ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ….(1859-1943)  
             Γράφει ο Χρήστος Μηλίτσης

 Πέρασαν τόσα χρόνια από το θάνατο του Παλαμά. Όμως ο μεγάλος ποιητής παρέμεινε και θα παραμείνει εσαεί αθάνατος στις καρδιές των ανθρώπων, γιατί ο Παλαμάς δεν υπήρξε ποιητής που περιορίστηκε και αναγνωρίστηκε μέσα στα στενά όρια της χώρας μας, αλλά απέκτησε με τα συγγράμματα του διεθνή ακτινοβολία και η φήμη του εξακτινώθηκε στα πέρατα της Οικουμένης. Γεννήθηκε στη Πάτρα στις 13 του Γενάρη το 1859 και αποδήμησε εις Κύριον στις 27 του Φλεβάρη το 1943 στο διάστημα της Γερμανοϊταλικής κατοχής. Ήταν χαράματα του Σαββάτου στις 27 του Φλεβάρη του 1943 που έσβησε ο Παλαμάς και η είδηση από στόμα σε στόμα διαδόθηκε σε ολόκληρη την Αθήνα και δεν άργησε να διατρέξει από άκρο σε άκρο ολόκληρη την Ελλάδα. Η κηδεία του έγινε την άλλη μέρα Κυριακή και ο λαός της Αθήνας και των προαστίων της βρέθηκε σύσσωμος στο πόδι. Παρά την απαγόρευση των κατοχικών αρχών, έδωσε ένα μαχητικό παρών. Ήταν ένας πανεθνικός συναγερμός, μια μαχητική παρουσία γύρω από το μικρό φέρετρο, που έφερνε μέσα του το γίγαντα ποιητή. Τα νιάτα που κρατούσαν το σκήνωμα, το σήκωσαν με τα  στιβαρά χέρια τους ψηλά για να περάσουν από κάτω και δίπλα του, οι μυρμηγκιές των ανθρώπων, που περίμεναν υπομονητικά έξω από το σπίτι του. Ήταν την ώρα εκείνη ποτισμένα με το αθάνατο κρασί του 21, γιατί θυμήθηκαν τα λόγια του Μεγάλου αυτού ποιητή που τα είχε καλέσει τον Οκτώβρη του 1940.

Αυτό το λόγο θα σας πω./Δεν έχω άλλον κανένα./ Μεθύστε με τα’ αθάνατο  κρασί του 21.

Στην Εκκλησία διαβάστηκε η νεκρώσιμη ακολουθία  και όταν τελείωσε, ένα βουητό τάραξε το ίδρυμα και ουρανομήκης ζητωκραυγές  και χειροκροτήματα ακούστηκαν μέσα και έξω από την εκκλησία, όταν ο Άγγελος Σικελιανός στάθηκε μπροστά στο φέρετρο και με βροντερή φωνή παλικαρίσια και άτρομη που έκανε το πλήθος να συγκλονισθεί έδωνε ένα μήνυμα λευτεριάς και ανάστασης του σκλαβωμένου γένους μας. «Ηχήστε σάλπιγγες, καμπάνες βροντερές, Δονήστε σύγκορμή τη χώρα πέρα ως πέρα Βογγήστε τύμπανα πολέμου … και φοβερές σημαίες ξεδιπλωθείτε στον αέρα».

Έτσι ο μεγάλος βάρδος της Ελευθερίας μέσα σ’ αυτό το σούρουπο, τα χειροκροτήματα και τις ζητωκραυγές  Αθάνατος - Αθάνατος, πέρασε στο κόσμο των ημίθεων  και των ηρώων και δεν θα ξεχασθεί ποτέ εφ’ όσον υπάρχουν Έλληνες. Πένθησε όχι μόνο η Αθήνα, αλλά ολόκληρη η Ελλάδα. «Δεν πενθούνε σήμερα μονάχα οι Μούσες- έλεγε  ο Βάρναλης – πενθεί ολόκληρο το Ελληνικό Έθνος, ο μεγαλύτερος ποιητής δύο γενεών, ο Κωστής Παλαμάς δεν υπάρχει πια. Επί εξήντα χρόνια στάθηκε ο πρώτος ποιητής της χώρας του και πνευματικός πατέρας όλων όσοι έχουν δοξαστεί ως μεγάλοι τεχνίτες του στίχου. Όλοι πατήσανε  πάνω στα φτερά του για να βρούνε τον εαυτόν τους». Σχετικά με τη βιογραφία του ποιητή γνωρίζουμε ότι κατάγονταν από το Μεσολόγγι, αλλά γεννήθηκε στη Πάτρα. Εκεί παρακολούθησε τις Γυμνασιακές σπουδές. Άλλοι υποστηρίζουν ότι αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Μεσολογγίου, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Το ηρωικό Μεσολόγγι έκλεισε μέσα στη μεγάλη του καρδιά και τόσο πολύ το αγάπησε  και τόσα εγκώμια έπλεξε και έγραψε με τη πυρακτωμένη ποιητική φλόγα, όπως το παρακάτω:  « Κόβω για σε τα βάγια του τραγουδιού ιερά/ Στο μέτωπό σου πλέκω στεφάνια ιερά./ Βωμός το μέτωπό σου, Θυμάσαι μια φορά/ Στο ΄γγίξαν και στ ΄αγιάσαν τις δόξης τα φτερά.΄ Ύστερα γράφηκε στη Νομική Σχολή στην Αθήνα. Δεν πήρε όμως το πτυχίο του Δικηγόρου. Η νομική Επιστήμη τον έχασε ποτού του προσφέρει το δίπλωμα του. Τον τράβηξε και τον κέρδισε η Μούσα και η δημοσιογραφία. Εργάστηκε σαν Γενικός Γραμματέας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και παράλληλα συνεργάστηκε με τις εφημερίδες Ακρόπολη του Γαβριηλίδη, εφημερίδα του Κορομηλά και του Κακλαμάνη και με το Εμπρός του Καλαποθάκη. ΄Ήταν λογοτεχνικός συνεργάτης της παλαιάς Ακρόπολης. Υπήρξε ο κριτικός του  Ελληνικού και του παγκοσμίου  πνεύματος και υπέρμαχος δεξιοτέχνης  της Δημοτικής, Γλώσσας. Στη γλώσσα αυτή του λαού έγραψε ποίηση, κριτική, διήγημα και δράμα. Αποχώρησε από την υπηρεσία του το έτος 1929 οπότε συνταξιοδοτήθηκε. Η παρουσία του Παλαμά έδωσε μια νέα ώθησε στα λογοτεχνικά και κυρίως στα ποιητικά δρώμενα της εποχής του. Σε ότι δημιούργησαν οι προηγούμενες γενιές δεν υπήρξε πολέμιος και χαλαστής, αλλά δημιουργός και κτίστης, προσφέροντας με το ταλέντο του μια πνευματική άνθιση στην εποχή του. Στάθηκε ο πρώτος που άνοιξε χωρίς περιορισμό τις βρύσες του λυρισμού, που μας έδειξε το δρόμο προς τις μεγάλες πνευματικές αλήθειες.  Από το φτωχό αλλά αρχοντικό σπιτάκι της οδού Ασκληπιού που έμεινε στην Αθήνα, έβλεπε με τα μάτια της ψυχής του προς όλους τους Ελληνικούς και Ευρωπαϊκούς ορίζοντας. Εκεί έκλεισε την Ελλάδα νεότερη και αρχαία στη ψυχή του και την έκανε τραγούδι, πνεύμα, ιδέα, σύμβολο και σημαία. Αρκετά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες. Στην Αγγλική, Γερμανική, Ιταλική και Γαλλική, γιατί ένα μέρος του Παλαμικού έργου περικλείει την παγκόσμια σκέψη, που είναι βγαλμένη απ’ την αιώνια πηγή του αρχαίου πνεύματος. Οι ξένοι μελετητές του έργου του όπως οHessiling, o Horvath-endre, o Rhilens-Lebesgue, o Palmieri. Oι Romain-Loran θεωρούν τον Παλαμά ως το μεγαλύτερο ποιητή της παγκόσμιας φιλολογίας της εποχής μας. Ο Ρομαίν –Λοραν τονίζει επιγραμματικά: «Είμαι ευτυχής που έζησα ως τα 63 μου χρόνια, μόνο και μόνο για τι γνώρισα το έργο του Κωστή-Παλαμά, που είναι ένας πολύ μεγάλος ποιητής». Ο Παλαμάς είναι ένα στολίδι που έχει η Ελληνική ποίηση, γιατί όπως πολύ σωστά είπε ο Σαίντ- Μπέβ, οι ποιητές είναι τα μόνα στολίδια μιας χώρας. Και για να τελειώνω αναφέρομε σε μερικά αποσπάσματα από το διάλογο που έγινε μεταξύ του Ρομαίν-Ρολάν και της Μαρίας Πολυδούρη  σχετικά με το Παλαμά που γράφει μεταξύ των άλλων: «Το δοξασμένο το ηλιοβασίλεμα χρυσώνει τώρα όλους του Ελληνικούς, μα και τους παγκόσμιους ορίζοντες της τέχνης, γιατί ο μικρόσωμος αυτός γίγαντας με την άδολη ψυχή, που δεν ταξίδεψε ποτέ έξω από την Ελλάδα και έζησε μια ωραία και ασάλευτη ζωή  μέσα στα γνώριμα κλίματα των Ελληνικών του πατρίδων, είναι ένας Τιτάν της σκέψεως που αγκαλιάζει όλους τους κύκλους της φιλοσοφικής δημιουργίας και μαζί ένας προφητάναξ του λόγου, που επιβάλει σε όσους μιλούν γι’ αυτόν τη μεγαλορρημοσύνη. Αυτός υπήρξε ο μεγάλος Παλαμάς, που για πολλούς παραμένει ακόμη άγνωστος.