ημερομηνία).
Μέ τήν εορτή αυτή, συνδέεται καί η Γ' Κυριακή τών 
Νηστειών, στό μέσον τής Μεγάλης Σαρακοστής,
η λεγόμενη Κυριακή τής Σταυροπροσκυνήσεως.
--
Σημειωτέον ότι, καί τό ίδιο το σώμα του ανθρώπου,
σέ στάση προσοχής,μέ τά χέρια απλωμένα στήν έκταση,
μάς απεικονίζουν,τό σχήμα τού Σταυρού.
--
Ο Άγιος Κοσμάς,ο Αιτωλός στίς περιοδείες του, ανά
τήν  Ελλάδα,από όπου περνούσε,κηρύττων το λόγο τού Θεού,
έστηνε έναν ξύλινο Σταυρό.Έκτιζε Εκκλησίες καί Σχολεία,μέ
σκοπό,νά διδάξει στούς υπόδουλους,τη σημασία καί τήν αξία,
τού ανεκτίμητου αγαθού τής ελευθερίας.
--
Αλλά καί ο λαός τού Θεού,οι πιστοί, συχνά επαναλαμβάνουν,
"Όποιος κάνει το Σταυρό του,όπλο έχει στο πλευρό του."

Ο Σταυρός είναι το ξύλον τής ζωής, που δίνει στόν άνθρωπο,
τη δύναμη, να αντεπεξέρχεται τόν κάθε πειρασμό.
Η Κυριακή προσευχή, δηλαδή, το:"Πάτερ ημών...", πού δίδαξε
ο Ιησούς Χριστός,όταν ζήτησαν οι μαθητές Του, νά τούς διδάξει
πώς να προσεύχονται, κατακλείει μέ τήν επίκληση:
"Καί μή εισενέγκης ημάς είς πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς,
από τού πονηρού.Ότι σού εστίν η βασιλεία και η δύναμις καί
η δόξα είς τούς αιώνας,Αμήν".Ματθ.(στ',13).
Διότι, δέν είμαστε βέβαιοι, ότι τήν κρίσιμη ώρα, θά αντισταθούμε,
στόν πονηρό,ο οποίος μηχανεύεται τα πάντα για να μάς
παρασύρει στό κακό, μακριά από το Άγιο θέλημα, τού Θεού.
--
Στήν τελετουργική χρήση, το σημείο  τού Σταυρού, μπορεί
νά δηλώσει, ανάλογα με την περίσταση, έκφραση πίστης,
προσευχή,καθαγιασμό ή καί ευλογία.
Μέχρι τον 4ον άι.,οι Χριστιανοί απέφευγαν τήν απεικόνισή Του,
φανερά, γιά να μή εκτίθενται σε εμπαιγμούς καί κινδύνους.
--
Τελικά,η εν Τρούλλω, τού Ναού, τής τού Θεού  Σοφίας,Πενθέκτη
Οικουμενική Σύνοδος,(691-92),καθώρισε καί επέβαλλε
στο Εορτολόγιο,τήν απεικόνιση του σώματος του Χριστού,
επί τού Σταυρού, καί από τότε  επικράτησε οριστικά, καί
στήν Εκκλησιαστική Τέχνη,η οφειλόμενη τιμή ,
τών Ιερών-Αγίων Εικόνων.
Από τότε,απεικονίζεται τό σώμα του Χριστού,επί τού Σταυρού.
--
Τα ανωτέρω διδάσκονται,στην Ιερά Εκκλησιαστική Παράδοση,
η οποία είναι η δεύτερη Πηγή, τής Χριστιανικής πίστης.
Επιστολή,Αποστ.Παύλου:"Άρα ούν,αδελφοί,στήκετε καί
κρατείτε τάς παραδόσεις,άς εδιδάχθητε,είτε διά λόγου,
είτε δι'επιστολής ημών." Β' θεσσαλονικείς.(β,'15).
--
Στήν Ακολουθία του Όρθρου της Εορτής, μετά το πρώτο
Ευαγγέλιο, καί τό "Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι", στό
"Ελέησόν με,ο Θεός...", το Τροπάριο,σε Ήχο( πλ.β').
--
"Σταυρέ τού Χριστού, χριστιανών η ελπίς,πεπλανημένων,
οδηγέ,χειμαζομένων λιμήν,εν πολέμοις νίκος, οικουμένης
ασφάλεια, νοσούντων ιατρέ, νεκρών η ανάστασις,
ελέησον ημάς.
--
"Αντί τής Τιμιωτέρας,η ενάτη ωδή,ως επομένως:Ο Ειρμός.
--
"Μυστικός εί, Θεοτόκε Παράδεισος,αγεωργήτως βλαστήσασα
Χριστόν,υφ'ού το τού Σταυρού,ζωηφόρον εν γή,πεφυτούργηται
δένδρον.Δι'ού νύν,υψουμένου,προσκυνούντες Αυτόν,
Σέ μεγαλύνομεν."
--
Ακολουθεί το Εξαποστειλάριον,σε Ήχο β'.

"Σταυρός, ο φύλαξ πάσης τής οικουμένης.Σταυρός,η ωραιότης
τής Εκκλησίας.Σταυρός, βασιλέων το κραταίωμα.
Σταυρός,πιστών το στήριγμα.Σταυρός Αγγέλων η δόξα,
καί τών δαιμόνων το τραύμα."
--
Η δύναμη τού Τιμίου Σταυρού είναι ακατανίκητη, μπροστά
σέ κάθε εμπόδιο καί δυσκολία τής ζωής καί τίς "Μεθοδείες
του Διαβόλου", όπως ρητώς αναφέρει,το τρίτο τροπάριο,
τών Αίνων,της Ακολουθίας τού Όρθρου.( Ήχος ,πλ.δ'.)

-"Κύριε,όπλον κατά τού Διαβόλου,τόν Σταυρόν σου,ημίν
δέδωκας.Φρίττει γάρ, καί τρέμει μή φέρων καθοράν,
Αυτού τήν δύναμιν.Ότι νεκρούς ανιστά, καί θάνατον
κατήργησε.Διά τούτο προσκυνούμεν,τήν ταφήν Σου,
καί τήν έγερσιν."
--
               Το Απολυτίκιον τής Εορτής.( Ήχος, α')
"Σώσον Κύριε,τον λαόν Σου καί ευλόγησον τήν κληρονομίαν
Σου,νίκας τοίς βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος.
Καί τό σόν φυλάττων,διά τού Σταυρού Σου, πολίτευμα."
--
                         Το Κοντάκιον ,(,Ήχος δ'.)
"Ο υψωθείς εν τώ Σταυρώ, εκουσίως, τή επωνύμω σου
καινή πολιτεία,τους οικτιρμούς σου δώρησαι Χριστέ ο Θεός.
Εύφρανον εν τη δυνάμει σου, τούς πιστούς βασιλείς ημών,
νίκας χορηγών αυτοίς, κατά τών πολεμίων.
Την συμμαχίαν έχοιεν τήν σήν,όπλον ειρήνης,αήττητον τρόπαιον."
--
Αντί του Τρισαγίου, ψάλλεται το παρόν:
"Τόν Σταυρόν σου, προσκυνούμεν Δέσποτα,
καί τήν Αγίαν σου Ανάστασιν,δοξάζομεν."
--
Επίσης,αντί τού "Άξιόν εστι", είς τό "Εξαιρέτως", ψάλλεται το:
"Μυστικός εί ,Θεοτόκε, Παράδεισος...",εγράφη πιό πάνω.
--
Ο Σταυρός, παρέχει στούς πιστούς, πού τόν φέρουν,
ενσυνειδήτως, σωματική και ψυχική ηρεμία τού πνεύματος,
αλλά καί συνεχή εγρήγορση γιά δράση επωφελή.
Γιά το λόγο αυτό,φέρουμε οι πιστοί,ως φυλαχτό επάνω μας,
το έμβλημα του Σταυρού, πολλάκις δέ καί ως κόσμημα,
φανερό ή κρυφό,όχι βέβαια,πρός επίδειξη, διότι στήν περίπτωση
αυτή, είναι πράγμα ανεπίτρεπτο.
--
Αυτό το καταλαβαίνει ο πιστός χριστιανός, όταν επιβιώνει,
καί αντιλαμβάνεται,έχοντας τίς ανάλογες προσωπικές
εμπειρίες,στην καθημερινή του ζωή,και ώθηση πρός δράση,
πάντοτε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.
Περαίνων, αγαπητοί φίλοι-ες,
Σάς εύχομαι για τή μεγάλη εορτή, τού Τιμίου  Σταυρού,
Χρόνια πολλά, υγεία καί ειρήνη από Θεού, καί κάθε αγαθό,
πάντοτε στή ζωή μας,και ο Σταυρός τού Σωτήρος Χριστού,
βοηθός καί Σκέπη όλων μας.

Νέα Φιλαδέλφεια,8 Σεπτεμβρίου 2018
+Το Γενέσιον τής Θεοτόκου.

           Χρίστος Γ. Κοτρώτσος. Θεολόγος-Φιλόλογος-Παιδαγωγός.
Επίτ.Γεν.Επιθ/τής,Μ.Ε.  Ανακούς25 Ν.Φιλ/φεια.Τ.Κ.143 41.
                                            Τηλ.Οικ. 210 2511254