|
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ (Από τό 1361)
ΜΕΡΟΣ Β' (Η συνέχεια)
Κάποια από τα δίστιχα, καί τά γνωμικά αποφθέγματα, επιθυμώ νά τά ξαναζωντανέψω στή μνήμη σας. Αποτελούν ένα σύνολο,από τά αθάνατα μνημεία τού Ελληνικού λόγου, τά οποία κατατάσσει, σέ κατηγορίες, καί μέ τή δεδομένη σειρά, ο Νικ. Δ.Πολίτης. Περιορίζομαι νά καταστήσω γνωστούς, τούς τίτλους γιά τούς ενδιαφερόμενους, μέ απλή μνημόνευση. Γενικότερα καταγράφω, ένα απάνθισμα από τά δίστιχα καί τά γνωμικά, από μαντινάδες καί γνωμικά. Επαναφέρω παραδοσιακά τραγούδια καί άσματα, γιά νά τά ξαναζωντανέψω στή μνήμη σας. Δέν αναφέρομαι σέ ονόματα, άλλων ποιητών καί συνθετών, γιατί αυτό απαιτεί συγγραφή βιβλίου. Προσπαθώ απλώς, νά θυμίσω στούς πολλούς, λίγα γνωστά, ίσως, πράγματα.
--
--
1. ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Πρώτη συστηματική κατάταξη τών ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ, (Δημοτικών), τραγουδιών, επιχείρησε στό πολλάκις αναφερθέν έργο του, ο Νικ. Δ. Πολίτης, στίς Κατηγορίες: Ιστορικά τραγούδια, πού αρχίζει μέ" Τό Κρούσος τής Ατριανόπολης"(1361), με τή δήωση=λεηλασία της,"Της Άγια- Σοφιάς" (1453), "Τής κυρά Φροσύνης" (1801),"Τής Λένως τού Μπότσαρη (1804), "Τής Δέσπως" (1803),"Τής Πάργας" (1819), "Τού ΠΟΛΈΜΟΥ Του'21", Α' καί Β',"ΤΟΥ ΔΙΑΚΟΥ" (21 Απριλίου 1821), "ΟΙ ΛΑΛΙΩΤΙΣΣΑΙΣ" (1821), "Του ΚΙΑΜΙΛ. ΠΕΗ","ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ", (Ιούλιος 1822), "ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΟΥ ΔΗΡΟΥ", "Ο ΚΑΤΑΔΙΚΆΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ"(1830), Α' και Β' καί "Η απελευθέρωση τής Θεσσαλίας καί τού Νομού Άρτας" (1881).
--
2. ΚΛΕΦΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
"Σαράντα παλληκάρια,από τή Λεβαδειά...",
ΤΟΥ ΟΛΎΜΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΙΣΑΒΟΥ", Αλληγορικό:"Ένας Αιτός,περήφανος...", "ΤΟΥ ΒΑΣΊΛΗ", "Της νύχτας οι αρματολοί καί τής αυγής οι κλέφτες...","Παιδιά,σάν θέτε λεβεντιά και κλέφτες νά γενήτε...","ΤΟΥ ΒΑΡΛΑΜΗ","Ο ΓΈΡΟΣ ΚΛΈΦΤΗΣ", "ΤΟΥ ΛΑΒΩΜΈΝΟΥ ΚΛΈΦΤΗ","Παιδιά Μωραϊτόπουλα καί σείς Ρουμελιωτάκια", " (ΤΟΎ ΚΛΈΦΤΗ ΤΟ ΚΙΒΟΥΡΙ)", "Παίρνουν ν'ανθίσουν τά κλαριά,κι'η πάχνη δέν τ'αφήνει..." "ΤΟΥ ΚΊΤΣΟΥ","ΤΟΥ ΧΡΉΣΤΟΥ ΜΗΛΙΩΝΗ",(περί το1750), "ΤΟΥ ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑ", "ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΆΡΑ", "ΤΗΣ ΛΙΑΚΑΙΝΑΣ","ΤΩΝ ΚΟΛΟΚΟΤΡΏΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΏΤΑΡΟΥ ΒΕΝΕΤΣΆΝΑΚΗ",(1780), "ΤΟΥ ΒΛΆΧΟΘΑΝΑΣΗ", (1771),"ΤΟΥ ΣΤΈΡΓΙΟΥ",(1789), "ΤΟΥ ΓΙΩΤΗ", (1789), "ΤΟΥ ΧΡΟΝΗ", "ΤΟΥ ΑΝΔΡΊΤΣΟΥ", (1792), "ΤΟΥ ΛΙΑΚΟΥ", "ΤΩΝ ΚΟΛΟΚΟΤΡΏΝΑΙΩΝ", "ΤΩΝ ΚΛΕΦΤΩΝ",(Α,' Β',Γ'), "ΤΟΥ ΖΑΧΑΡΑΚΗ","ΤΟΥ ΚΟΝΤΟΓΙΆΝΝΗ","ΤΩΝ ΚΟΚΟΛΟ- ΚΟΤΡΩΝΑΙΩΝ", ( 1806 ),"ΤΟΥ ΚΑΤΣΑΝΤΏΝΗ",(Α'καίΒ'), "ΤΟΥ ΝΙΚΟΤΣΆΡΑ",(1807) Α'καίΒ', "ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ,ΤΟΥ ΣΤΑΘΑ", καί,("ΟΙ ΓΥΝΑΊΚΕΣ ΤΩΝ ΛΑΖΑΙΩΝ").
--
3. ΑΚΡΙΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
ΑΚΡΙΤΙΚΑ ,ονομάζει, ο ίδιος ο Νικ. Πολίτης, όσα έχουν σχέση, μέ τόν Ακρίτα ή Ακρίτη, τό μεγάλο ήρωα τόν Διγενή Ακρίτα. Χαρακτηρίζονται τά άσματα αυτά, ως ηρωικά κατορθώματα, καί αναφέρονται στούς άθλους καί τίς περιπέτειες, τού Διγενή,"από τίς εσχατιές τής Καππαδοκίας, μέχρι τών Ιονίων Νήσων καί από τής Μακεδονίας καί τών Δυτικών ακτών τού Ευξείνου Πόντου, μέχρι τής Κρήτης καί
τής Κύπρου,γιά τούς αγώνες αυτού πρός τούς Απελάτες, καί τούς Σαρακηνούς",και φέρονται, παραδόσεις διά στόματος, αναφερόμενες είς τόπους καί αντικείμενα, μετά τών οποίων συνδέεται τό όνομά του. Είς αυτά,η φαντασία τού λαού,περιέπλεξε καί μύθους πού παρέλαβε, από τήν πλούσια μυθική κληρονομιά τής αρχαιότητας, καί ανέπλασε τόν ιδεώδη τύπο νεαρού ήρωος, όπως ο Αχιλλέας, ο ημίθεος Ηρακλής, καί ο Μ. Αλέξανδρος. Αποκορυφώνονται οι πόθοι τού Ελληνικού Έθνους, διότι στό πρόσωπο τού Διγενή Ακρίτα, συμβολίζεται η μακραίων καί άληκτος πάλη, τού Ελληνικού πρός τόν Μουσουλμανικό κόσμο.
-Απλή αναφορά τών Ακριτικών Τραγουδιών, μέ τούς τίτλους των. (Ο ΑΝΔΡΌΝΙΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΎΡΟΣ ΤΟΥ),"ΤΟΥ ΜΙΚΡΌΥ ΒΛΑΧΟΠΟΎΛΟΥ",("Η AΝΤΡΕΙΩΜΈΝΗ ΛΥΓΕΡΗ,Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΔΙΓΕΝΉ"), Α' και Β', "ΤΟΥ ΚΆΣΤΡΟΥ ΤΗΣ ΩΡΙΑΣ", "ΤΗΣ ΛΙΟΓΕΝΝΗΤΗΣ", Στίχοι ( 222). "Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΊΚΟΣ ΤΟΥ ΑΚΡΙΤΗ", Στίχοι (73). ("ΤΟ ΠΑΛΕΜΑ ΤΟΥ ΤΣΑΜΑΔΟΎ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΙΟΥ ΤΟΥ"). ("Ο ΘΆΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΙΓΕΝΗ"), Α' και Β'.
--
4. ΠΑΡΑΛΟΓΑΙΣ
"(ΕΊΝΑΙ), Τά εθνικά εκείνα άσματα τών Ελλήνων,όσα έχουν υπόθεσιν, ιδεώδη ή πεπλασμένην, είς τήν οποίαν,η φαντασία τού λαού, εκδηλώνεται μετά περισσής ποικιλίας, ελευθερίας καί δυνάμεως".(Fauriel).
Παρατηρείται μιά ευκολία ένταξης στήν κατηγορία αυτή, κάποτε μέ ελάχιστα καί όχι ιδιαίτερα πειστικά, εξωτερικά κριτήρια. "(ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΝ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ),"(ΤΑ ΑΓΑΠΗΜΈΝΑ ΑΔΈΡΦΙΑ ΚΙ'Η ΚΑΚΗ ΓΥΝΑΊΚΑ)","(ΤΟΥ ΜΑΥΡΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΔΕΡΦΉΣ ΤΟΥ)", "(ΤΗΣ ΑΠΟΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΗΣ)","(ΤΗΣ ΚΟΥΜΠΆΡΑΣ,ΠΟΓΙΝΕ ΝΥΦΗ)", "(Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΞΕΝΙΤΕΜΈΝΟΥ)", "(ΤΗΣ ΝΥΦΗΣ,ΠΟΥ ΚΑΚΟΤΥΧΗΣΕ)", Α' και Β', "ΤΟΥ. ΚΥΡ. ΒΟΡΙΑ", "(ΤΟΥ ΓΙΟΦΎΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ)", "(ΤΟΥ ΚΟΛΥΜΠΗΤΗ)", Α', Β' και Γ', "(Η ΜΑΝΑ Η ΦΌΝΙΣΣΑ)", "(ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΎ ΑΔΕΛΦΟΎ)".
--
5. ΤΡΑΓΟΎΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
"Ο έρως,ο υπέρ πάν άλλο συναίσθημα παλλόμενος καί αντηχών είς τάς παραλογάς, επικρατεί καί πληρεί,εξ ολοκλήρου, τά Τραγούδια της αγάπης.Βλέπεις είς αυτά,συνειλεγμένα, ώς είς ευώδεις ανθοδέσμας, ώς είς αρμονικούς στεφάνους, τά ευγενέστατα άνθη τής ερωτικής ποιήσεως".(P. E.Pavolini).
Στά Τραγούδια της αγάπης, ανήκουν καί πολλά λιανοτράγουδα, δηλαδή δίστιχα, κατά κανόνα ομοιοκατάληκτα, πού δέν είναι όλα ερωτικά, καί η ονομασία τους ποικίλλει, ανάλογα μέ τους διαφόρους τόπους, Από τίς πιό γνωστές ονομασίες, είναι αυτή τής μαντινάδας, (στήν Κρήτη),ή καί τής πατινάδας. Μαντινάδα είναι, αυτοσχέδιο Τραγούδι, μέ ομοιοκαταληξία, συνήθως, πού τραγουδιέται με τη συνοδεία λύρας.
Άς αναφέρομε τώρα,4-5,από αυτές:
--
"Ώς έχεις την υπομονή,έχε καί τήν ελπίδα,
μέ τόν καιρό τό γιασεμί, ανθεί καί βγάζει φύλλα"
--
"Αγάπη δίχως πείσματα,δίχως καημό καί πόνο,
είναι αγάπη ψεύτικη,ψευθιάςαγάπη μόνο"
--
"Λεβέντης είν'αυτός, πού η ψυχή του κλαίει,
μά,τό κεφάλι του ψηλά, καί μήτε λέξη λέει"
--
"Καλό δέν είναι νά ξυπνάς και νά κοιμάσαι πάλι,
Καλό 'ναι,νά ξυπνάς, όταν κοιμούνται οι άλλοι"
--
"Άχε(υ)ρα ρίχω=ρίχνω,στό γιαλό, βαρά'ναι καί βουλούνε,
άλλοι μολύβια ρίχουνε,φτερά'χουν καί πετούνε"
--
"Σάν είν'ο τράγος δυνατός,δέν τόν'ε σταίν'=κρατεί,η μάντρα.
Ο άντρας κάνει τή γενιά,κι'όχι η γενιά τον άντρα".
--
"Μήν τόνε κλαίς τόν αετό, όπου πετά στά νέφη,
μόνο νά κλαίς 'κειό τό πουλί,όπου φτερά δέν έχει".
--
-Η Πατινάδα, σημαίνει ακόμη καί νυκτερινή ερωτική καντάδα, ή ερωτικά τραγούδια τής αγάπης, πού μπορεί νά είναι χορευτικά, μέ ποικίλο στόχο καί μέτρο,( εκτός από τά δίστιχα), χωρίς νά περιορίζονται,"μόνο στό δεκαπεντασύλλαβο".
-"ΠΩΣ ΠΙΆΝΕΤΑΙ Η ΑΓΑΠΗ", "ΤΉΣ ΑΓΆΠΗΣ ΤΟ ΒΌΤΑΝΙ",
"ΤΗΣ ΖΕΡΒΟΠΟΥΛΑΣ", "Η ΠΑΠΑΔΌΠΟΥΛΑ ΜΕ ΤΑ ΜΗΛΑ",
"(Η ΚΑΚΟΠΑΝΤΡΕΜΕΝΗ)", "ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΚΌΡΗΣ",
"ΤΟ ΠΕΘΥΜΙΟ", ("Η ΚΑΤΆΡΑ ΤΗΣ ΑΠΑΡΝΗΜΕΝΗΣ"), Α' καί Β',
"Η ΓΙΑΠΑΡΝΗΜΕΝΗ", "ΤΟ ΘΡΉΝΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΤΙΚΉΣ".
--
6. ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ
"ΠΑΙΝΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΤΙΚΉΣ", "ΠΑΙΝΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΑΠΗΤΙΚΟΥ",
"ΠΑΛΙΈΣ ΑΓΆΠΕΣ", ("ΚΑΗΜΟΙ ΚΑΙ ΒΑΣΑΝΑ ΤΗΣ ΑΓΆΠΗΣ") (Δίστιχα),
"ΠΟΘΟΙ", "ΠΑΡΑΠΟΝΑ","ΧΩΡΙΣΜΟΣ", "ΑΠΙΣΤΙΕΣ",(Δίστιχα),
"(Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ)", ("ΦΙΛΉΜΑΤΑ"), ("ΠΑΝΤΡΕΙΑ"),
("ΠΕΙΣΜΑΤΙΚΆ"), Μεγάλος αριθμός διστίχων.
--
7. ΝΥΦΙΑΤΙΚΑ. ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
"ΕΙΣ ΑΡΡΕΒΩΝΙΑΣΜΕΝΟ", "ΌΤΑΝ ΚΟΣΚΙΝΙΖΟΥΝ Τ'ΑΛΕΥΡΙΑ", "ΓΙΑ ΤΑ ΨΩΜΙΆ ΤΟΥ ΓΆΜΟΥ", "ΤΟ ΣΆΒΒΑΤΟ", " ΌΤΑΝ ΓΕΜΊΖΟΥΝ
ΤΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΣΚΈΦΑΛΑ", (Α' και Β'),
"ΌΤΑΝ ΠΑΝ, ΝΑ ΠΑΡΟΥΝ ΤΗ ΝΥΦΗ", "ΌΤΑΝ ΞΕΚΊΝΑΕΙ ΑΠΌ
ΤΟ ΠΑΤΡΙΚΌ ΤΗΣ ΣΠΊΤΙ Η ΝΎΦΗ"(Α' και Β'), "ΌΤΑΝ ΦΘΆΝΟΥΝ, ΣΤΟ ΣΠΊΤΙ ΤΟΥ ΓΑΜΒΡΟΎ", "ΌΤΑΝ ΡΆΒΟΥΝ ΣΤΟΝ ΠΑΣΤΟΝ, ΒΑΤΟΝ ΚΑΙ ΚΙΣΣΟΝ".
Α'
"Τώρα τήν αυγή,τώρα η αυγή χαράζει,
τώρα τά πουλιά,τώρα τα χελιδόνια..."
Β'
"Ένας άγουρος,κ'ένας καλός στρατιώτης,
κάστρο γύρευε, χωριό να πάει νά μείνει..."
--
8. ΝΑΝΑΡΙΣΜΑΤΑ
"Νήπια γούν ευμελούς μινυρίσματος κατακούοντα,κοιμίζεται"
(Σέξτος ο Εμπειρικός)
--
9. ΚΆΛΑΝΤΑ-ΒΑΪΤΙΚΑ
--
10. ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ. ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΕΙΑΣ
"(Η ΜΆΝΑ ΤΟΥ ΞΕΝΙΤΕΜΈΝΟΥ)",(Στίχοι 48).
"Ξενιτεμένο μου πουλί καί παραπονεμένο,
η ξενιτειά σέ χαίρεται, ή κ'εγώ χω τόν καημό σου..."
--
11. "ΜΟΙΡΟΛΌΓΙΑ",-"ΜΟΙΡΟΛΌΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΚΌΣΜΟΥ,
ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΆΡΟΥ".Δέν θά αναφερθώ σ'αυτά τά θέματα.
--
12."ΓΝΩΜΙΚΆ ΤΡΑΓΟΎΔΙΑ",. (Καί, ΛΊΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ)
Στήνουν κατηγορία αυτή ανήκουν καί πολλά λιανοτράγουδα, σέ τετράστιχα ή δίστιχα. Υπάρχει μιά σχέση τών "Ριζίτικων",μέ τή Βυζαντινή Εκκλησιαστική Μουσική (Τα "Κρατήματα"), μακρόσυρτους Ψαλμούς, πού ψάλλονται γιά νά καλύψουν χρόνο, όταν οι πιστοί προσκυνούν τίς Εικόνες,ή κοινωνούν τών αχράντων μυστηρίων, μετά τό Κοινωνικόν, όταν ο Ιερέας τούς καλεί, νά προσέλθουν, λέγων:"Μετά φόβου Θεού,πίστεως καί αγάπης προσέλθετε". Αυτό,τό επισημαίνουν καί οι ειδικοί,ότι υπάρχει συγγένεια, στή νεοελληνική Δημοτική καί τή Βυζαντινή μουσική.
Μού έρχονται στόχο νού, (3-4) μαντινάδες-ρίμες, διδακτικές.
"Τά βάσανά μου,στό κρασί τ'άρριξα νά πνιγούνε,
μ' αυτά τά αφιλότιμα,μάθαν νά κολυμπούνε".
"Τρέχω-τρέχω καί δέ φτάνω,μιά ολόκληρη ζωή,
προσπαθώ ν'ανέβω επάνω,μά δέν ξέρω τήν. κορφή".
"Μέρα- νύχτα κάτι κάνω, όλο παίζω,κι'όλο χάνω.
Απ' τό βράδυ ώς τό πρωί, αφιλόξενη ζωή".
"Η ζωή,ένας ανήφορος,κι'ανάποδα κατήφορος,
τράβα μπρός στήν ανηφόρα,μή σέ πάρει η κατηφόρα".
"Είναι ζόρε ν'ανεβαίνω,κι'εύκολο να κατεβαίνω.
Όπου στράτα καί γκρεμός, έρχεται κι'ο σκοτωμός.
Στή ζωή σου τράβα ίσια,κι'όλα θά'ρχονται περίσσια".
Λίγοι στίχοι,από τά "Τά Γνωμικά*, γιά τήν πρόσκαιρη χαρά.
"Χαρήτε νιοί,χαρήτε νιές,κι'η μέρα ολοβραδιάζει,
κι'ο Χάρος τίς ημέρες μας,μιά-μιά,τίς λογαριάζει
τράβα τό χορό,κι'άς πάει, μαύρη γής, θενά μάς φάει.
Δέν έχει ο Χάρος διάκριση,δέν έχει εμπιστοσύνη,
παίρνει παιδιά απ'το βυζί, γερόντους δέν αφήνει.
Άς χορέψουμε,γιατί,ο χορός καλά κρατεί.
Χαρήτε νιοί,χαρήτε νιές, τά δροσερά σας νιάτα,
γιατί θενά 'ρθει ένας καιρός,νά τά πλακώσει η πλάκα.
Άς χορέψουμε,κι'άς , πάει τούτη η γής, πού θα μάς φάει.
Χαρήτε νιοί,χαρήτε νιές,τού χρόνου ποιός θά ζήσει;
κι'ο Χάρος έχει απόφαση, ψυχή νά μήν αφήσει...."
........................................................................................................
"ΤΟ ΤΡΑΓΟΎΔΙ ΤΟΥ ΝΤΟΥΝΙΆ", "Ο ΞΕΝΙΤΕΜΟΣ",
"Ο ΜΠΙΣΤΙΚΟΣ ΦΙΛΟΣ","ΟΙ ΜΑΔΑΡΙΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΩΜΕΡΙΤΕΣ",
"(ΠΟΙΟΣ ΝΑ ΣΕΡΝΕΙ ΤΟ ΧΟΡΌ)" ;("Ο ΑΜΑΡΤΩΛΟΣ").
"ΛΊΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ".
Είναι μια κατηγορία τραγουδιών,πού έχει προκαλέσει τό ενδιαφέρον τής έρευνας,λόγω τής πρωτοτυπίας, κυρίως, τής Μουσικής των.Αυτά είναι τά "Ριζίτικα", τής Κρήτης. Πρόκειται γιά Τραγούδια,πού τραγουδούσαν,τότε,μόνο άντρες., σέ κτηνοτροφικές ομάδες.Δηλαδή, οι Ανωμερίτες στίς"Μαδάρες," στά "Λευκά Όρη", τού Νομού Χανίων, τής Δυτικής Κρήτης,από ομάδες βοσκών. Τό νά τά τραγουδούν και γυναίκες εθεωρείτο , νεωτερισμός. Ήσαν καθαρά φωνητικά, χωρίς τή συνοδεία οργάνου (λύρας). Τό ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι, οι συχνές επαναλήψεις τών λέξεων και εννοιών.Έζησα στήν Κρήτη γιά μια πενταετία , υπηρετώντας, ως Διοικητικός Επιθεωρητής, Μέσης Εκπαιδεύσεως, στό ΝομόΛασιθίου,με έδρα τήν πόλη τού Αγίου Νικολάου. Άλλες πόλεις μέ Γυμνάσια είναι η παλαιά πρωτεύουσα, Νεάπολη- Μεραμβέλλου, τό Τζερμιάδο στό Λασίθι,μέ το οροπέδιο τών αερομύλων καί τό Κρόνειον Όρος,όπου η αρχαία παράδοση αναφέρει ότι γεννήθηκε ο Δίας. Η Ιεράπετρα,στα Νότια,με δύο Γυμνάσια καί η Σητεία. Στό Γυμνάσιο Αγίου Νικολάου, υπηρετούσε ο καθηγητής τής Μουσικής, Γιώργος Συντιχάκης, πού είχε ιδρύσει μαθητική Χορωδία καί δίδαξε και "Ριζίτικα" Τραγούδια. Πίστη θά μου επιτρέψετε, κάποια εξαίρεση. Νά γράψω δυό ριζίτικα,πού μπορεί νά σάς είναι καί γνωστά.
1.Τό πρώτο είναι, ιστορικό, μέ ηρωικό περιεχόμενό.. Διαβάστε το.
"Πότε θα κα-άμει, ξαστεριά,πό-ότε,θά Φλεβαρί-ί, πότε θά
Φλεβαρί-ί σει, έ,ε, νά πά-α,νά πά-άρω, νά πάρω τό
ντουφέ-εκι μού-ου, τήν ό όμορφη πα-ατρώνα,νά-α , νά κατεβώ ,
ώω,νά κατεβώ,στόν Ομαλό.
Νά κατεβώ,στον Ομαλό,στή στράτα,τών Μουσού-ούρων,
νά κάμω μα-α, νά κάμω μάνες,νά κάμω μάνες,δίχως γιούς,
νά κάμω μάνες,δίχως γιούς, γυναίκες δίχως άα-νδρες,
νά κάμω καί-αι,νά κάμω καί μωρά παιδιά, να κλαίν δίχως
μανά -αδες.Πό ότε θά κά-άμει, ξαστεριά!"
2.Τό δεύτερο είναι , τό τού Ελευθ. Βενιζέλου, Πρωθυπουργού
τής Ελλάδος,Γιάννης τήν αναπτέρωση τού ηθικού του,στίς
δυσκολίες διακυβέρνησης τής Χώρας.
Συμβολικό,μέ τόν παγωμένο "α ε τ ό".
"Σέ ψηλό βουνό,σέ ριζιμιό χαράκι,ναί,χαράκι,κάθεται ν'αιτός,
κάθεται Αιτός,κάθεται ν'αιτός.Βρεγμένος χιονισμένος ,ο
καημένος.
Καί παρακαλεί, καί παρακαλεί,καί παρακαλεί,
τόν Ήλιο ν'ανατείλει.Ηλιε ανάτειλε, Ήλιε ανάτειλε ,
Ήλιε ανάτειλε,Ήλιε ανάτειλε,γιά νά λυώσουνε, γιά νά λυώσουνε,
τά χιόνια από τα φτερά μου,καί τά κρούσταλλα, καί τά κρούσταλλα,καί τά κρούσταλλα,από τα νυχοπόδαρά μου.
Ήλιε ανάτειλε, Ήλιε ανάτειλε,Ήλιε ανάτειλε!".
--
13. " ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΚΑΙ. ΒΛΆΧΙΚΑ."
--
14. " ΠΕΡΙΓΕΛΑΣΤΙΚΑ"
--
-Έχω την εντύπωση,ότι υπέρ τό δέον, εξετάσαμε τό όλον θέμα, τών"ΕΚΛΟΓΏΝ ΑΠΌ ΤΑ ΤΡΑΓΟΎΔΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ". Σάς ευχαριστώ θερμώς , γιά τήν Ιώβειο υπομονή,νά με παρακολουθήσετε στην ανάπτυξη,τού όντως, κουραστικού
θέματος.Καί ,πάλι χαρά στήν ανεξάντλητη υπομονή Σας.ΤΕΛΟΣ.
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΉΜΑΤΑ.
1.ΈΡΓΑ,ΝΙΚ.Δ.ΠΟΛΙΤΗ(1932)
2.ΕΓΚΥΚΛ. ΠΑΠΥΡΟΣ LAROUSSE BRITANNICA.
+ΕΥΣΤΑΘΊΟΥ,Μεγάλομ. καί τής Συνοδείας αυτού
Νέα Φιλαδέλφεια, 20 Σεπτεμβρίου 2018
Μέ όλη τήν αγάπη μου,σάς ασπάζομαι.
Χρίστος Γ Κοτρώτσος, Θεολόγος-Φιλόλογος-Παιδαγωγός
Επίτ.Γεν.Επιθ/ τής Μ.Ε.ΑΝΑΚΟΥΣ25 Τ.Κ.143 41Τηλ.210 2511254.
|
