Ιστορία του χωριού

ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΑΣ

ΡΩΜΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΑ-ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ

Το χωριό Μεσενικόλας βρίσκεται στα ίχνη μιας αρχαίας μικρής πόλης της Θεσσαλιώτιδας, της Πολίχνας.

Η Πολίχνα ήταν ένα από τα οχυρά φρούρια που περιέβαλλαν την αρχαία Μητρόπολη και ήλεγχε το πέρασμα από το οποίο ξεχύνονταν και έκαναν επιδρομές στο Θεσσαλικό κάμπο οι αρχαίοι Δόλοπες και Αθαμάνες.

Πριν καταστραφεί το οχυρό της Πολίχνας στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, είναι πιθανό ότι οι κάτοικοι μετά από μικρή μετακίνηση, λόγω κατολισθήσεων, έκτισαν το καινούργιο χωριό.

Το όνομα προέρχεται από κάποιον μεγάλο νοικοκύρη του χωριού, που οι Φράγκοι ονόμαζαν Μεσιέ - Νικόλα. Ο ίδιος ίσως να έφερε στην περιοχή την αμπελοκαλλιέργεια και συγκεκριμένα την ποικιλία «Μαύρο Μεσενικόλα», η οποία δεν καλλιεργείται σε άλλη περιοχή της χώρας μας.Σημειωτέον ότι η Θεσσαλία έζησε υπό το καθεστώς της φραγκοκρατίας 110 περίπου χρόνια.

Σύμφωνα όμως με μια άλλη εκδοxή που εικάζεται από τις πληροφορίες του ιστορικού Γουίλιαμ Μίλλερ στο έργο του «Η Φραγκοκρατία στην Ελλάδα» η ονομασία προέρχεται από τον πρωτοστάτορα και βάιλο της Αχαΐας Νικολά Σαντομέρ τον ΙΙΙ. Ο πρωτοστάτορας Νικολά Σαντομέρ που ήταν αρχηγός στρατεύματος 40.000 περίπου ανδρών, έφθασε στην περιοχή μας το 1304, για να ξαναπάρει το κάστρο του Φαναρίου από τη βασίλισσα της Ηπείρου Άννα, που το είχε καταλάβει αυθαίρετα. Επειδή όμως δεν έγινε τελικά πόλεμος, αφού η βασίλισσα της Ηπείρου Άννα συνθηκολόγησε, το στράτευμα ήταν πια άχρηστο και διαλύθηκε στη Θεσσαλία. Είναι λοιπόν πιθανό ένα τμήμα του στρατεύματος να ανέβηκε στην πρώτη οροσειρά των Αγράφων όπου του παραχωρήθηκαν τίτλοι ιδιοκτησίας και εγκαταστάθηκε στον οικισμό που βρήκε ή ίδρυσε και που τελικά πήρε την ονομασία Μεσενικόλας από το μικρό όνομα του αρχηγού της εκστρατείας. Μέχρι τις ημέρες μας μια τοποθεσία στο χωριό μας ονομάζεται "Κυρ-Νικ" (Του κυρίου Νίκου).

ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ- ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

Η Θεσσαλία υποτάχθηκε στους Οθωμανούς περί το 1390 με τις εκστρατείες του Γαζή Εβρενόζ Μπέη, ο οποίος με έδρα τα Γιαννιτσά εξάπλωσε στα Βαλκάνια την Οθωμανική κυριαρχία πολύ πριν πέσει η Κωνσταντινούπολη.

Ο Μεσενικόλας εμφανίζεται για πρώτη φορά ως συγκροτημένος οικισμός σε γραπτό κείμενο με το όνομα Μοσνικόλα, στην απογραφή του σατζακίου (νομού) Τρικάλων που πραγματοποίησε ο Μουράτ Μπέης με τον γραμματικό του Ρουστέμ στα 1454 - 1455.

Το συγκεκριμένο κατάστιχο δίνει μια σαφή εικόνα του χωριού μας κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο. Στον Μεσενικόλα τη χρονιά της απογραφής ζούσαν 52 οικογένειες όλες Χριστιανικές. Οι 51 είχαν αρχηγό άνδρα και μόνον μία είχε αρχηγό χήρα γυναίκα. Επίσης απογράφηκαν 15 ανύπανδροι άντρες. Η κύρια απασχόληση των κατοίκων ήταν και τότε η αμπελοκαλλιέργεια και η παραγωγή κρασιών. Υπήρχε όμως και μελισσοκομία, σηροτροφία, παραγωγή λιναριού καθώς και άλλες καλλιέργειες που αναφέρονται λεπτομερώς στην κατάσταση της απογραφής.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανθρωπονυμία των κατοίκων.15 οικογένειες έφεραν το επώνυμο Βασίλης ενώ και η χήρα ονομάζονταν Ζώγια Βασίλοβα. 9 οικογένειες έφεραν το επώνυμο Τζίρτζης, 5 οικογένειες το επώνυμο Πάσχος ενώ υπήρχαν και 3 οικογένειες με το όνομα Μπιρτζάγης.

Από τα ονόματα που αναγράφονται στο κατάστιχο για τον Μεσενικόλα, στο χωριό και στη γύρω περιοχή στα χρόνια μας συναντάμε τα: Πάσκος, Τσουκαλάς, Καρδάρας, Ξένος. Το χωριό στην απογραφή καταγράφηκε με το όνομα «Μοσνικόλα», που στη Ρουμανική γλώσσα σημαίνει Αη Νικόλας ή Θείος Νικόλας.

Στον τόμο που εκδόθηκε στην Τουρκία το 2001 και περιλαμβάνει μεταγραμματισμένο στο λατινικό αλφάβητο μεγάλο μέρος της όλης απογραφής υπάρχει και χάρτης όπου σημειώνεται το χωριό μας καθώς και τα γύρω χωριά: Βονίς το Βουνέσι, Παλάζντα το Μπλάζδο, Πορτίτσε η Πορτίτσα, Άγιο Γιόργι ο Αη Γιώργης, Κιρασιά η Κερασιά, Ιστούγκο το Κρυονέρι, Μπιτζίλα η Μπεζούλα, Τατάγι το Λαμπερό κλπ. Ακόμα υπάρχει το Φράγκο, ενώ εκεί που περίπου είναι σήμερα το χωριό Μητρόπολη φαίνεται να υπάρχει οικισμός με το όνομα «Νικόλα Τσαπόκα» και παραδίπλα σημαντικό χωριό με το όνομα "Σιράκτο".

Ο Μεσενικόλας πλήρωνε συνολικά 2253 ακτσέδες (άσπρα) κάθε χρόνο φόρο στον τιμαριώτη του χωριού Ηüseyin veled-i Timürdar (Χουσεΐν γιος του Τιμουρντάρ). Στον ίδιο τιμαριώτη πλήρωναν φόρους και δύο μουσουλμανικά χωριά του κάμπου, το Κεσανλού (κοντά στον σημερινό Κέδρο) και το Κιζίλκα Σούλε. (Οι μουσουλμάνοι πλήρωναν λιγότερους φόρους αφού δεν πλήρωναν τη «Σπέντζα» που ήταν είδος κεφαλικού φόρου για τους μη μουσουλμάνους υπηκόους).

Ο τιμαριώτης εισέπραττε τους φόρους και αναλάμβανε συγκεκριμένες στρατιωτικές υποχρεώσεις απέναντι στον σουλτάνο. Πέραν του ανωτέρου ποσού ο Μεσενικόλας πλήρωνε και επιπλέον φόρους επειδή από τις 52 οικογένειες του χωριού οι 10 πλήρωναν τον φόρο προβάτων και τον οικογενειακό φόρο (σπέντζα 25 άσπρα ανά οικογένεια) σε άλλους τιμαριώτες, ενώ τους υπόλοιπους φόρους τους πλήρωναν στον ίδιο τιμαριώτη με τους άλλους συγχωριανούς τους.

Το διοικητικό σύστημα των τιμαρίων οι Οθωμανοί το κληρονόμησαν από τους Βυζαντινούς και το διατήρησαν αφού όπως φαίνεται το θεώρησαν αποτελεσματικό.

Ο Μεσενικόλας ανήκε τότε στο σατζάκι (νομό) Τρικάλων που εκτείνονταν από τη Ναύπακτο μέχρι περίπου τον Πλαταμώνα. Το σαντζάκι περιλάμβανε τρία Βιλαέτια. Το χωριό μας μαζί με την Κερασιά το Βουνέσι το Μπλάσδο κλπ ανήκαν στο Βιλαέτι Φαναρίου (Φενάρ). Τα υπόλοιπα χωριά της Νεβρόπολης από το Στούγκο και πέρα ανήκαν στο Βιλαέτι με έδρα το χωριό Άγραφα. Το τρίτο και μεγαλύτερο Βιλαέτι ήταν αυτό των Τρικάλων (Τίρχαλα).

Ο Μεσενικόλας όπως και η υπόλοιπη περιοχή, από το 1525, που υπογράφηκε η περίφημη συνθήκη της αυτονομίας των Αγράφων (Συνθήκη Ταμασίου) έζησε σε καθεστώς αυτοδιοίκησης μέχρι και την εποχή του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος καταπατώντας τη συνθήκη (1790), κατάλυσε την αυτονομία των Αγράφων.

Την επόμενη γραπτή μαρτυρία την έχουμε από την κτητορική επιγραφή της εκκλησίας της Παναγίας του Μεσενικόλα που αναφέρει το δωρητή της αγιογράφησης το έτος 1637.

Η επόμενη μαρτυρία προκύπτει από το αδημοσίευτο χειρόγραφο πωλητήριο έγγραφο της 17-11-1785 μεταξύ κάποιου Μεσενικολίτη Στέργιου Ψημμενόπουλου (Ψημμένου) και του Τούρκου Χοσίναγα.

Το 1821 τα χωριά των Αγράφων επαναστάτησαν. Εναντίον τους επέδραμε ο Μαχμούτ πασάς Δράμαλης από τη Λάρισα και μετέπειτα λέγεται ότι καταστράφηκαν τελείως από τον Μουσταή Πασά της Σκόνδρας κατά την πορεία του προς το Καρπενήσι στα 1823.

Το 1833 με την ίδρυση του Ελληνικού κράτους η Θεσσαλία έμεινε στην κατεχόμενη από τους Οθωμανούς περιοχή. Ο Μεσενικόλας ορίσθηκε έδρα της Αστυνομικής Διοίκησης Νεβρόπολης (ΚΟΛ) και από τότε αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες το διοικητικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής.

Στις 26 Ιουνίου 1848 ο Μεσενικόλας λεηλατήθηκε από συμμορία διακοσίων ενόπλων επιδρομέων με επικεφαλής τους ληστές Γεωργάκη Τσάμη, Ταργαζίκη και Εντέμ Αγά. Οι κλέφτες φόρτωσαν στα υποζύγια του χωριού όση πραμάτια μπορούσαν να σηκώσουν και έφυγαν. Σε αναφορά του οδηγού εθνοφυλάκων του δήμου Κτημενίων προς τον έπαρχο Ευρυτανίας αναφέρεται χαρακτηριστικά: «… επήγαν εις Μεσενικόλα και τον εχάλασαν και όσα δεν ημπόρεσαν δεν έκαμαν, και τράβηξαν και εβγήκαν εις την Οξειάν…». Ο Τούρκος διοικητής της Θεσσαλίας Χατζή Χουσεΐν θεώρησε σαν υπεύθυνους για τη λεηλασία τον καπετάνιο Αγράφων Χρήστο Βούλγαρη ( που είχε στην υπηρεσία του τον Ταργαζίκη) και τους καπεταναίους και πρώην ληστές Καλτσά και Ασίκη τους οποίους συνέλαβε με δόλο και αμέσως απαγχόνησε. Ο Γεωργάκης Τσάμης συνελήφθη αργότερα στην Ελληνική επικράτεια, αλλά δεν έγινε γνωστή η τύχη του.

Το 1854 εκδηλώθηκε στην περιοχή επαναστατικό κίνημα το οποίο όμως κατέστειλαν οι Τούρκοι.

Η επανάσταση του 1878 αναπτέρωσε τις ελπίδες των κατοίκων της Νεβρόπολης για ανεξαρτησία. Οι επαναστάτες συνήλθαν στο Μεσενικόλα προκειμένου να ορίσουν την προσωρινή διοίκηση των Αγράφων. Το κείμενο της προκήρυξης έχει ως εξής: «Συνελθόντες οι υποφαινόμενοι κάτοικοι των διαφόρων χωρίων, επιφορτισμένοι με ιδιαιτέραν εντολήν των χωρίων μας , όπως εκλέξωμεν τα μέλη της προσωρινής διοικήσεως των Αγράφων, πλην του Κολ Ρεντίνης, εξελέξαμεν ως τοιαύτα τους κ. Απόστολον Βασαρδάνην, Γεώργιον Χριστούλαν, Γεώργιον Λαγών, Δημήτριον Ψάραν, Αναγνώστην Βλέτσαν, Θωμάν Ποζούν, και Β. Πολύζον. Εις τα μέλη ταύτα της προσωρινής διοικήσεως δίδομεν την ρητήν εντολήν να διοικώσιν τον τόπο κατά νομον, να παριστώσι τα δίκαια μας ενώπιον της ελευθέρας Ελλάδος και της πεφωτισμένης Ευρώπης και εν γένει να πράττωσι παν ότι εγκρίνωσι δια την διοίκηση του τόπου και να αποτινάξωμεν τον αφόρητον ζυγόν της Τουρκοκρατίας και ενωθώμεν μετά της Μητρός μας Ελλάδος υπό το σκήπτρον του λαοφιλούς υμών και σεπτού Βασιλέως Γεωργίου του Α.

1878 Απριλίου 5 , Μεσηνυκόλα.

Οι πρόκριτοι των χωρίων... (υπογραφές).

ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Η απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 βρίσκει τον Μεσενικόλα με 961

κατοίκους και το χωριό αμέσως γίνεται η πρωτεύουσα του Δήμου

Νεβροπόλεως . Στο Δήμο Νεβροπόλεως συμπεριλαμβάνονται τα χωριά:

Βουνέσι (Μορφοβούνι), Κερασιά, Στουγκο (Κρυονέρι), Μπεζούλα

(Πεζούλα), Σερμενίκο (Φυλακτή) , Νεοχώρι, Πορτίτσα, Αγ. Γεώργιος,

Μπλάσδο (Μοσχάτο) και Ιερά Μονή Κρυεράς Πηγής (Μονή Κορώνας).

Μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897, οι Τούρκοι κατέλαβαν την πεδινή

Θεσσαλία, οπότε στο Μεσενικόλα εγκαταστάθηκαν οι ελληνικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της πόλης της Καρδίτσας και η

μεραρχία Τρικάλων του Ελληνικού Στρατού με επικεφαλής το διοικητή της Μεταξά.

Τις ημέρες της υποχώρησης του Ελληνικού στρατού το κράτος βρέθηκε σε κατάσταση διάλυσης και μία μεγάλη ομάδα καταδίκων κατάφερε να αποδράσει από τις φυλακές της Χαλκίδας. Οι δραπέτες αυτοί ήλθαν και εγκαταστάθηκαν στο Βουνέσι όπου άρχισαν τη δράση τους ληστεύοντας κατ' αρχήν τους Βουνεσιώτες. Στις 23 Μαΐου 1897 επέδραμαν και στο Μεσενικόλα για να ληστέψουν τους ντόπιους και τους πρόσφυγες που είχαν ανεβεί στο χωριό απ’ την Καρδίτσα . Η επιδρομή αποκρούστηκε. Κατά τη σύγκρουση σκοτώθηκε μία ηλικιωμένη γυναίκα (σύζυγος Γεωργίου Κάτσιανου) ενώ τραυματίστηκαν τρεις πρόσφυγες. Μετά από λίγες ημέρες η επιδρομή επαναλήφθηκε με αποτέλεσμα να διεξαχθεί ολοήμερη μάχη στα βόρεια όρια του χωριού. Τις απογευματινές ώρες σκοτώθηκε ο επικεφαλής των ληστών Τσιούκας οπότε οι επιδρομείς αποχώρησαν άπρακτοι.

Tο 1925 στον Μεσενικόλα εγκαθίσταται και κατοικεί για τα επόμενα τρία τουλάχιστον χρόνια ο καταγόμενος από το Μορφοβούνι στρατηγός και μετέπειτα πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας.

Οι Μεσενικολίτες συμμετέχουν σ' όλους τους αγώνες για την ελευθερία και πληρώνουν βαρύ φόρο αίματος. Στον Μακεδονικό αγώνα συμμετέχουν Νταής Κωνσταντίνος (καπετάν Τσιάρας) υποστράτηγος, Καραπάνος Χρήστος υποστράτηγος, Σταφυλάς

Αντώνιος συνταγματάρχης, Στυλιανός Κρανιάς λοχίας και Ευθυμίου Χαρίλαος στρατιώτης.

Το χωριό έχει τριάντα νεκρούς στους Βαλκανικούς αγώνες και στη Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή.

Στον πόλεμο της Αλβανίας, πέφτει ηρωικά (11-12-40) ο απότακτος από το κίνημα του 35 λοχαγός Γεώργιος Βασαρδάνης που κατατάχτηκε εθελοντικά  καθώς και άλλοι δύο Μεσενικολίτες.

Στην περίοδο της φασιστικής κατοχής οι Μεσενικολίτες μαζί με τους κατοίκους των άλλων χωριών της περιοχής, εντάσσονται ενεργά στο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης με αποτέλεσμα τον Ιούνιο του 1943 οι Ιταλοί να κάνουν επιδρομή στην περιοχή και να κάψουν τα χωριά. Στον Μεσενικόλα οι κατακτητές σκότωσαν τον Παπά και άλλους έντεκα αμάχους που βρήκαν μέσα στο χωριό. Επίσης δύο Μεσενικολίτες σκότωσαν οι Ιταλοί στα Φάρσαλα τον Μάρτη του 1943.

Άλλους δεκατρείς Μεσενικολίτες δολοφόνησαν οι Γερμανοί οι οποίοι επίσης επέδραμαν και έκαψαν το χωριό έξι μήνες αργότερα.

Οι καταστροφές συνεχίστηκαν και κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, όταν έχασαν την ζωή τους τριάντα Μεσενικολίτες και των δύο παρατάξεων.

Η αναγκαστική μετακίνηση απ' το στρατό στην περίοδο αυτή όλων των

κατοίκων του Μεσενικόλα στη Μητρόπολη, σε συνάρτηση με την

καταστροφή των αμπελιών από την φυλλοξήρα και το κύμα αστυφιλίας που ακολούθησε, οδηγούν το Μεσενικόλα, όπως και όλα τα χωριά της περιοχής σε δημογραφική συρρίκνωση.

ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η ανάκαμψη θα αρχίσει την δεκαετία του 1960 με συνέπεια αρκετοί νέοι να μείνουν στο χωριό. Τις τελευταίες δεκαετίες το χωριό γνωρίζει μία πρωτόγνωρη ανοικοδόμηση κατοικιών που χρησιμοποιούνται είτε σαν κύριες κατοικίες είτε οι περισσότερες σαν εξοχικές και δύο σαν ιδιωτικοί ξενώνες. Η αναγνώριση του κρασιού «Μαύρο Μεσενικόλα» ως κρασί ονομασίας προέλευσης ανωτέρας ποιότητας ανοίγει νέες προοπτικές.

Τα Δημόσια κτίρια που κατασκευάστηκαν μεταπολεμικά είναι:

1). το πέτρινο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου

2). το Γυμνάσιο στην κορυφή του χωριού

3). το τριώροφο κτίριο, που στεγάζει τον κοινοτικό ξενώνα, το Πνευματικό Κέντρο - Βιβλιοθήκη και την καφετέρια – εστιατόριο (Πρωτοβουλία του συλλόγου Μεσενικολιτών Αθήνας).

4) το εξοχικό κέντρο με τις εγκαταστάσεις της Γιορτής κρασιού μέσα σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον.

5) το διώροφο σύγχρονο κτίριο με τα γραφεία της Κοινότητας και το

Αγροτικό Ιατρείο

6). το τριώροφο κτίριο του Μουσείου Οίνου και Αμπέλου.

Στο κέντρο του χωριού δίπλα στις πλακόστρωτες πλατείες με τα αιωνόβια πλατάνια, δεσπόζει ο μεγαλύτερος και πιο επιβλητικός ναός της περιοχής, κτισμένος με πέτρα, το 1903-1905 , αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Ο Μεσενικόλας και μετά την κατάργηση του Δήμου Νεβρόπολης το 1914 παραμένει η Διοικητική έδρα των χωριών της περιοχής, αφού εξακολουθεί να είναι ή γίνεται έδρα αρκετών υπηρεσιών.

Το Σχολαρχείο που λειτουργούσε στο Μεσενικόλα από το 1889, το 1929 ονομάζεται ημιγυμνάσιο και το 1938 5/τάξιο Αστικό Σχολείο.

Από το 1972 και μέχρι το 2008 λειτούργησε το Γυμνάσιο Μεσενικόλα.

Ακόμη στον Μεσενικόλα λειτουργούσε το Ειρηνοδικείο Νεβροπόλεως μέχρι το 1974. Σήμερα το χωριό  είναι έδρα του Συμβολαιογραφείου - Υποθηκοφυλακείου Νεβροπόλεως. Για μεγάλο διάστημα υπήρξε έδρα των ΕΛΤΑ και του Ταχυδρ. Ταμιευτηρίου, της Αστυνομίας, του Περιφερειακού Αγροτικού Ιατρείου, του Δασονομείου και του Αγροτικού Κτηνιατρείου, έδρα του Αναπτυξιακού Συνδέσμου των χωριών της λίμνης Πλαστήρα μέχρι το 1994, έδρα του Συνδέσμου Ύδρευσης των Κοινοτήτων Μεσενικόλα – Μορφοβουνίου- Κρυονερίου και έδρα του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων Μεσενικόλα - Μορφοβουνίου - Μοσχάτου.

Το χωριό διεκδίκησε την έδρα του Δήμου Πλαστήρα, αλλά από τη Νομαρχιακή Επιτροπή Στήριξης του «Καποδίστρια», προτάθηκαν ως έδρα του νέου Δήμου οι Κοινότητες Μορφοβουνίου ή Μεσενικόλα και τελικά από το Υπ. Εσωτερικών - Δημ. Διοίκησης και Αποκέντρωσης ορίστηκε ως έδρα το Μορφοβούνι. Σήμερα ο Μεσενικόλας παρουσιάζει  αξιόλογη οικονομική δραστηριότητα που βασίζεται κυρίως στην αμπελοκαλλιέργεια και στην παραγωγή των φημισμένων κρασιών του χωριού.

ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΙΤΕΣ ΝΕΚΡΟΙ ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ.

1.Παπαγρηγορίου Κωνσταντίνος Στρατιώτης 1912

2.Μαλαμίτσης Λάζαρος Στρατιώτης 1912

3.Παπαναστασίου Ιωάννης Στρατιώτης 1912

4.Σταφυλάς Κωνσταντίνος Ενωματάρχης 1913

5.Φιλίππου Αναστάσιος Λοχίας 1913

6.Ράικος Γεώργιος Δεκανέας 1913

7.Χαλκιάς Γεώργιος Στρατιώτης 1913

8.Βελημέζης Χρήστος Λοχίας 1913

9.Φιλίππου Γεώργιος Δεκανέας 1913

10.Λαδιάς Γεώργιος Στρατιώτης 1913

11.Κατσιάκος Σεραφείμ Ενωματάρχης 1914

12.Βλάτσιος Ηρακλής Λοχίας 1914

13.Πριονάς Δημήτριος Στρατιώτης 1914

14.Παπαδημητρίου Ιωάννης Στρατιώτης 1914

15.Σιώκος Κωνσταντίνος Στρατιώτης 1914

16.Κορώνης Βασίλειος Λοχίας 1915

17.Περιστεράς Κων/νος Υπενωματάρχης 1916

18.Γεωργαλός Αναστάσιος Στρατιώτης 1916

19.Κορώνης Κων/νος Στρατιώτης 1917

20.Στεργίου Κων/νος Στρατιώτης 1917

21.Σταθόπουλος Κων/νος Στρατιώτης 1917

22.Μηλίτσης Χρήστος Στρατιώτης 1917

23.Σφήκας Γεώργιος Λοχίας 1918

24.Χαλκιάς Κων/νος Στρατιώτης 1918

25.Ιωακείμ Σεραφείμ Στρατιώτης 1918

26.Γακιόπουλος Ηρακλής Στρατιώτης 1920

27.Σφέτσιος Ιωάννης Στρατιώτης 1920

28.Κατσιάκος Αριστείδης Στρατιώτης 1920

29.Κουτσίκας Στέφανος Στρατιώτης 1921

30.Παϊζάνος Γεώργιος Επιλοχίας 1922

31.Βασαρδάνης Γεώργιος Λοχαγός 1940

32.Μηλίτσης Κων/νος Στρατιώτης 1940

33.Πανάγος Σωτήριος Στρατιώτης 1940

ΘΥΜΑΤΑ ΙΤΑΛΙΚΩΝ ΚΑΤΟΧΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ (1943)

1.Παπαγρηγορίου Δημήτριος Ιερέας 88 ετών.

2.Αθανασίου Θωμάς 65 ετών στα Φάρσαλα 30/3/43.

3.Αντωνάκη Αικατερίνη 85 ετών.

4.Βλάτσιου Καλιόπη 95 ετών.

5.Ευθυμίου Αικατερίνη 85 ετών.

6.Καραμήτρος Αντώνιος 87 ετών.

7.Καλλιάς Βασίλειος

8.Καραμήτρος Χρήστος 38 ετών στα Φάρσαλα 30/3/43.

9.Καρβούνη Κωνσταντίνα 85 ετών.

10.Μήτσιου Χαρίκλεια

11.Παπαγρηγορίου Βασίλειος 80 ετών.

12.Στυλογιάννη Μαρία

13.Στυλογιάννης Νικόλαος 96 ετών.

14.Σφέτσιου Αγορίτσα 85 ετών.

ΘΥΜΑΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΚΑΤΟΧΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ (1943-44)

1.Ζαχαρή Χαρίκλεια

2.Καραμήτρος Δημήτριος 47 ετών στην Καρδίτσα.

3.Καραμήτρος Γεώργιος στην Καρδίτσα.

4.Καλαμάτας Αριστείδης 58 ετών στην Καρδίτσα.

5.Καρασιώτος Αναστάσιος

6.Μαστραπάς Γεώργιος

7.Μηλιώνης Ιωάννης

8.Μηλιώνης Ευάγγελος

9.Μπαλάφας Γεώργιος στην Αθήνα.

10.Μπουμπουλίδης Σωτήριος στον Βόλο.

11.Τσιλιώνης Σωτήριος

12.Τσαγανός Βασίλειος

13.Σφέτσιου Αριστέα

ΝΕΚΡΟΙ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

1.Αθανασίου Αντώνιος

2.Βελέντζας Θωμάς αντάρτης 9/3/47 στο ύψωμα Βροντούς πιερίας.

3.Γκούμας Αντώνιος πολίτης (Επιχείρηση Καρδίτσας) 1948

4.Γκούμας Δημήτριος πολίτης (Επιχείρηση Καρδίτσας) 1948

5.Ευθυμίου Κλεάνθης Επιστρατευμένος αντάρτης 1947.

6.Ζαφείρης Χριστόφορος αντάρτης 2/7/47 στο Βουνέσι.

7.Ζάχος Θωμάς ( Μακρόνησος) 1948

8.Ζάχος Κωνσταντίνος (Στρατιώτης). Στην Κόνιτσα 19/3/1948.

9.Ιωακείμ Ευάγγελος. Πάγωσε επιστρέφοντας από αποστολή στο Νεοχώρι, αρχές του 1947.

10.Καρακαντάς Βάιος (Εκτελέστηκε ) 2/11/47

11.Λαδιάς Αριστείδης (Επιτελάρχης 18ης Ταξιαρχίας ΔΣΕ)
Αντισυνταγματάρχης μετά θάνατο στο Βίτσι Μάιος 1949

12.Μακρυνίκας Γεώργιος (Αγρότης) 1946;

13.Μαλαμίτσης Δημήτριος. Πέθανε το 1954 από φυματίωση μετά την απόλησή του από τη Γυάρο και μακρά νοσηλεία στη "Σωτηρία".

14.Μήτσιου Κων/νος (Αγρότης) 1946

15.Οικονόμου Θωμάς Χωροφύλακας 1944

16.Παπαϊωάννου Κίτσιος Ταγματάρχης ΔΣΕ 1950

17.Παπαναστασίου Ελευθέριος αντάρτης

18.Ποδηματάς Γεώργιος ( Άμαχος) 1947

19.Σκαμαγκούλης Νικόλαος Αγροφύλακας 1948

20.Σταφυλάς Κων/νος αντάρτης

21.Στεργίου Απόστολος (αντάρτης) Αύγουστος 1949

22.Στεργίου Δημήτριος Λοχαγός ΔΣΕ 1950

23.Στυλογιάννης Άγγελος (Εκτελέστηκε) 1947

24.Τσιαδήμας Αναστάσιος (Εκτελέστηκε 1949)

25.Τσιγάρας Ιωάννης (αντάρτης) 1949

26.Χλίτσιου Κωνσταντία (επιστρ/νη αντάρτισα)

27.Ψάρρας Ιωάννης (Εκτελέστηκε 1947)

28.Ψημμένος Βασίλειος αντάρτης διοικητής λόχου στα Πιέρια 1947

29.Ψημμένος Κων/νος Υπομοίραρχος

30.Ψημμένος Χρήστος αντάρτης Ιανουάριος 1947

ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΟΡΕΑΣ

Ζαχαρής Αλέξανδρος Λοχίας 1950