|
( ΚΥΡΙΑΚΉ ΤΩΝ ΑΠΌΚΡΕΩ, 3 Μαρτίου 2019 )
ΜΕΓΆΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΉ. ( ΠΡΩΊ )
(ΑΚΟΛΟΎΘΙΑ. ΤΩΝ ΜΕΓΆΛΩΝ ΩΡΩΝ )
ΏΡΑ. ΠΡΏΤΗ
Εν τώ Ναώ : Λίαν πρωί. Ο Στολισμός του Επιταφίου,από
τίς Κυρίες , τής Ενορίας ,πού προσφέρονται κάθε χρόνο,ανιδιοτελώς, πρός τούτο , σέ συνεννόηση ,
μέ τόν Ιερέα καί τό νεωκόρο,τής Εκκλησίας.
Εορτάζομεν σήμερα,τα άγια καί σωτήρια καί φρικτά Πάθη του Κυρίου καί Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.
Από το ξημέρωμα μέ την ανατολή του ήλιου, όλος ο κόσμος,
σέ μιά αδιάκοπη καί πυρετώδη κίνηση.Από τούς πρώτους,
τά παιδιά.Τά ανήσυχα πνεύματα.Μαθημένοι στό πρωινό
ξύπνημα γιά τά Δημοτικά σχολεία , Γυμνάσια καί Λύκεια,
μέ δίψα για μάθηση, γιά κάτι το νέο.
Πολύ περισσότερο, γιά σήμερα Μεγάλη Παρασκευή,ημέρα χαρμολύπης, μέ τό άπνουν σώμα του Σωτήρος Χριστού, επί
τού Σταυρού, μέχρι τής Α π ο κ α θ η λ ώ σ ε ω ς.
Μετά την αποκαθήλωση του άψυχου Σώματος εκ τού Σταυρού,
θά ακολουθήσει η "Κάθοδος στόν Άδη", γιά νά λυτρώσει από τά δεσμά,καί τούς "από καταβολής κόσμου, εκεί καθεύδοντας ".
Εκεί, προηγήθηκε, πάλιν,ο μέγιστος τών Προφητών,ο Ιωάννης,
ο Πρόδρομοςκαί Βαπτιστής,ο υιός τού Ζαχαρία καί τής Ελισάβετ..
Ο οποίος εκήρυξε τό κήρυγμα μετανοίας,καί στούς εν Άδη.
Ο "τής αληθείας, χαίρων υπεραθλήσας, καί διδάξας,
Θεόν φανερωθέντα εν σαρκί,τόν αίροντα τήν αμαρτίαν
τού κόσμου, καί παρέχοντα, τό μέγα έλεος",
Προετοίμασε τούς εν Άδη, "κηρύξας τήν μ ε τ ά ν ο ι α ν*, διά τήν σωτηρίαν, καί τών πρό τής ελεύσεως του Χριστού,είς τόν κόσμον.
Λοιπόν,οι μαθητές σε παρέες , ατομικά κατά μόνας,ή ώς μέλη
Χορωδιών,μικροί καί μεγάλοι , έχουν προμηθευτεί τίς
"Φυλλάδες", ή μικρά βιβλιαράκια,καί προσπαθούν να μάθουν
" απέξω" , όσα πιό πολλά δίστιχα , από τίς τρείς "Στάσεις ",
τών Εγκωμίων, μπορέσουν.
Σέ ήχο (πλ. Α'),οι δύο πρώτες Στάσεις :1) "Η ζωή εν τάφω,
κατετέθης ,Χριστέ, καί Αγγέλων στρατιαί, εξεπλήττοντο...",καί,
2)"Άξιόν εστίν, μεγαλύνειν Σέ, τόν Ζωοδότην, τόν εν τώ Σταυρώ
τάς χείρας εκτείναντα, καί συντρίψαντα τό κράτος του εχθρού.",
Καί 3), σέ Ήχο ( Γ',) η τρίτη Στάση: " Αί γενεαί πάσαι, ύμνον
τή ταφή Σου, προσφέρουσι,Χριστέ μου."
Ώς γνωστόν εκάστη Στάση, έχει πολύ μεγάλο αριθμό,
διστίχων υμνων-Εγκωμίων ή τροπαρίων,πού ψάλλονται,
από τούς χορούς των Ιεροψαλτών,ή από Χορωδία,
στήν εσπερινή Ακολουθία, λίγο πριν,από τήν Έξοδο,
καί περιφορά,τού Επ ι τ α φ ί ο υ,εν πομπή, μέ την συνοδεία
τών πιστών, πού συμψάλλουν, καί τάς δεήσεις υπό
τών Ιερέων , κατά τό πρόγραμμα τής Ιεράς Μητροπόλεως.
Έπανέρχομαι, στά εν τώ Ναώ τελούμενα. Ο Ιερεύς,το πρωί:
Ώ.Ρ Α. Π Ρ Ω Τ Η
-Ευλογητός ο Θεός.Βασιλεύ ουράνιε.Τρισάγιον-Παναγία Τριάς...
Κύριε ελέησον (ιβ'). Δόξα καί νύν,καί ευθύς οι Ψαλμοί:
Ε',Β,'καιΚΑ'.
Δόξα_Ήχος α'.
Σταυρωθέντος σου, Χριστέ, ανηρέθη η τυραννίς,επατήθη
η δύναμις του εχθρού.Ούτε γάρ Άγγελος, ούκ άνθρωπος,
αλλ'Αυτός,ο Κύριος,έσωσας ημάς.Δόξα Σοι.
. Καί νύν_ . Θεοτοκίον
Τί σέ καλέσωμεν,ώ Κεχαριτωμένη;Ουρανόν;Ότι ανέτειλας
τόν ήλιον τής δικαιοσύνης.Παράδεισον; Ότι εβλάστησας
τό άνθος τής αφθαρσίας.Παρθένον; Ότι έμεινας άφθορος.
Αγνήν Μητέρα ; Ότι έσχες σαίς αγκάλαις,Υιόν,τόν πάντων
Θεόν.Αυτόν ικέτευε σωθήναι τάς ψυχάς ημών.
Δόξα καί νυν
Τοίς συλλαβούσι Σε παρανόμοις ανεχόμενος,ούτως εβόας,
Κύριε:Εί καί επατάξατε τόν Ποιμένα καί διεσκορπίσατε
τά δώδεκα πρόβατα, τούς μαθητάς μου,ηδυνάμην πλείους,
ή δώδεκα λεγεώνας παραστήσαι Αγγέλων.
Αλλά μακροθυμώ, ίνα πληρωθή,ά εδήλωσα υμίν διά τών
προφητών μου,άδηλα καί κρύφια. Κύριε, δόξα Σοι.
Έπονται πολλαί προφητείαι, σχετικές με το θέμα, τροπάρια,
καί αναγνώσματα Αποστολικων και Ευαγγελικων περικοπών,
ανά ένα,γιά τις τέσσερεις Ώρες (Πρώτη, Τρίτη,Έκτη και Ενάτη).
Οι οποίες αντιστοιχούν,στήν ώρα, 7η π.μ.,9η π.μ.,12η (μεσημέρι),
καί 3η, απογευματινή.
Προβλέπω, ότι θά παραλείψω, αναγκαστικά, πολλά από
τά διαλαμβανόμενα στίς Ακολουθίες, τών τριών Μεγάλων Ωρών,
διότι ήταν αδύνατον να περιγράψω όσα περιλαμβάνονται,στίς
μακρές Ακολουθίες και απαιτούν χρόνο ,από 8 π. μ.-12 μεσημέρι, ότανγίνεται η Α π ο κ α θ ή λ ω σ ή καί σέ λίγο η Απόλυση.
Μέ τό τέλος τών Μεγάλων Ωρών,γίνεται η μικρή=σύντομη απόλυσις,γύρω στίς δέκα η ώρα,( περίπου ) καί στη συνέχεια,
αρχίζει η Ακολουθία τού Εσπερινού, τής πρωίας, τής πιό
Ιερής ημέρας τού Χρόνου,(αυστηρή νηστεία), ημέρα πένθους.
Η Ακολουθία τού Εσπερινού,τελουμένη ,την ( πρωίαν ),
μέ τούς Ιεροψάλτες στά Αναλόγια, καί τόν Ιερέα, ιστάμενον
πρό τής Αγίας Τραπέζης,όρθιον,να εκφωνεί:
"Ευλογητός,ο Θεός ημών, πάντοτε νύν καί αεί..."
Ο αναγνώστης, μέ τό , Αμήν,αναγινώσκει τον Προοιμιακόν,
( ΡΓ', )=103ον ψαλμόν, τού Εσπερινού.
" Ευλόγει η ψυχή μου ,τόν Κύριον, Κύριε,ο Θεός μου,
εμεγαλύνθης σφόδρα.Εξομολόγησιν καί μεγαλοπρέιαν ενεδύσω..."
Είς το: "Κύριε εκέκραξα πρός Σέ, εισάκουσόν μου..."
Ψάλλονται τά Ιδιόμελα ,σέ Ήχο Α'.
1.Πάσα η κτίσις ηλλοιούτο φόβω, θεωρούσα Σε,εν Σταυρώ,
κρεμάμενον Χριστέ.Ο ήλιος εσκοτίζετο καί Γής τα θεμέλια
συνεταράττετο.Τά πάντα συνέπασχον τώ τά πάντα κτίσαντι.
Ο εκουσίως δι' ημάς υπομείνας,Κύριε, δόξα Σοι.
Στίχ.-Ινα τί εφρύαξαν Έθνη καί λαοί εξελέγησαν κενά;
2.Ώς πρόβατον επί σφαγήν ήχθης, Χριστέ Βασιλεύ, καί ώς
αμνός άκακος ,προσηλώθης τώ Σταυρώ, υπό τών παρανόμων
ανδρών,διά τάς αμαρτίας ημών φιλάνθρωπε.
Δόξα καί νύν
"Τοίς συλλαβούσι Σε παρανόμοις, ανεχόμενος ούτως εβόας...".
Προφητείας Ζαχαρίου , τό ανάγνωσμα.
Ο Απόστολος
Πρός Γαλάτας επιστολής Παύλου το ανάγνωσμα.
( Κεφ.ς'.4-18 )
Ε υ α γ γ έ λ ι ο ν
( Εκ του κατά Ματθαίον,κζ'.1-56 )
Καί, ευθύς,ο αναγνώστης:
Τα διαβήματά μου κατεύθυνον,Κύριε,, κατά τό λόγιόν Σου, καί
μή κατακυριευσάτω μου,πάσα ανομία...
Κ όν τ ά κ ι ο ν
-Τόν δι' ημάς σταυρωθέντα, δεύτε πάντες υμνήσωμεν.
Αυτόν γάρ κατείδε Μαρία, επί τού ξύλου και έλεγεν:
Εί καί Σταυρόν υπομένεις ,Σύ υπάρχεις ο Υιός καί Θεός μου.
Τό Κύριε ελέησον μ'.=40 φορές. Ο εν παντί καιρώ και πάση ώρα...
Κύριε ελέησον (. γ' ). Δόξα καί νύν. Τήν τιμιωτέραν τών Χερουβείμ...Ο Ιερεύς: Ο Θεός οικτιρήσαι ημάς καί ευλογήσαι
ημάς. Επιφάναι τό πρόσωπον Αυτού εφ' ημάς, καί ελεήσαι ημάς.
Ε Υ Χ .Η. ( Α'. ΩΡΑΣ )
-Χριστέ,τό φώς τό αληθινόν, τό φωτίζον καί αγιάζον πάντα
άνθρωπον ερχόμενον είς τόν κόσμον, σημειωθήτω εφ' ημάς
τό φώς του προσώπου Σου.Ίνα εν αυτώ οψώμεθα φώς τό
απρόσιτον καί κατεύθυνον τά διαβήματα ημών, πρός
εργασίαν τών εντολών Σου, πρεσβείαις τής Παναχράντου Σου
Μητρός καί πάντων Σου, τών Αγίων. Αμήν.
Ψαλμοί: ( ΛΔ'.)=34ος,( ΡΗ'.) =108ος,καί (Ν'.)=50ος.
Τά ανωτέρω είναι , τής Πρώτης Ώρας, ( κατ' επιλογήν).
Εκ τής Ακολουθίας τού Εσπερινού:
Δοξαστικόν. Ήχος. .πλ.β'.
Ώ ! Πώς,η παράνομος συναγωγή, τόν Βασιλέα τής κτίσεως
κατεδίκασε θανάτω,μή αιδεσθείσα τάς ευεργεσίας,άς
αναμιμνήσκων προησφαλίζετο,λέγων πρός αυτούς.
Λαός μου,τί εποίησα υμίν;Ού θαυμάτων ενέπλησα την
Ιουδαίαν ; Ού νεκρούς εξανέστησα μόνω τώ λόγω:
Ού πάσαν μαλακίαν εθεράπευσα, καί νόσον;
Τί ούν μοι ανταποδίδοτε; Είς τί αμνημονείτε. μου;
Αντί τών ιαμάτων πληγάς επιθέντες.Αντί ζωής,νεκρούντες.
Κρεμώντες επί ξύλου,ώς κακούργον τόν ευεργέτην,
ώς παράνομον τόν νομοδότην, ώς κατάκριτον τόν πάντων
Βασιλέα.Μακρόθυμε, Κύριε, δόξα Σοι.
Καί νύν
Φοβερόν και παράδοξον μυστήριον, σήμερον ενεργούμενον
καθοράται.Ο αναφής κρατείται.Δεσμείται,ο λύων τόν Αδάμ
τής κατάρας.Ο ετάζων καρδίας καί νεφρούς,αδίκως ετάζεται.
Ειρκτή κατακλείεται,ο τήν άβυσσον κλείσας.
Πιλάτω παρίσταται,ώ τρόμω παρίστανται ουράνιαι δυνάμεις.
Ραπίζεται χειρί τού πλάσματος ο Πλάστης.Ξύλω κατακρίνεται
ο κρίνων ζώντας καί νεκρούς.Τάφω κατακλείεται ο καθαιρέτης
τού Άδου.Ο πάντα φέρων συμπαθώς, καί πάντας σώσας τής αράς,ανεξίκακε, Κύριε, δόξα Σοι.
Είσοδος, μετά τού Ευαγγελίου.Το "Φώς ιλαρόν", καί τά
Αναγνώσματα.
Προκείμενον Ήχος Δ'.
Διεμερίσαντο τά ιμάτιά μου εαυτοίς καί επί τόν ιματισμόν μου,
έβαλον κλήρον.
Τής Εξόδου το ανάγνωσμα
( λγ'. 11- 23)
Ιώβ το ανάγνωσμα
( μβ'. 12-17 )
Προφητείας Ησαίου το ανάγνωσμα
( νβ'.13- νγ'.2 )
Ο Α π ό σ τ ο λ ο ς
Πρός Κορινθίους Α' Επιστολής Παύλου το ανάγνωσμα
( α'.18- β'.2 )
Ε υ α γ γ έ λ ι ο ν
Εκ τού κατά Ματθαίον ( κζ, 1-38,Λουκ.κγ'.39-43,Ματθ.κζ '.39-54,
Ιωάν.ιθ'.31-37, καί Ματθ. κζ'.55-61)
Μετά τάς τελευταίας φράσεις, τού Ευαγγελίου, εξέρχεται
ο Ιερεύς,καί ποιεί την Α π ο κ α θ ή λ ω σ ι ν, τού εν τώ μέσω
τού Ναού,Ε σ τ α υ ρ ω μ έ ν ο υ, τόν οποίον καλύπτει διά
Σινδόνης,καί εισάγει είς τό Άγιον Βήμα.
Έπειτα,η εκτενής καί η Ευχή.
-Καταξίωσον, Κύριε,εν τή εσπέρα ταύτη αναμαρτήτους
φυλαχθήναι ημάς.Ευλογητός εί, Κυριε, ο Θεός τών πατέρων
ημών καί αινετόν και δεδοξασμένον το όνομά Σου, είς τούς
αιώνας,Αμήν.Γένοιτο, Κύριε, τό έλεός Σου εφ' ημάς,καθάπερ
ηλπίσαμεν επί Σέ.
Ευλογητός εί, Κύριε, δίδαξόν με τά δικαιώματά Σου.
Ευλογητός εί, Κύριε,συνέτισόν με,τά δικαιώματά Σου.
Ευλογητός εί, Άγιε, φώτισόν με,τοίς δικαιώμασί .Σου
Κύριε, το έλεός Σου, είς τόν αιώνα, τά έργα τών χειρών σου,
μή παρίδης.Σοί πρέπει αίνος,σοί πρέπει ύμνος, Σοί δόξα
πρέπει τώ Πατρί καί τώ Υιώ καί τώ Αγίω Πνεύματι,νύν καί
αεί καί είς τούς αιώνας τών αιώνων.Αμήν.
Έπειτα συναπτή,υπό τού Ιερέως, καί μετ' αυτήν,γίνεται εν πομπή η έξοδοςτού Ε π ι τ α φ ί ο υ,ο οποίος και τοποθετείται,εν τώ μέσω
τού Ναού,ενώ οι χοροί ψάλλουν τα Απόστιχα_ ( ΉχοςΒ'.).
1.Ότε εκ τού ξύλου Σε νεκρόν ,ο Αριμαθαίος καθείλε, τήν τών
απάντων ζωήν,σμύρνη καί σινδόνι Σε, Χριστέ,εκήδευσε.
Καί τώ πόθω ηπείγετο καρδία καί χείλει,σώμα τό ακήρατον,
Σου περιπτύξασθαι.Όμως συστελλόμενος φόβω,χάίρων ανεβόα
Σοι.Δόξα τη φιλανθρωπία Σου, φιλάνθρωπε.
2. Ότε εν τώ τάφω τώ καινώ,υπέρ τού παντός κατετέθης,
ο Λυτρωτής του παντός, Άδης ο παγγέλαστος, ιδών Σε έπτυξεν.
Οι μοχλοί συνετρίβησαν,εθλάσθησαν πύλαι, μνήματα
ηνεώχθησαν,νεκροί ανίσταντο.Τότε Αδάμ ευχαρίστως, χαίρων
ανεβόα Σοι.Δόξα τή συγκαταβάσει Σου, φιλάνθρωπε.
3.Ότε εν τώ τάφω σαρκικώς,θέλων συνεκλείσθης,ο φύσει τή
τής Θεότητος, μένων απερίγραπτος και αδιόριστος, τά τού
θανάτου απέκλεισας ταμεία καί Άδου,άπαντα εκένωσας,
Χριστέ, βασίλεια.Τότε καί τό . Σάββατον τούτο θείας εύδοκίας
καί δόξης καί τής Σής λαμπρότητος ηξίωσας.
4.Ότε άι δυνάμεις Σε, Χριστέ,πλάνον υπ' ανόμων εώρων
συκοφαντούμενον,έφριττον τήν άφατον μακροθυμίαν Σου,
καί τόν λίθον τού μνήματος χερσί σφραγισθέντα,αίς Σου,
τήν ακήρατον πλευράν ελόγχευσαν.Όμως τή ημών σωτηρία,
χαίρουσαι εβόων Σοι.Δόξα τή συγκαταβάσει Σου φιλάνθρωπε.
Δόξα,καί νύν_Ήχοςπλ.Α'.
-Σέ τον αναβαλλόμενον τό φώς ώσπερ ιμάτιον ,καθελών Ιωσήφ,
από τού ξύλου σύν Νικοδήμω, καί θεωρήσας νεκρόν, γυμνόν,
άταφον,ευσυμπάθητον θρήνον αναλαβών,οδυρόμενος έλεγεν:
Οίμοι,γλυκύτατε Ιησού ! Όν πρό μικρού ο ήλιος εν Σταυρώ
κρεμάμενον θεασάμενος,ζόφον περιεβάλλετο καί η Γή τώ φόβω
εκυμαίνετο καί διερρήγνυτο Ναού τό καταπέτασμα.
Ιδού νύν βλέπω Σε,εκουσίως δι' εμέ υπελθόντα θάνατον.
Πώς Σε,κηδεύσω Θεέ μου;Εί πώς σινδόσιν ειλήσω;
Ποίαις δέ χερσί προσψαύσω,τό Σόν ακήρατον σώμα; Ή ποία
άσματα μέλψω τη Σή εξόδω Οικτίρμον; Μεγαλύνω τά Πάθη Σου,υμνολογώ καί τήν ταφήνΣου,σύν τή Αναστάσει
κραυγάζων,Κύριε, δόξα Σοι.
Έπειτα,ο Ιερεύς: "Νύν απολύοις τόν δούλον σου, Δέσποτα..."
Το Τρισάγιον καί ακολούθως τά Απολυτίκια είς Ήχον Β'.
1.Ο ευσχήμων Ιωσήφ, από τού ξύλου καθελών, τό άχραντόν Σου
Σώμα.Σινδόνι καθαρά ειλήσας καί αρώμασιν, εν μνήματι
καινώ κηδεύσας απέθετο.
2.Ταίς Μύροφόροις γυναιξί παρά τό μνήμα επιστάς ο Άγγελος
εβόα:Τά μύρα τοίς θνητοίς υπάρχει αρμόδια,Χριστός δέ,
διαφθοράς εδείχθη αλλότριος.
Καί γίνεται η απόλυσις.( Περί τήν 12ην μεσημβρινήν ).
ΤΩ ΑΓΊΩ ΚΑΙ. Μ Ε Γ ΑΛ Ω. ΣΆΒΒΑΤΩ. ( ΠΡΩΪ )
Τό εσπέρας τής Μεγάλης Παρασκευής, ψάλλεται ο Όρθρος
τού Μεγάλου Σαββάτου.
Μετα τόν Ευλογητόν, Τρισάγιον, Σώσον Κύριε τόν λαόν Σου...
Ο Εξάψαλμος,τά Ειρηνικά καί ευθύς. Ακολουθία τού Όρθρου.
Ήχος Β'.
-Θεός Κύριος καί επέφανεν ημίν, ευλογημένος ο ερχόμενος
εν ονόματι Κυρίου.
-Εξομολογείσθε τώ Κυρίω καί επικαλείσθε, τό όνομα τό Άγιον Αυτού.
-Πάντα τά έθνη εκύκλωσάν με, καί τώ ονόματι Κυρίου
ημυνάμην αυτούς.
--Παρά Κυρίου εγένετο αύτη , καί έστι θαυμαστή,
εν οφθαλμοίς ημών.
Απολυτίκια Ήχος Β'.
Ο ευσχήμων Ιωσήφ, από τού ξύλου καθελών, τό άχραντόν Σου
Σώμα. Σινδόνι καθαρά ειλήσας καί αρώμασιν, εν μνήματι καινώ, κηδεύσας απέθετο.
Δόξα
Ότε κατήλθες πρός τόν θάνατον,η ζωή η αθάνατος ,τότε τόν
Άδην ενέκρωσας, τή αστραπή τής Θεότητος.Ότε δέ,
και τούς τεθνεώτας,εκ τών καταχθονίων ανέστησας,πάσαι
άι Δυνάμεις τών επουρανίων εκραύγαζον.Ζωοδότα Χριστέ,
ο Θεός ημών, δόξα Σοι.
Καί νύν.
Ταίς Μυροφόροις γυναιξί παρά το μνήμα επιστάς,ο Άγγελος
εβόα: Τά μύρα τοίς θνητοίς, υπάρχει αρμόδια, Χριστός δε,
διαφθοράς εδείχθη αλλότριος.
Συναπτή μικρά,καί είτα τά παρόντα καθίσματα.
Ήχος Α'. Τον τάφον Σου, Σωτήρ...
Σινδόνι καθαρά και αρώμασι θεϊοις, τό σώμα τό σεπτόν
εξαιτήσας Πιλάτω,μυρίζει καί τίθησιν Ιωσήφ καινώ μνήματι.
Όθεν όρθριαι αι Μυροφόροι γυναίκες,ανεβόησαν.
Δείξον ημίν, ώς προείπας,Χριστέ, τήν Ανάστασιν.
Δόξα καί νύν.
Εμελέτησαν χοροί τών Αγγέλων,ορώντες τόν εν τοίς του Πατρός,
καθεζόμενον κόλποις,πώς τάφω κατατίθεται,ώς νεκρός,
ο Αθάνατος,όν τα τάγματα, τα τών Αγγέλων κυκλούσι,
καί δοξάζουσι,σύν τοίς νεκροίς εν τώ Άδη,ώς Κτίστην καί Κύριον.
Ο αναγνώστης τόν Ν' Ψαλμόν,καί ψάλλεται ο Κανών
Θά γράψω μόνον,τίς Ωδές- Ειρμούς. Ήχος. πλ.β'.
( Ποίημα Κασσιανής, Μοναχής )
[ Παραλείπονται, όπως θά ιδείτε , τά τροπάρια τού Κανόνα]
Α'.Κύματι θαλάσσης τόν κρύψαντα πάλαι,διώκτην τύραννον.
Υπό Γής έκρυψαν τών σεσωσμένων οι παίδες.Αλλ' ημείς,
ώς αι νεάνιδες, τώ Κυρίω άσωμεν.Ενδόξως γάρ δεδόξασται.
Γ'.Σέ τόν επί υδάτων κρεμάσαντα,πάσαν την Γήν ασχέτως,
η κτίσις κατιδούσα,εν τώ Κρανίω κρεμάμενον,θάμβει
πολλώ συνείχετο.Ούκ έστιν Άγιος πλήν Σού, Κύριε,
κραυγάζουσα.
Δ'.Τήν εν Σταυρώ Σου,θείαν κένωσιν,προορών Αββακούμ,
εξεστηκώς εβόα.Σύ δυναστών διέκοψας κράτος, Αγαθέ,
ομιλών τοίς εν Άδη,ώς παντοδύναμος.
Ε'.Θεοφανείας Σου,Χριστέ, τής πρός ημάς συμπαθώς γενομένης,
Ησαίας,φώς ιδων. ανέσπερον,εκ νυκτός ορθρίσας εκραύγαζεν:
Αναστήσονται οι νεκροί καί εγερθήσονται οι εν τοίς
μνημείοις, καί πάντες οι εν τή Γή,αγαλλιάσονται.
ΣΤ'.Συνεσχέθη, αλλ'ού κατεσχέθη στέρνων κητώοις Ιωνάς.
Σού γάρ τόν τύπον φέρων, του παθόντος καί ταφή δοθέντος,
ώς εκ θαλάμου τού θηρός ανέθορε ,προσεφώνει δέ,
τή κουστωδία.Οι φυλασσόμενοι μάταια καί ψευδή,έλεον
αυτοίς εγκατελείπετε.
Μικρά συναπτή καί μετ'αυτήν,. ΚΟΝΤΆΚΙΟΝ
Τήν άβυσσον ο κλείσας, νεκρός οράται καί σμύρνη και σινδόνι
ενειλημμένος εν μνημείω κατατίθεται, ώς θνητός ο αθάνατος.
Γυναίκες δέ, αυτόν ήλθον μυρίσαι, κλαίουσαι πικρώς καί
εκβοώσαι:Τούτο Σάββατον έστι το υπερευλογημένον,εν ώ
Χριστός αφυπνώσας,αναστήσεται τριήμερος.
Ο Οίκος
Ο συνέχων τά πάντα, επί Σταυρού ανυψώθη καί θρηνεί πάσα
η κρίσις τούτον βλέπουσα κρεμάμενον γυμνόν επί του ξύλου.
Ο ήλιος τάς ακτίνας απέκρυψε, καί τό φέγγος οι αστέρες
απεβάλοντο.Η Γή δε, σύν πολλώ τώ φόβω συνεκλονείτο,
η θάλασσα έφυγε,καί αι πέτραι διερρήγνυντο.
Μνημεία δε, πολλά ηνεώχθησαν, καί σώματα ηγέρθησαν
αγίων ανδρών.Άδης κάτω στενάζει καί Ιουδαίοι σκέπτονται
συκοφαντήσαι Χριστού τήν Ανάστασιν,τα δέ γύναια κράζουσι:
Τούτο Σάββατον έστι τό υπερευλογημένον,εν ώ Χριστός
αφυπνώσας, αναστήσεται τριήμερος.
Τώ αγίω καί μεγάλω Σαββάτω, τήν Θεόσωμον ταφήν του
Κυρίου καί Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, καί τήν
είς Άδου κάθοδον εορτάζομεν ,δι' ών τής φθοράς το
ημέτερον γένος,ανακληθέν πρός αιωνίαν ζωήν,μεταβέβηκεν.
Στίχος: Μάτην φυλάττεις τόν τάφον κουστωδία,
Ού γάρ καθέξει τύμβος αυτοζωίαν.
Τή ανεκφράστω συγκαταβάσει ,Χριστέ ο Θεός
ημών , ελέησον ημάς.Αμήν
Ζ.'Άφραστον θαύμα ! ο εν καμίνω ρυσάμενος τούς οσίους παίδας
εκ φλογός,εν τάφω νεκρός άπνους κατατίθεται, είς σωτηρίαν
ημών τών μελωδούντων.Λυτρωτά,ο Θεός Ευλογητός εί.
Η.' Έκστηθι φρίττων ουρανέ, καί σαλευθήτωσαν τα θεμέλια
τής Γής.Ιδού γάρ εν νεκροίς λογίζεται,ο εν υψίστοις οικών,
καί τάφω σμικρώ ξενοδοχείται.Ον παίδες ευλογείτε,
Ιερείς ανυμνείτε,λαός υπερυψούτε είς πάντας τούς αιώνας.
Θ'.Μή εποδύρου μου,Μήτερ, καθορώσα εν τάφω,όν εν γαστρί, άνευ
σποράς συνέλαβες Υιόν.Αναστήσομαι γάρ, καί δοξασθήσομαι
καί υψώσω εν δόξη απαύστως,ώς Θεός τούς εν πίστει καί
πόθω Σέ μεγαλύνοντας.
Εγκώμια είς τρείς Στάσεις
Καταγράφονται 3-4 δίστιχα,από τήν κάθε Στάση .( Μόνον.)
Στάσις πρώτη. Ήχος πλ.Α'.
Η ζωή εν τάφω κατετέθης, Χριστέ, καί Αγγέλων στρατιαί
εξεπλήττοντο, συγκατάβασιν δοξάζουσαι τήν σήν.
Η ζωή,πώς θνήσκεις;Πώς καί τάφω οικεϊς;Τού θανάτου,τό
βασίλειον λύεις δε, καί τού Άδου τούς νεκρούς εξανιστάς.
Ανυμνούμεν, Λόγε, σέ τόν πάντων Θεόν, σύν Πατρί καί τώ Αγίω
σου Πνεύματι, καί δοξάζομεν τήν θεϊαν Σου ταφήν.
Μακαρίζομέν σε, Θεοτόκε,Αγνή, καί τιμώμεν τήν ταφήν τήν
τριήμερον τού Υιού σου, καί Θεού ημών,πιστώς.
Καί ευθύς,ΣΤΆΣΙΣ. ΔΕΥΤΈΡΑ Ήχος πλ.Α'.
Άξιόν εστί,μεγαλύνειν Σέ τόν Ζωοδότην,τόν εν τώ Σταυρώ
.τάς χείρας εκτείναντα καί συντρίψαντα,τό κράτος τού εχθρού.
Άξιόν εστί μεγαλύνειν. Σε,τόν πάντων Κτίστην, τοίς Σόίς γάρ
παθήμασιν,έχομεν τήν απάθειαν,ρυσθέντες τής φθοράς.
Έδυς υπό Γήν,ο τόν άνθρωπον χειρί Σου πλάσας, καί βροτών
τά στίφη πτώματος,ήλιος εξεγείρων παναλκεί Σου,δεξιά.
Άναρχε Θεέ,συναίσθημα Λόγε καί Πνεύμα, σκήπτρα τών
ανάκτων κραταίωσον, κατά πολεμίων,ώς αγαθός.
Τέξασα ζωήν,παναμώμητε αγνή Παρθένε,παύσον Εκκλησίας
τά σκάνδαλα,καί βράβευσον ειρήνην,ώς αγαθή.
Καί ευθύς ψάλλεται ,η ΣΤΑΣΙΣ ΤΡΊΤΗ. Ήχος Γ'.
Άι γενεαί πάσαι ύμνον τή ταφή Σου, προσφέρουσι, Χριστέ μου.
Καθελών του ξύλου,ο Αριμαθαίος εν τάφω Σέ κηδεύει.
Μυροφόροι ήλθον Μύρα Σοι, Χριστέ μου,κομίζουσαι προφρόνως.
Δεύρο πάσα κτίσις ύμνους εξοδίους,προσοίσωμεν τώ Κτίστη.
Έρραναν τον τάφον,άι Μυροφόροι μύρα,λίαν πρωί ελθούσαι.
Ώ Τριάς, Θεέ μου,Πατήρ,Υιός και Πνεύμα,ελέησον τόν κόσμον.
Ιδείν την τού Υιού Σου Ανάστασιν, Παρθένε,αξίωσον σούς δούλους.
Συναπτή μικρά καί εκφώνησις:
-Σύ γάρ εί ο Βασιλεύς τής ειρήνης,Χριστέ,ο Θεός ημών κ.τ.λ.
Καί ευθύς τά Ευλογητάρια_Ήχος πλ.Α'.
Ευλογητός εί Κύριε, δίδαξόν με, τά δικαιώματά Σου.
Τών αγγέλων ο δήμος κατεπλάγη ορών Σε,εν νεκροίς,λογισθέντα.
Του θανάτου δε Σωτήρ, τήν ισχύν καθελόντα, καί σύν εαυτώ,
τόν Αδάμ εγείραντα, καί εξ Άδου πάντας ελευθερώσαντα.
Λίαν πρωί, Μυροφόροι έδραμον πρός τό μνήμα Σου
θρηνολογούσαι. Άλλ'επέστη πρός αυτάς ο Άγγελος καί είπε:
Θρήνου ο καιρός πέπαυται,μή κλαίετε.Τήν Ανάστασιν δέ,
Αποστόλοις είπατε.
Δόξα Πατρί
Προσκυνούμεν Πατέρα καί τόν τούτου Υιόν τε καί τό Άγιον
Πνεύμα, τήν Αγίαν Τριάδα,εν μιά τή ουσία,σύν τοίς Σεραφείμ
κράζοντες τό άγιος, άγιος,άγιος εί Κύριε.
Παραλείπονται, τά Τροπάρια του αριστερού χορού.
Εξαποστειλάριον. Ήχος. Β'.
Άγιος, Κύριος, ο Θεός ημών. Λέγεται (τρίς), αυτό μόνον.
Αίνοι_Ήχος Β'.
Σήμερον συνέχει τάφος τόν συνέχοντα παλάμη τήν κτίσιν.
Καλύπτει λίθος τόν καλύψαντα αρετή τούς ουρανούς.
Υπνοί η ζωή καί Άδης τρέμει και Αδάμ τών δεσμών απολύεται.
Δόξα τή Σή οικονομία,δι' ής τελέσας πάντα σαββατισμόν
αιώνιον,εδωρήσω τήν παναγίαν,εκ νεκρών σου Ανάστασιν.
Δεύτε ίδωμεν τήν ζωήν ημών εν τάφω κειμένην,ίνα τούς
εν τάφοις κειμένους ζωοποιήση.Δεύτε σήμερον τόν εξ Ιούδα
υπνούντα θεώμενοι,προφητικώς αυτώ εκβοήσωμεν:
Αναπεσών κεκοίμησαι ώς λέων.Τίς εγερεί Σε,Βασιλεύ;
Αλλ' ανάστηθι αυτεξουσίως,ο δούς εαυτόν υπέρ ημών,
εκουσίως,Κύριε, δόξα Σοι.
Παραλείπονται τα τού Αριστερού χορού, λόγω συντομίας.
Δόξα Πατρί_ Ήχος πλ.Β'.
Τήν σήμερον μυστικώς,ο μέγας Μωϋσής,προδιετυπούτο λέγων:
Καί ευλόγησεν ο Θεός τήν ημέραν τήν εβδόμην.Τούτο γάρ εστί
τό ευλογημένον Σάββατον.Αύτη εστίν η της καταπαύσεως
ημέρα,εν ή κατέπαυσεν από πάντων των έργων Αυτού,
ο Μονογενής Υιός του Θεού, διά της κατά τόν θάνατον
οικονομίας τή σαρκί σαββατίσας.Καί είς ό πάλιν επανελθών
διά τής Αναστάσεως,εδωρήσατο ημίν ζωήν τήν αιώνιον,
ώς μόνος αγαθός και φιλάνθρωπος.
Μεγάλη Δοξολογία
Δόξα Σοι τώ δείξαντι τό φώς.Δόξα εν υψίστοις Θεώ καί επί γής
ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία.
Υμνούμεν σε, ευλογούμεν σε, προσκυνούμεν σε, δοξολογούμεν σε,
ευχαριστούμεν σοι,διά τήν μεγάλην Σου,δόξαν.
Κύριε, Βασιλεύ,επουράνιε Θεέ, Πάτερ Παντοκράτορ.
Κύριε Υιέ μονογενές, Ιησού Χριστέ καί Άγιον Πνεύμα.
....................................................................................................
Παράτεινον τό έλεόςσου τοίς γινώσκουσί σε.
Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός, Άγιος Αθάνατος,ελέησον ημάς.
(Εκ τρίτου) Μετά τήν Δοξολογία, (γίνεται η έξοδος καί περιφορά
τού Ε π ι τ α φ ί ο υ).
Ψαλλομένου του Ασματικού, Ά γ ι ο ς ο Θ ε ό ς... είς Ήχον πλ.β'.
Ψάλλεται καί τό παρόν Τροπάριον είς Ήχον πλ.Α'.
Τόν ήλιον κρύψαντα τάς ιδίας ακτίνας, καί τό καταπέτασμα τού
ναού διαρραγέν τώ του Σωτήρος θανάτω,ο Ιωσήφ θεασάμενος,
προσήλθε τώ Πιλάτω καί καθικετεύει λέγων:Δός μοι τούτον τον ξένον,τόν εκ βρέφους ώς μόνον,ξενωθέντα εν κόσμω.
Δός μοι τούτον τον ξένον,όν ομόφυλοι μισούντες, θανατούσιν
ώς ξένον.Δός μοι τούτον τον ξενον,όν ξενίζομαι βλέπων τού
θανάτου τό ξένον.Δός μοι τούτον τον ξένον, όστις οίδε ξενίζειν
τούς πτωχούς καί τούς ξένους.Δός μοι τούτον τον ξένον,
όν Εβραίοι τώ φθόνω απεξένωσαν κόσμω.Δός μοι τούτον τον
μένουν,ίνα κρύψω εν τάφω,ός ώς ξένος ούκ έχει πού τήν
κεφαλήν κλίνει.Δός μοι τούτον τον ξένον,όν η Μήτηρ ορώσα
νεκρωθέντα εβόα: Ώ .Υιέ καί Θεέ μου,εί καί τα σπλάχνα
τιτρώσκομαι, νεκρόν Σε καθορώσα,αλλά τη Σή Αναστάσει
θαρρούσα μεγαλύνω.
Καί τούτοις τοίνυν τοις λόγοις,δυσωπών τόν Πιλάτον,
ο ευσχήμων, λαμβάνει τού Σωτηρος τό σώμα,ό καί φόβω
εν σινδόνι ενειλήσας καί σμύρνη,κατέθετο εν τάφω
τόν παρέχοντα πάσι ζωήν αιώνιοι καί τό μέγα έλεος.
Επανελθούσης τής Ιεράς πομπής είς τόν Ναόν,καί εισκομισθέντος
τού Επιταφίου,ο Ιερεύς εκφωνεί:
Πρόσχωμεν ! Ειρήνη πάσι.Σοφία.
Ακολούθως ψάλλονται τά Απολυτίκια."Ότε κατήλθες, ο ευσχήμων
Ιωσήφ"καί ο αναγνώστης το Τροπάριον τής προφητείας.
Προκείμενον_ Ήχος Δ'.
Ανάστα , Κύριε, βοήθησαν ημίν καί λυτρωσαι ημάς,ένεκεν
τής δόξης του ονόματός σου.
Προφητείας Ιεζεκιήλ τό ανάγνωσμα.( λζ,1-14)
Ο Απόστολος.
Πρός Κορινθίους Α' Επιστολής Παύλου τό Ανάγνωσμα
( Κεφ.ε'.6-8, Γαλ.γ'.13-14 )
Αδελφοί,μικρά ζύμη όλον τό φύραμα ζυμοί.Εκκαθάρατε ούν
τήν παλαιάν ζύμην, ίνα ήτε νέον φύραμα,καθώς εστέ άζυμοι.
Καί γάρ το Πάσχα υπέρ ημών ετύθη Χριστός.
Ώστε εορτάζωμεν μή εν ζύμη παλαιά,μηδέ εν ζύμη κακίας,
καί πονηρίας, αλλ'εν αζύμοις ειλικρινείας και αληθείας.
Χριστός γάρ,ημάς εξηγόρασεν εκ τής κατάρας τού νόμου,
γενόμενος υπέρ ημών κατάρα. Γέγραπται γάρ.Επικατάρατος
πάς ο κρεμάμενος επί ξύλου.Ινα είς τά έθνη η ευλογία του
Αβραάμ γένηται εν Χριστώ Ιησού,ίνα τήν επαγγελίαν του
Πνεύματος λάβωμεν διά τής πίστεως.
Ευαγγέλιον
Εκ τού κατά Ματθαίον ( κζ'.62-66 )
Τή επαύριον ήτις εστί μετά τήν Παρασκευήν, συνήχθησαν
οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι πρός Πιλάτον λέγοντες.
Κύριε,εμνήσθημεν ότι εκείνος ο πλάνος είπεν έτι ζων.
Μετά τρεις ημέρας εγείρομαι.Κέλευσον ούν ασφαλισθήναι
τόν τάφον έως τής τρίτης ημέρας,μήποτε, ελθόντες οι
μαθηταί αυτού νυκτός κλέψωσιν αυτόν, καί είπωσι τώ λαώ,
ηγέρθη από τών νεκρών.Καί έσται η εσχάτη πλάνη χείρων
τής πρώτης.
Έφη αυτοίς ο Πιλάτος .Έχετε κουστωδίαν.Υπάγετε ασφαλίσασθε
ώς οίδατε.Οι δέ, πορευθέντες ησφαλίσαντο τόν τάφον,
σφραγίσαντες τόν λίθον μετά τής κουστωδίας.
Μεθ' ό,ο Ιερεύς, τό Είπωμεν πάντες κ.τ.λ.Πληρώσωμεν τήν
εωθινήν δέησιν.... καί τελείται η Απόλυσις.
-Σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή.Μεγάλα γεγονότα, δραματικά,
καί κοσμοσωτήρια,κυριαρχούν στη σκέψη καί τήν καρδιά μας.
Σήμερα,τά Πάθη του Κυρίου.Ο Σταυρός καί ο θάνατος του
Θεανθρώπου καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.
Δέν είναι μιά απλή επέτειος καί ανάμνηση,η παρούσα ημέρα.
Η Εκκλησία, τονίζοντας τό: " Ταφήν κατεδέξω τριήμερον,"
απευθύνεται πρός εμάς,τούς σημερινούς Χριστιανούς,καί
μάς καλεί να εορτάζωμεν, δεόντως,ώς πιστοί, τό κοσμοϊστορικό
γεγονός, τής σωτηρίας μας ,από τήν δουλεία τής αμαρτίας.
Ίνα ημάς , "ελευθερώση τών παθών,η ζωή και η ανάστασις ημών,
Κύριε, δόξα Σοι."
Αγαπητοί μου φίλοι-ες, παρά τήν εργώδη προσπάθεια καί τίς
πολλές παραλείψεις, πάλι υπερέβην τά εσκαμμένα
Αναγκαστικά κλείνω καί θά συνεχίσω,ώς ( Δ'. Μέρος),την
Ακολουθία τού Εσπερινού, (πρωία Μ.Σαββάτου).
Μέ τούς ασπασμούς μου, εύχομαι Κ α λ ή Α ν ά σ τ α σ η.
Χρίστος Γ.Κοτρώτσος, Θεολόγος-Φιλόλογος-Παιδαγωγός
Επίτ. Γεν. Επίθ/τής Μ.Ε. Νέα Φιλαδέλφεια,5 Μαρτίου 2019
ΑΝΑΚΟΎΣ 25 & ΣΆΡΔΕΩΝ Τ.Κ.143 41 Τηλ.οικ.210 2511254
+Κόνωνος & Ευλαμπίου,Μαρτ.
ΠΗΓΈΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΉΜΑΤΑ
1.ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΉΚΗ
2.ΣΥΝΕΚΔΗΜΟΣ. ΟΡΘΟΔΌΞΟΥ
|
