Σημαδιακή μέρα η 11η Ιουνίου του 1798 που έγινε ο απαγχονισμός του Μεγάλου Βάρδου της Ελευθερία μας . Ας την επαναφέρουμε στη μνήμη μας.

Πυκνό σκοτάδι, πισσοσκόταδο σκέπαζε τότε πέρα για πέρα τα’ αγιασμένα μας χώματα. Ήταν τα μαύρα και άραχλα χρόνια της πικρής σκλαβιάς. Καυτό δάκρυ αυλάκωνε το μαυροκαπνισμένο και λιπόσαρκο πρόσωπο του δυστυχισμένου ραγιά. Βαρύς ο πόνος, σαν μολύβι θέριευε στα σπλάχνα του κι  έσφιγγε τη καρδιά του. Ατέλειωτες οι νύχτες του μαρτυρίου. Τετρακόσια ολόκληρα χρόνια φρικτής σκλαβιάς και βάρβαρης τυραννίας, έλιωναν σαν το πασχαλινό αγιοκέρι κάθε Ελληνική ψυχή. Ένα μεγάλο ατελείωτο πυρακτωμένο χωνευτήρι έκαιγε μερόνυχτα τη ζωντανή σάρκα της Πατρίδας μας και μέσα εκεί έσβηναν καθημερινά τα όνειρα και οι ελπίδες του μαρτυρικού γένους. Η Ελλάδα αιματοβαμμένη, πικραμένη και αποκαρδιωμένη, ανέβαινε ολομόναχη το δρόμο του μαρτυρικού Γολγοθά, χωρίς ελπίδες για Ανάσταση. Η δόξα η μεγάλη και η πανάρχαια, άρχισε να επισκιάζεται. Το Βυζάντιο θάφτηκε με τη πτώση της Βασιλεύουσας. Η δυνατή ηγεσία αφανίστηκε και ο λαός απορφανίστηκε. Αν έλειψε όμως ο δυνατός νους, η ηγεσία, αν θάφτηκε το Βυζάντιο, δεν χάθηκε και η πολυστένακτη ζωή του Ελληνικού Έθνους. Δεν χάθηκε ολότελα ο λαός, που τα σπλάχνα του αποτελούν το αιώνιο φυτώριο των ηρώων και των μαρτύρων της Ελληνικής γενιάς. Έτσι από τα πρώτα κιόλας χρόνια της φοβερής του καταστροφής, άρχισε στα δύσβατα και κακοτράχαλα βουνά τον ένοπλο ηρωικό αγώνα. Λυγισμένος απ’ τα βαριά σίδερα της σκλαβιάς και ποδοπατημένος κάτω από την αιμοστάλαχτη σπάθα του Γενιτσάρου, ένιωθε τη καρδιά του ακόμα να χτυπά, όσο κι’ αν μάτωνε, όσο κι’ αν πονούσε. Στις φλέβες του ένοιωθε το αίμα του να κυλά ακόμη θερμό, καθάριο, αναλλοίωτο και αμόλυντο σαν φλόγα ηλιακή. Έφτανε στη καρδιά του βαθιά και την θέρμαινε, την ζωογονούσε και από κει δειλά-δειλά στην αρχή, σπιθούλες, ένα σωρό σπιθούλες ξεπήδαγαν σαν καλοκαιρινές πυγολαμπίδες και σπάθιζαν το βαρύ και πένθιμο σκοτάδι της σκλαβιάς. Ο Ρήγας γεννημένος ήρωας σ’ ένα μικρό χωριό τότε της Θεσσαλίας, το Βελεστίνο, σπούδασε δάσκαλος στην αρχή και ασχολήθηκε για λίγο στο Κισσό του Πηλίου με το θεάρεστο τούτο επάγγελμα. Η αδάμαστη ψυχή του δεν μπόρεσε να ανεχθεί το ζυγό. Σήκωσε ψηλά το κεφάλι μπρος τη βαναυσότητα των Τούρκων. Έμεινε για λίγο καταδιωγμένος στις χιονισμένες κορφές του Ολύμπου και ύστερα έφυγε για την πόλη, αφού άφησε ολόκληρη τη ψυχή του στην Ελλάδα. Εκεί στη μακρινή ξενιτιά, κάτω από το μάτι του Σουλτάνου, δούλεψε και πάλεψε σκληρά για την πολυπόθητη και λαμπρή ιδέα της Ελευθερίας. Μακριά στα ξένα, η συντριμμένη και ραγισμένη απ’ το πόνο για τη σκλαβωμένη χώρα του, καρδιά, πνίγονταν από αγανάκτηση, δέρνονταν απ’ τη λαχτάρα και γίνονταν τούτη η λαχτάρα χείμαρρος από στίχους. Λόγια φλογερά, θαρρετά, καυτά, πυρακτωμένα που το κάθε ένα ήτανε σπίθα, κι όλα μαζί μια φλόγα πύρινη, μια πυρκαγιά ξεσηκωμού που κατάκαψε πέρα ως πέρα τη Τουρκιά και έδωσε φτερά στα πόδι του σκλαβωμένου δούλου.

Ως πότε παλικάρια να ζούμε στα στενά, μονάχοι σαν λιοντάρια στις ράχες, στα βουνά;