ΤΟΥ ΑΙ-ΓΙΑΝΝΙΟΥ ΤΟΥ ΡΗΓΑΝΑ

Το τελευταίο δεκαήμερο του Ιούνη και συγκεκριμένα στις 24 του μηνός έρχεται η γιορτή του Ιωάννου του Προδρόμου. (του Ρηγανά και βαπτιστή), όπως τον αποκαλεί ο λαός. Στο ορθόδοξο εκκλησιαστικό ημερολόγιο καταγράφεται το γεννέσιον Ιωάννου του Προδρόμου. Τη μέρα αυτή η μνήμη μας γυρνά χρόνια πίσω στα μαθητικά μας θρανία, όταν μαθαίναμε πως ο Ιωάννης, γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ προφήτευσε για την έλευση του Ιησού. Ο Άγγελος Γαβριήλ, την ώρα που ο Ζαχαρίας Θυμιάτιζε στο ναό, εμφανίστηκε μπροστά του και του είπε « Εγώ ειμί Γαβριήλ ο παρεστικός ενώπιον του Θεού και απεστάλην λαλήσαι προς σε και ευαγελίσασθαι σοι ταύτα (*) Λουκά α.19) και του ανήγγειλε το χαρμόσυνο γεγονός ότι Θεός εισάκουσε τις προσευχές του και ότι η Ελισάβετ θα γεννήσει υιόν, που πρέπει να ονομασθεί Ιωάννης. Σε ηλικία 30 ετών ο Ιωάννης αποσύρθηκε στην έρημο της Ιουδαίας και αφοσιώθηκε στο Θεό. Φορούσε ένδυμα από τρίχες γκαμήλας και η τροφή του ήταν ακρίδες, (άγριόχορτα) και μέλι άγριο. Εκεί άρχισε τα κηρύγματα του «Μετανοείτε κι πιστεύσατε ήγγικεν γαρ η Βασιλεία των ουρανών». Πλήθος κόσμου από τις γύρω περιοχές κατάφθαναν να ακούσουν τα κηρύγματα του. Πολλοί πίστευαν πως αυτός ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας και όταν τον ρωτούσαν έλεγε. «Οπίσω μου έρχεται ο Μεσσίας τον οποίον εγώ δεν είμαι ικανός να λύσω τον ιμάντα των ποδών αυτού. Πολλοί πίστευαν και τους βάφτιζε στα νερά του Ιορδάνη ποταμού. Εκεί Βάφτισε και το Χριστό. Το τέλος του Αγίου υπήρξε φρικτό. Συνελήφθη και φυλακίστηκε από το Βασιλιά Ηρώδη Αντύπα, γιατί είχε ελέγξει τον παράνομο δεσμό του με την Ηρωδιάδα, γυναίκα του ετεροθαλούς αδελφού του. Πάρ' όλα αυτά ο Ηρώδης άκουγε τα κηρύγματα του και δεν ήθελε να τον Θανατώσει., Κατά την ημέρα των γενέθλιων του, ύστερα από απαίτηση της προγονής του Σαλώμη, που μαγεύτηκε από το χορό της και της υποσχέθηκε με όρκο ότι θα της δώσει ότι ζήτησε, μη θέλοντας να παραβεί τον όρκο του, αναγκάστηκε να τον αποκεφαλίσει και να της δώσει την κεφαλήν επί πίνακι, όπως του είχε ζητήσει. Η εποχή αυτή που γιορτάζουμε την αποκεφάλισε του Ιωάννου του Προδρόμου. Είναι η πιο κατάλληλη για τη συλλογή της ρίγανης που αρωματίζει και νοστιμίζει πολλά φαγητά και γι’ αυτό λέμε τη μέρα αυτή ότι είναι η γιορτή του Αι-Γιαννιού του Ρηγανά. Η μέρα της γεννήσεως του Ιωάννου συμπίπτει με θερινό ηλιοστάσιο που γιορτάζονταν από πολλούς λαούς, ακόμα και από τους προγόνους μας και γιορτάζεται και σήμερα με το άναμμα της φωτιάς σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Και εδώ επικρατεί το έθιμο να ανάβουν φωτιές, να πηδούν πάνω απ’ αυτές λέγοντας στίχους και φράσεις που εκφράζουν κάποια τους επιθυμία με τη προσδοκία ότι οι φλόγες της φωτιάς έχουν μαγικές ικανότητες και θα εκπληρώσουν την επιθυμία τους. Αυτό είναι ένα παλιό ειδωλατρικό έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και πρωτοεμφανίστηκε στους Βυζαντινούς χρόνους. Λέγεται ότι το έθιμο ξεκίνησε από τη Κρήτη και επεκτάθηκε σε όλη την Ελλάδα Έχει. σχέση με τον κλήδονα που προέρχεται από την αρχαία λέξη «Κλείδων», που σημαίνει μαντικό σημάδι Οι προγονοί μας πίστευαν πως είχε μαντικές ιδιότητες και γιόρταζαν τρωγοπίνοντας τη μέρα αυτή, πήδαγαν πάνω από φωτιές λέγοντας δίστιχα, λέξεις ακατανόητες και φράσεις που Θεωρούνταν μαγικές και είχαν γι’ αυτούς θέσεις χρησμών. Υπήρχαν μάλιστα και ιερείς μάντεις που τις εξηγούσαν. Ο χρησμός που δίνονταν λέγονταν κληδώνισμα ή κλυδωνισμός. Τους αναφέρει ακόμα και ο Όμηρος. Σήμερα το έθιμο αυτό, αν και έχει ατονήσει εξακολουθεί να υπάρχει σε πολλά μέρη της χώρας μας.. Την παραμονή του κλήδονα μαζεύονται στις γειτονιές οι κοπέλες,πηγαίνουν σε μια κοντινή βρύση και χωρίς να μιλήσουν γεμίζουν ένα δοχείο με αμίλητο νερό και τοποθετούν μέσα σ\αυτό από ένα προσωπικό τους αντικείμενο, π.χ ένα δαχτυλίδι, μια καρφίτσα, ένα βραχιόλι, ένα σκουλαρίκι κ.λ.π. Το τοποθετού τη νύχτα σε μέρος του σπιτιού που να το βλέπουν τα άστρα και ανήμερα του Αι-Γιαννιού βγάζουν τα αντικείμενα ένα-ένα από το δοχείο τραγουδώντας δίστιχα μαντινάδες όπως: Ανοίξετε τον κλήδονα να βγει ο χαριτωμένος, όπου τα κάστρα πολεμάει και βγαίνει κερδισμένος/ η, Αν μάθει ο σκύλος γράμματα και η γάτα να διαβάζει,τότε και συ θα παντρευτείς να κάνει ο κόσμος χάζι./ Όλα του κόσμου τα καλά να τάχω τι τα θέλω, ας έχει ο κόσμος τα καλά κι εγώ εσένα θέλω/. Ας ήταν μπορεσάμενο,ας ήταν να μπορούσα,νά ταν η θάλασσα στεριά,να τηνε περπατούσα/.Ωρα καλή πουλάκι μου και να καλοστρατήσεις,στο δρόμο να με θυμηθείς και πίσω να γυρίσεις.κ.λ.π.Κάθε κοπέλα λέει ένα δίστιχο, μια φράση, που αντιστοιχεί στο αντικείμενο που βγαίνει, το εξηγούν και έτσι μαθαίνει η κάθε μία τη τύχη της. Πίστευαν πως η μέρα αυτή θα δείξει αν πρόκειται να εκπληρωθούν οι προσδοκίες και οι επιθυμίες τους. Σήμερα το έθιμο αυτό θεωρείται ξεπερασμένο και κωμικό, γι’αυτό για πράγματα που δεν έχουν σοβαρά σημασία λέγεται η φράση « Αυτό το λεν στον κλήδονα»

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΗΛΙΤΣΗΣ.