ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ

(HUMANIC PARK)

Αντρέας Έσμπαχ (Andreas Eschbach)

(Απόδοση από τα Γερμανικά: Βασίλης Κ. Μηλίτσης)

Μια και αρχίσαμε να ασχολούμαστε με το θέμα του «αφανισμού της ανθρωπότητας», η ακόλουθη ιστορία είναι φυσικά ένας φόρος τιμής στο μυθιστόρημα του Michael Crichton Jurassic Park, το οποίο είναι το καλύτερο έργο του, κατά τη γνώμη μου πάντοτε. Πάντα εύρισκα ότι πραγματεύεται μια ιστορία η οποία χρήζει περαιτέρω εκμετάλλευσης: τι θα συμβεί αν εμείς οι άνθρωποι σαν τους δεινόσαυρους εξαφανιζόμασταν – και κλωνοποιημένοι θα ξαναζούσαμε…; (Αντρέας Έσμπαχ).

Το διήγημα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1999 στο περιοδικό STARVISION.

Οι περισσότεροι από τους νεοφερμένους ήταν παιδιά. Ζαλισμένα ακόμη από την πολύωρη πτήση ακολουθούσαν τους μεγάλους που κατέβαιναν την αποβάθρα προσγείωσης με κατεύθυνση στα κτήρια υποδοχής, κτισμένα κάπως παράμερα. Η ομίχλη, που κάλυπτε ολόκληρο το νησί, έπεφτε ψυχρή και υγρή ανάμεσα στα βουνά και έκανε τις ψηλές ενεργειακές ασπίδες να λάμπουν σαν ημιδιαφανή κουκούλια μεταξιού δεξιά και αριστερά του δρόμου.

Η Πέρια-230767 γύρισε αμέσως για δεύτερη φορά προς τα παιδιά, τα οποία συμπεριφέρονταν με ύποπτη φρονιμάδα, και θέλησε να τα συμβουλέψει να μη φύγουν ούτε ρούπι από κοντά της – περιττό όμως, διότι την ακολουθούσαν κατά πόδας – , όταν διαπέρασε το προστατευτικό δίχτυ του μονοπατιού μια δόνηση η οποία έκανε όλους τους επισκέπτες να μείνουν ξαφνικά ακίνητοι. Για έναν χτύπο της υπογάστριας καρδιάς τους επικράτησε ηρεμία, και κατόπιν επαναλήφθηκε η δόνηση, τη φορά αυτή δυνατότερα και πιο κοντά. Οι δροσοσταλίδες πάνω στους κόμπους του δικτυωτού τρεμόπαιξαν.

«Για κοιτάξτε», ψιθύρισε ένα από τα παιδιά.

Μέσα και πίσω από το σιντεφένιο προστατευτικό πεδίο έβλεπε κανείς μια κίνηση, κάτι απίστευτο να κινείται. Κανείς δε σάλευε. Είχαν διαβάσει τα ενημερωτικά φυλλάδια, και είχαν δει και πιστέψει στις αναφορές των ΜΜΕ για να είναι προετοιμασμένοι. Όμως, η πραγματικότητα και ιδίως το μέγεθος και μόνο, ξεπερνούσε κάθε προσδοκία.

Το έδαφος κάτω από τα πόδια τους βρόντηξε όταν το πλάσμα γονάτισε πίσω από τη θωράκιση προστασίας. Κατέβασε το τεράστιο κεφάλι του και με δυο μεγάλα, εκπληκτικά σε έκφραση μάτια, περιεργάστηκε την ομάδα των νεοφερμένων. Μετά από λίγο, το πλάσμα ξανασηκώθηκε και απομακρύνθηκε με πελώρια βροντώδη βήματα.

«Άνθρωπος ήταν αυτό;», ψέλλισε η Έλα-006133.

«Ναι», είπε η Πέρια-230767. «Άνθρωπος ήταν.»

Ακολούθησαν τους άλλους στο δικτυωτό μονοπάτι και κατέβηκαν προς τους χώρους υποδοχής. Μια πινακίδα έστεκε υπερυψωμένη πάνω από το δρόμο και με μεγάλα φωτεινά γράμματα έγραφε: ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ.

Η αίθουσα όπου είχαν συγκεντρωθεί ήταν διακοσμημένη με μεγάλες φωτογραφίες των ανθρώπων που ζούσαν στο νησί. Η Πέρια-230767 τις παρατηρούσε συνεπαρμένη. Όταν ήταν κι αυτή παιδί, είχε σταθεί μπροστά από τους γιγαντιαίους ανθρώπινους σκελετούς και προσπάθησε να φανταστεί πώς θα έπρεπε να δείχνει ο κόσμος εκείνη την εποχή, καθώς κυριαρχούσαν αυτά τα πελώρια όντα. Πώς περπατούσαν όρθιοι στα δυο τους πόδια μέσα στα αρχέγονα δάση. Και τώρα ακριβώς ζουν με τα δικά τους σώματα, σαν τότε που το έδαφος τρανταζόταν κάτω από τα βήματά τους … Απίστευτα συνεπαρμένη.

«Οφείλω όλους σας να σας καλωσορίσω εγκάρδια στο ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ, το οποίο παγκοσμίως αποτελεί την πρώτη και μοναδική ατραξιόν στο χώρο της Ανθρωπολογίας … »

Τα παιδιά έδειχναν λιγότερο ενθουσιασμένα. Εδώ ήρθαν να δουν ανθρώπους. Η διάλεξη, που άρχισε να τους κάνει η ξεναγός του πάρκου, τα έφερνε ανία.

«Καθίστε φρόνιμα!», τους παρατήρησε η Πέρια-230767, «αλλιώς θα σας βάλω στο δίχτυ!»

Ακούστηκαν μουρμουρητά, όμως συμμορφώθηκαν αμέσως.

«Οι άνθρωποι σ’ αυτό το πάρκο», συνέχισε η ξεναγός, «είναι κλωνοποιημένοι. Δηλαδή τους δημιουργήσαμε εμείς γενετικά στο εργαστήριο.» Μια σειρά από προβολείς τέθηκαν σε λειτουργία πίσω της επεξηγώντας την όλη διαδικασία. «Αφαιρέσαμε από το γονιμοποιημένο ωάριο ενός θηλαστικού τον κληρονομικό κώδικα και τον αντικαταστήσαμε μ’ εκείνον του ανθρώπου. Κατόπιν αναπτύχθηκε από το ωάριο ένας ζωντανός οργανισμός, ένα εντελώς φυσιολογικό ον – μόνο που επρόκειτο για έναν οργανισμό που είχε εξαφανιστεί πριν από εκατομμύρια χρόνια …»

Κάποιος διέκοψε θέλοντας να μάθει από ποιο θηλαστικό προέρχονταν τα ωάρια.

«Τώρα, η επιλογή μας ήταν πολύ περιορισμένη, μιας και μόνο λίγα θηλαστικά έχουν επιζήσει μετά την εξαφάνιση του ανθρώπου», είπε η ξεναγός. «Χρησιμοποιούμε ωάρια αρουραίων», έκανε η Πέρια-230767 μ’ ένα νεύμα, δείχνοντας πως και τούτο ήταν γραμμένο στο φυλλάδιο. Κι πως επίσης εικάζεται ότι η ζωή του ανθρώπου και του αρουραίου ήταν σύγχρονες.

«Προφανώς θα θέλετε να μάθετε από πού πήραμε τον ανθρώπινο γενετικό κώδικα.» Η ξεναγός έδειξε, κρεμασμένη πίσω της στον τοίχο, μια μεγάλη κίτρινη και διαφανή πέτρα περιβεβλημένη από έναν μεταλλικό κρίκο. «Από τούτο εδώ το κεχριμπάρι – απολιθωμένη ρητίνη προϊστορικών δέντρων».

Ένας ψίθυρος ακούστηκε από το ακροατήριο αν και τα γεγονότα αυτά ασφαλώς σε κανέναν από τους παρόντες δε θα μπορούσαν πια να είναι άγνωστα.

«Φυτικοί χυμοί», εξήγησε η ξεναγός, «σταλάζουν συχνά πάνω σε έντομα και τα καλύπτουν ολότελα. Μ’ αυτόν τον τρόπο τα έντομα αυτά, όταν πεθάνουν, παραμένουν πλήρως απολιθωμένα. Αν το φυλακισμένο έντομο πρόκειται για έντομο που τσιμπάει, υπάρχει η πιθανότητα, λίγο πριν το θάνατό του να έχει τσιμπήσει κάποιον άνθρωπο και συνεπώς να έχει ακόμη το αίμα του ανθρώπου στο στομάχι του. Παρατηρώντας μέσα από μια οθόνη, σαν από μικροσκόπιο, εισαγάγαμε μια μακριά βελόνα μέσα στο κεχριμπάρι και διατρυπήσαμε το στομάχι ενός προϊστορικού κουνουπιού.

«Όμως πρέπει κανείς να είναι πολύ τυχερός, διότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια ενός θηλαστικού, όπως είναι και του ανθρώπου, δεν περιέχουν πυρήνα, και συνεπώς κανέναν γενετικό κώδικα. Γι’ αυτό εμείς έπρεπε να ψάξουμε να βρούμε τα πολύ σπάνια λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία και περιέχουν πυρήνα. Και η τύχη στάθηκε με το μέρος μας. Ήταν βέβαια ένα χρονοβόρο και επίπονο έργο, αλλά ανταμειφθήκαμε. Κι έτσι τώρα εσείς θα κάνετε το γύρο μέσα από το ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ και σύντομα θα μπορέσετε να εξακριβώσετε τα λεγόμενά μου με τα ίδια σας τα μάτια.»

Το αυτόματο πανοραμικό τρενάκι ξεκίνησε παίρνοντας το δρόμο του μέσα από τους καταυλισμούς των ανθρώπινων ομάδων. Τα παιδιά κυριολεκτικά σκαρφάλωσαν έξω από το δικτυωτό, καθώς είδαν τον πρώτο άνθρωπο.

«Κοιτάξτε, κοιτάξτε, έχουν κάνει τα δικά τους ρούχα!» ξεφώνισε μ’ ενθουσιασμό η Έλα-006133. «Πρέπει να είναι ευφυείς.»

«Βεβαίως», συμφώνησε η Πέρια-230767 καλοπροαίρετα. «Πάνω απ’ όλα, απ’ όσα γνωρίζει η επιστήμη, πρέπει σχεδόν να διαθέτουν ευφυΐα όμοια μ’ εκείνη της αράχνης.»

Προσπέρασαν έναν άνθρωπο που κοιμόταν ξαπλωμένος στο χορτάρι. Καθώς τα βαγόνια του συρμού περνούσαν αργά από πάνω του, αυτός άνοιξε τα μάτια του, κοίταξε διστακτικά για μια στιγμή προς τα πάνω, χωρίς όμως να δείχνει υπερβολικό ενδιαφέρον, και τελικά γύρισε από την άλλη μεριά.

«Δε θα μπορούσαν άραγε οι άνθρωποι να δραπετεύσουν;» αναρωτήθηκε φοβισμένη η Έλα-006133.

«Ανοησίες, και βέβαια όχι», διέκοψε ο Λότο-115341. «Το προστατευτικό πεδίο τους εμποδίζει εντελώς».

«Ακόμη κι αν μερικά άτομα θα επιχειρούσαν πράγματι να δραπετεύσουν, δε θα μπορούσαν να ζήσουν για πολύ έξω από το πάρκο», την καθησύχασε η Πέρια-230767. «Τα πεδία προστασίας, τα ίδια, δεν προστατεύουν μόνον εμάς από τους ανθρώπους αλλά και τους ανθρώπους από την ηλιακή ακτινοβολία και από τα πολλά συστατικά του ατμοσφαιρικού αέρα, στον οποίο οι ίδιοι δεν είναι ανθεκτικοί.»

«Αλήθεια;», έκανε κατάπληκτος ο Λότο-115341. «Ο αέρας που αναπνέουμε είναι βλαβερός γι’ αυτούς;»

«Βεβαίως. Κάτω από τα πεδία δημιουργείται τεχνητά μια ατμόσφαιρα, όπως αυτή επικρατούσε στη γη πριν από εκατομμύρια χρόνια.»

Το πανοραμικό τρενάκι πλησίασε έναν άλλο καταυλισμό όπου μερικοί άνθρωποι στέκονταν μπροστά σ’ ένα δέντρο, που μάζευαν τα φρούτα του και τα έτρωγαν. Κι αυτοί μόνο φευγαλέα πρόσεξαν τους επισκέπτες.

«Στ’ αλήθεια ξέρετε ότι οι άνθρωποι θεωρούνται επίσης οι Πρόδομοί μας;», ρώτησε η Πέρια-230767 τα παιδιά. «Χωρίς αυτούς δε θα υπήρχαμε εμείς σήμερα.»

«Σοβαρά;», έκαναν έκπληκτα. «Γιατί;»

«Την εποχή εκείνη, πριν από εκατομμύρια χρόνια, όταν οι άνθρωποι κατοικούσαν τη γη, τούτος ο κόσμος ήταν ακόμη κρύος και σκοτεινός. Ένα πυκνό στρώμα τριατομικού οξυγόνου, το λεγόμενο όζον, περιέβαλλε τον πλανήτη και εμπόδιζε τα πιο πολύτιμα συστατικά του ηλιακού φωτός να φτάσουν στην επιφάνεια της γης. Δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου ευεργετική ραδιενέργεια και η ατμόσφαιρα θα ήταν επικίνδυνα αφόρητη με την υπερβολικά υψηλή συγκέντρωση του οξυγόνου. Το είδος μας δε θα μπορούσε καθόλου να εξελιχθεί αν δεν είχαν υπάρξει οι άνθρωποι, που να αναμορφώσουν τον πλανήτη.»

Οι ανθρώπινοι καταυλισμοί απέξω είχαν τώρα ξεχαστεί. Τα παιδιά κυριολεκτικά κρέμονταν από τις γναθιαίες κεραίες της Πέρια. Η Πέρια-230767 ένευσε με σημασία και συνέχισε: «Δε γνωρίζουμε πολλά πράγματα για εκείνη την περίοδο. Πρέπει να υπήρξε μια σύντομη εποχή, κατά την οποία οι άνθρωποι με την τρομερή τους τεχνολογία άλλαξαν εκ θεμελίων τους οικολογικούς συσχετισμούς πάνω στη γη. Διέλυσαν τη θωράκιση του όζοντος, και συνεπώς το ηλιακό φως μπορούσε επιτέλους ελεύθερα να πέφτει στη γη. Εξαφάνισαν πολλά φυτά, τα οποία παρήγαν το επιβλαβές [για μας] οξυγόνο και με τη βοήθεια τεχνολογικών μηχανημάτων, που πρέπει να είχαν κατασκευάσει σε απίστευτες ποσότητες – συνέχεια βρίσκουμε απολιθωμένα απομεινάρια απ’ αυτά – , εμπλούτισαν την ατμόσφαιρα με καινούριο μονοξείδιο του άνθρακος, με πολυκυκλικά (αρωματικά) οξείδια του αζώτου και εύοσμες ενώσεις του υδρόθειου, καθώς και με χιλιάδες άλλα σημαντικά συστατικά. Ανάσκαψαν τη για κάθε ραδιενεργό ουσία που μπορούσαν να βρουν, απελευθερώνοντας έτσι την ακτινοβολία τους. Προσέτι, κατασκεύασαν και επιπλέον τεχνητά ακτινοβολούντα ραδιενεργά στοιχεία. Έτσι λοιπόν, δημιούργησαν έναν κόσμο, ο οποίος προσέφερε στους προγόνους μας ευνοϊκότατες δυνατότητες εξέλιξης. Να γιατί ονομάζονται οι Πρόδρομοί μας.

«Και γιατί μετά εξαφανίστηκαν;», θέλησε να μάθει ο Λότο-115341.

«Με την αλλαγή του περιβάλλοντος δημιούργησαν τέτοιες συνθήκες στις οποίες οι ίδιοι δεν μπορούσαν πλέον να επιβιώσουν», διευκρίνισε η Πέρια-230767, έχοντας πολύ καλά υπόψη, πως υπερβολικά απλοποιούσε αμφίβολα επιστημονικά θέματα. «Κατόπιν κατέφυγαν σε υπόγειες σπηλαιώδεις κατασκευές και τελικά εξαφανίστηκαν όλοι.»

«Μα τότε γιατί να τα κάνουν όλα αυτά;», αναρωτήθηκε η Έλα-006133.

«Αυτό κανείς δεν το ξέρει μέχρι τώρα», παραδέχτηκε η Πέρια-230767. «Αυτό αποτελεί ένα από τα πιο μεγάλα μυστήρια της επιστήμης, και ίσως να μην μπορέσουμε ποτέ με βεβαιότητα να μάθουμε.»

Ο Λότο-115341 ζάρωσε υποτιμητικά το κατσαρό δέρμα γύρω από τα πλαϊνά του μάτια. «Εγώ πιστεύω πως στην πραγματικότητα οι άνθρωποι δεν ήταν καθόλου ευφυείς», δήλωσε με την ασυμβίβαστη βεβαιότητα ενός παιδιού. «Αλλιώς δε θα είχαν κάνει κάτι τέτοιο.»

«Δεν πρέπει να το βλέπεις έτσι», τον συμβούλεψε η Πέρια-230767 συγκρατημένα. «Θα προτιμούσα να πιστεύω πως οι άνθρωποι ήσαν απλά ένας αναγκαίος κρίκος στην εξέλιξη.» Χτύπησε το μπροστινό της ζευγάρι των ποδιών με ένα ενθαρρυντικό κροτάλισμα. «Τέλος τώρα, απολαύστε το γύρο! Κοιτάξτε, να εκεί πέρα, έναν καταυλισμό με αποκλειστικά νεαρούς ανθρώπους!»

Ο Αντρέας Έσμπαχ (γεν. 15 Σεπτεμβρίου 1959 στην Ουλμ) είναι γερμανός συγγραφέας. Διακρίθηκε για τα έργα του και θεωρείται ως ένας από τους σπουδαιότερους ευρωπαίου συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας. Έγραψε μυθιστορήματα και διηγήματα. Έγινε γνωστός με το μυθιστόρημά του Das Jesus Video, που έγινε και ταινία.