Έκτη Ωδή  Καταβασία. Χριστουγέννων.( Ήχος α'.)

Ο  Ι ω ν ά ς, είναι. ένας από τούς  δώδεκα(12), Ελάσσονες=μικρούς,
λεγομένους, Προφήτες τής Παλαιάς Διαθήκης.
Ο χαρακτηρισμός, αποδίδεται στό γεγονός, ότι τά βιβλία τους,
οι προφητείες των, είναι μικρότερες,από εκείνες τών μεγάλων
ή μειζόνων Προφητών.
Ο αριθμός δώδεκα, εθεωρείτο ιερός, διότι (12) ήσαν οι φυλές,
τα άρρενα παιδιά τού Ιακώβ=Ισραήλ, υιού Ισαάκ καϊ Ρεβέκκας.
Δώδεκα , ήσαν οι μαθητές τού Χριστού, αλλά καί καί οι Μηνες   τού έτους.Αν καί, γιά τούς Εβραίους, οι Μήνες ήσαν,(13).
Δηλαδή, τέσσερις εβδομάδες, ένας Μήνας.(13χ28=264),
πού ήταν οι μέρες τού Χρόνου.Μέ τούς (13), Μήνες τών Εβραίων.
.
Τά ονόματα τών μικρών Προφητών, κατά τούς Ο,' καί σειράν,ήσαν:
Ωσηέ,Αμώς,(πατήρ τού μείζονος, Ησαία),Μιχαίας,Ιωήλ,Οβδιού,
Ι ω ν ά ς,Ναούμ, Αββακούμ, Σοφονίας,Αγγαίος, Ζαχαρίας,(ίσως
ο πατέρας Ιωάννου τού Προδρόμου και Βαπτιστή),καί Μαλαχίας.

Στό σημερινό θέμα, αγαπητοί φίλοι-ες,καί λοιποί αναγνώστες,
γίνεται λόγος, γιά όσα σχετίζονται μέ τόν Προφήτη Ιωνά.
Σύνηθες καί αγαπητό όνομα ,στούς Εβραίους.
Τό όνομα τού πατέρα,τών αδελφών, μαθητών τού Χριστού,
Ανδρέα τού Πρωτοκλήτου,καί τού Σίμωνος-Πέτρου ή Κηφά,             ήταν,ως γνωστόν,Ι ω ν ά ς.

"-Ελθών δέ ο Ιησούς είς τά μέρη τής Καισαρείας ,τής Φιλίππου,
ηρώτα τούς μαθητάς Αυτού, λέγων:Τίνα με λέγουσιν
οι άνθρωποι είναι τόν Υιόν τού ανθρώπου;Οι δέ είπον:
Οι μέν,Ιωάννην τόν βαπτιστήν, άλλοι δέ Ηλίαν,έτεροι δέ,
Ιερεμίαν ή ένα τών προφητών.Λέγει αυτοίς.Υμείς δέ, τίνα
με,λέγετε είναι; Απόκριθείς δέ,Σίμων Πέτρος, είπε:
Σύ εί,ο Χριστός,ο Υιός τού Θεού τού ζώντος".(Ματθ.ις',13-17)

Στήν ομολογία, από τόν Πέτρο, στήν ερώτησή πρός τούς
μαθητές: "Τίνα με λέγουσιν είναι, οι άνθρωποι τόν Υιόν τού
ανθρώπου;Καί τήν απάντηση από τόν Πέτρο, μέ συμφωνία
καί τών άλλων μαθητών." Σύ εί,ο Χριστός,ο Υιός τού Θεού
τού ζώντος" (Ματθ.ις',16).
-"Απόκριθείς ο Ιησούς, είπεν αυτώ, ( τώ Πέτρω) : Μακάριος εί,
Σίμων Βάρ=υιέ,Ιωνά, ότι σάρξ καί αίμα ούκ αποκάλυψέ σοι,
άλλ'ο Πατήρ μου,ο εν τοίς ουρανοίς,Καγώ δέ, σοί λέγω ότι,
σύ εί Πέτρος, καί επί ταύτη τή πέτρα,οικοδομήσω μου τήν
Εκκλησίαν, καί πύλαι Αδου,ού κατισχύσουσιν αυτής".
(Ματθ.ις'17-18).
- Ο  Ι ω ν ά ς, λοιπόν, είναι ο έκτος,στή σειρά τών Ελασσόνων
Προφητών, τής Παλαιάς Διαθήκης.
Το βιβλίο τού Ιωνά,μάς πληροφορεί τά σχετικά, μέ τό γνωστό,
ίσως, επεισόδιο καί τή ζωή τού Προφήτη.

-Ήταν υιός Αμαθί,(Κεφ.α',1).Κατήγετο,από τή φυλή Ζαβουλών,
καί από την κώμη Γεθχοφέρ, σήμερα Κιρβέτ έζ Ζουρό,Β/Α ,τής
Ναζαρέτ,ο οποίος προανήγγειλε στόν βασιλιά Ιεροβοάμ Β',
τού Ισραήλ,(787-747 π.Χ.)τήν επέκταση τού Κράτους,στα
παλαιά όρια.Κάτι, βέβαια, πολύ ευχάριστο,ως γεγονός.

Τό βιβλίο του, αποτελείται από τέσσερα Κεφάλαια.(α',β',γ', καί δ'.)
Στήν κυριολεξία, περιέχει συλλογή προφητικών λόγων,καί
αφηγείται τή ζωή καί τή δράση τού προφήτη Ιωνά.

Ο Ιωνάς, ακούει τή φωνή τού Θεού,να τού λέγει: "Πήγαινε,
νά κηρύξεις τό λόγο μου,νά μετανοήσουν οι κάτοικοι τής
μεγάλης πόλης, τής (πρωτεύουσας),τών Ασσυρίων Νινευή."
Οι Ασσύριοι, γείτονες πρός Ανατολάς τών Ισραηλιτών,
ήσαν θανάσιμος εχθρός τών Ισραηλιτών.
Ίσως, ένεκα τού λόγου τούτου, δέν υπακούει στήν προσταγή,
καί αποφεύγει νά εκτελέσει τήν εντολή τού Θεού.

Επιβιβάζεται στήν Ιόππη,(σήμ.Γιάφα),σέ πλοίο καί φεύγει,
γιά τή Θαρσείς=Ταρτησσό, τής Ισπανίας.
Κατά τόν πλούν, προκαλείται φοβερή τρικυμία, καί τόν
ρίχνουν,ως ένοχο στή θάλασσα.Καταπαύει αμέσως ο σάλος.
Ενώ τόν ίδιο,τόν Ιωνά,τόν καταπίνει ένα θαλάσσιο κήτος.

Μέσα στήν κοιλία τού κήτους, μετανιωμένος ο Ιωνάς,
προσεύχεται στόν οικτίρμονα Θεό,καί εξεμείται ζών , καί
υγιής, τήν τρίτην ημέραν,από αυτό είς την ξηράν.
Αποστέλλεται εκ νέου από τόν Θεόν, νά μεταβεί καί νά
κηρύξει μετάνοια στούς Νινευίτες, καί αυτή τή φορά,
υπακούει στήν εντολή.
Οι Νινευίτες μετανοούν,καί ο Θεός τούς συγχωρεί.
Ο Ιωνάς,ως Ισραηλίτης λυπάται,γιά τή σωτηρία τών εχθρών
τής πατρίδας του, αλλά διδάσκεται, από τό φυτό τής
κολοκύνθης (κολοκυθιά),η οποία ξεφύτρωσε στήν ερημία
εκείνη,όπου τόν εξήμεσε τό κήτος,τήν τρίτην ημέραν.(Όπερ,
θεωρείται, προεικόνιση τής τριημέρου Ταφής καί Ανάστασης
τού Χριστού).Μεγάλωσε τό φυτό, καί τόν εδρόσιζε μέ τό πλατύ
φύλλωμά της,από τόν καυτερό ήλιο στόν έρημο τόπο.
Ένα σκουλήκι όμως, κατέφαγε τή ρίζα της, καί εξηράνθη 
η κολοκύθα, πράγμα πού ελύπησε σφόδρα τόν Ιωνά.
-Τό γεγονός αυτό, συνδέεται κατά τό κείμενο τής Μεταφρασης
τών Ο',ότι ο Ιωνάς, υπήρξε μικρόψυχος,καί ότι ο Θεός,
ευσπλαχνίζεται καί αγαπά όλα τά δημιουργήματά Του.

Η κεντρική διδασκαλία τού βιβλίου είναι ότι η προνοητική
αγάπη τού Θεού, είναι καθολική καί περιλαμβάνει γενικώς
όλους τούς ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλής καί γλώσσας.

Στήν Καινή Διαθήκη,ο Χριστός χρησιμοποιεί τό παράδειγμα
τών Νινευίτών,πού μετανόησαν,γιά νά καταδικάσει τήν
Ιουδαϊκή απιστία,καί υποκρισία.

        (Εδάφια σχετικά από τά Ευαγγέλια, τών Ματθαίου-Λουκά).

1. "Τότε απεκρίθησαν τινές τών γραμματέων καί τών Φαρισαίων,
λέγοντες: Διδάσκαλε,θέλομεν από Σού, σημείον ιδείν.
Ο δέ απόκριθείς,είπεν αυτοίς.Γενεά πονηρά καί μοιχαλίς,
σημείον επιζητεί καί σημείον ού δοθήσεται αυτή,εί μή τό
σημείον Ιωνά τού προφήτου.Ωσπερ γάρ εγένετο Ιωνάς,
ο προφήτης, εν τή κοιλία τού κήτους, τρείς ημέρας καί
τρείς νύκτας,άνδρες Νινευίται αναστήσονται εν τή κρίσει,
... ότι μετενόησαν είς τό κήρυγμα Ιωνά..."(Ματθ.ιβ,'38-41).
2."Γενεά πονηρά καί μοιχαλίς, σημείον επιζητεί, καί σημείον
ού δοθήσεται αυτή εί μή τό σημείον Ιωνά τού προφήτου..."
(Ματθ.ις,' 4).

3."Η γενεά αύτη ,γενεά πονηρά εστί.Σημείον ζητεί, καί
σημείον,ού δοθήσεται αυτή,εί μή τό σημείον Ιωνά τού
προφήτου.Καθώς εγένετο Ιωνάς, σημείον τοίς Νινευίταις,
ούτως έσται καί ο Υιός τού ανθρώπου..."(Λουκ.ια',29-30).
                                              ΙΗΣΟΎΣ. ΧΡΙΣΤΌΣ

-Όλα τά ανωτέρω περιγράφονται,από  ευσεβείς Υμνογράφους,
είς τήν έκτην ΣΤ',Ωδήν, Ειρμόν - Καταβασιών,όλων τών Ήχων.
Σταχυολογώ,ένα μικρόν δείγμα τών μεγάλων εορτών.
(Ήχοι α'-πλ.δ).  Κάποιοι Ειρμοί, είναι είς διπλούν, καί δυσνόητοι.

                1.ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ  ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ. (Ήχος α')
"Ναίων Ιωνάς,εν μυχοίς θαλαττίοις,ελθείν εδείτο
καί ζάλην απαρκέσαι.Νυγείς, εγώ δέ, τώ τυραννούντος βέλει,
Χριστέ προσαυδώ,τών κακών αναιρέτην.
Θάττον  μολείν σε,τής εμής ραθυμίας.

        2. ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΉΣΕΩΣ. (Γ' ΚΥΡΙΑΚΉ ΝΗΣΤΕΊΩΝ)
"Τόν τύπον τού θείου Σταυρού Ιωνάς,εν κοιλία τού κήτους,
τεταμέναις παλάμαις,προδιεχάραξε, καί ανέθορε,
σεσωσμένος τού θηρός,τή δυνάμει Σου,Λόγε".

                                3.   ΤΟΥ. ΠΑΣΧΑ
"Κατήλθες εν τοίς κατωτάτοις τής γής.Καί συνέτριψας
μοχλούς αιωνίους, κατόχους πεπεδημένων Χριστέ,
καί τριήμερος ,ως εκ κήτους Ιωνάς,εξηγέρθης τού τάφου".
                
                   4.ΤΗΣ  ΚΟΙΜΉΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΌΚΟΥ
                                             
"Άλιον ποντογενές, κητώον εντόσθιον πύρ, τής τριημέρου
ταφής Σου, ήν προεικόνισμα ,ού Ιωνάς υποφήτης
αναδέδεικται.Σεσωσμένος γάρ, ώς καί προπέπωτο,
ασθενής εβόα:Θύσω Σοι, μετά φωνής αινέσεως Κύριε".
                   
                      5.ΤΩΝ. ΦΏΤΩΝ.  (Ήχος β')

"Προτυπών Σου τήν Ταφήν, τόν Σταυρόν καί τό Πάθος,
ο Ιωνάς,εν τή κοιλία τού κήτους,Σώτερ τριημερεύσας,
ανέκραγεν.Αναβήτω η ζωή μου,καί έλθοι η προσευχή μου,
είς ναόν Σου,τόν θείον, ώ Κύριε τού ελέους".

                     6. ΤΗΣ. ΥΠΑΠΑΝΤΉΣ. (Ήχος γ')
"Εβόησέ Σοι,οδών ο πρέσβυς,τοίς οφθαλμοίς.τό σωτήριον.
Ο λαοίς επέστη,εκ Θεού, Χριστέ, Σύ Θεός μου".

"Σκηνώσεως Ιωνάς, τής εν κατωτάτου Άδου,τής φύσεως, 
σύμβολον γεγονώς, εβόα:Ανάγαγε εκ φθοράς τήν ζωήν μου
Φιλάνθρωπε".

                7.     ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΎ. (Ήχος δ')
"Εβόησε, προτυπών τήν Ταφήν τήν τριήμερον,ο προφήτης,
Ιωνάς,εν τώ κήτει δεόμενος.Εκ φθοράς με ρύσαι Ιησού,
Βασιλεύ τών Δυνάμεων".

               8.  ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΉΣ.( Ήχος δ')
   
                  "Ιλασμός ημίν Χριστέ καί σωτηρία,
                   ο Δεσπότης έλαμψας εκ τής Παρθένου.
                   Ίν' ώς Προφήτην θηρός εκ θαλαττίου.
                  Στέρνων Ιωνάν,τής φθοράς διαρπάσης.
                   Όλον τόν Αδάμ παγγενή,πεπτωκότα".

                      9.   ΤΗΣ. ΑΝΑΛΉΨΕΩΣ. ( Ήχοςπλ.α'.)
"Εκύκλωσέ με άβυσσος,ταφή μοι  τό κήτος εγένετο.
Εγώ δέ,εβόησα πρός Σέ ,τόν φιλάνθρωπον, καί έσωσέ με,
η δεξιά Σου, Κύριε".

    10.   ΠΡΟΕΟΡΤΊΟΣ. ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΈΝΝΩΝ.  (Ήχος πλ.β').
"Συνεσχέθη,αλλ' ού κατεσχέθη,στέρνοις κητώοις Ιωνάς.
Σού γάρ τόν τύπον φέρων,τού τεχθέντος καί σαρκί φανέντος,
ώς εκ θαλάμου τού θηρός ανέθορε.
Γεννηθείς γάρ νύν,τό κατά σάρκα, καί ταφήν καί θάνατον
σαρκί υπελθών, μέλλεις αναστήσεσθαι τριήμερος".

                  11. ΤΗΣ ΜΕΓΆΛΗΣ ΠΈΜΠΤΗΣ
"Άβυσσος εσχάτη,αμαρτημάτων εκύκλωσέ με, καί τόν. κλύδωνα
μηκέτι φέρων,ώς Ιωνάς τώ Δεσπότη βοώ σοι.
Εκ φθοράς  με ανάγαγε".

               12..     ΤΟΥ  ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ
"Συνεσχέθη,αλλ' ού κατεσχέθη,στέρνοις κητώοις Ιωνάς.
Σού γάρ, τόν τύπον φέρων, τού παθόντος καί ταφή δοθέντος,
ώς εκ θαλάμου τού θηρός ανέθορε.
Προσεφώνει δέ τή κουστωδία.Οι φυλασσόμενοι μάταια καί
ψευδή, έλεος αυτοίς εγκατελίπετε."
        
                   13.  ΤΗΣ. ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΉΣ.  ( Ήχος βαρύς).

"Ναυτιών τώ σάλω,τών βιωτικών μελημάτων,συμπλόοις
ποντούμενος αμαρτίαις, καί ψυχοφθόρω θηρί,
προσπιπτούμενος, ώς ο Ιωνάς , Χριστέ,βοώ Σοι.
Εκ θανατηφόρου με βυθού,ανάγαγε".

   14. ΤΗΣ ΥΨΏΣΕΩΣ. ΤΟΎ. ΤΙΜΊΟΥ ΣΤΑΥΡΌΥ (Ήχος. πλ.δ'.)
"Νοτίου θηρός εν σπλάχνοις,παλάμας Ιωνάς, σταυροειδώς
διεκπετάσας,τό Σωτήριον πάθος,προδιετύπου σαφώς.
Όθεν, τριήμερος εκδύς,τήν υπερκόσμιον Ανάστασιν
υπεζωγράφησε,τού σαρκί προσπαγέντος Χριστού τού Θεού,
καί τριημέρω εγέρσει τόν κόσμον φωτίσαντος."

Αναγνωρίζω καί ομολογώ ευθαρσώς, ότι σάς έχω 
υπερβολικά, εξαντλήσει.Σάς ζητώ ειλικρινά, συγγνώμην.
Υπάρχει άλλωστε,από μόνη της,η σχετική δυσκολία
κατανόησης, ένεκα τής χρήσης αγνώστων λέξεων,
στή σύνθεση τών ύμνων τών Κανόνων καί τών Ωδών.

-Μέ τή δεύτερη καί τρίτη ανάγνωση, γίνονται σχετικά, περισσότερο ευκολονόητα,καί τόν άνωθεν φωτισμόν,
όταν επικαλεστούμε,τή Θεία βοήθεια.
Γεγονός είναι ότι η αγάπη καί η θυσία τών Μαρτύρων τής
Πίστεώς καί τής Πατρίδος μάς διδάσκει ότι πάντοτε,
η Ελλάδα θά μεγαλουργεί,μόνον ενωμένη μέ τήν
Ελληνική Ορθοδοξία καί ορθοπραξία,πού αποτελούν.  
τό στήριγμα,τή βάση, καί τίς ρίζες,τών σοφών πατέρων μας
-Ο Προφήτης Ιωνάς, τιμάται από τήν Ορθόδοξον Ανατολικήν
Εκκλησίαν τού Χριστού,ώς Άγιος, καί εορτάζεται,
τήν 21ην τού Μηνός Σεπτεμβρίου.
Εύχομαι σέ όλους, υγεία, διαρκή προσπάθεια  καί προκοπή.
                               Μέ άπειρη τιμή καί αγάπη
Χρίστος Γ.Κοτρώτσος , Θεολόγος-Φιλόλογος-Παιδαγωγός
Επίτ.Γεν.Επιθ/τής Μ. Ε. Νέα Φιλαδέλφεια,4 Δεκεμβρίου 2018
ΣΑΡΔΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΟΎΣ 25  Τ.Κ. 143 41 Τηλ. 210  2511254

ΤΡΊΤΗ, 4η Δεκεμβρίου 2018
+Βαρβάρας Μγλ/μάρτυρος, Ιωάννου Δαμασκηνού, Σεραφείμ Ιερμ.

Πηγές καί Βοηθήματα:
.1.ΠΑΛΑΙΑ ΚΑΙ  ΚΑΙΝΗ  ΔΙΑΘΗΚΗ
2.ΣΥΝΕΚΔΗΜΟΣ ΟΡΘΟΔΌΞΟΥ
3..ΕΓΚΥΚΛ, ΠΑΠΥΡΟΣ LAROUSSE BRITANNICA